Vai trò của tình báo trong chiến dịch bảo vệ an ninh Thế vận hội 1980

Sau khi có quyết định chính thức từ IOC, ngày 23/12/1975, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô và Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô đã thông qua một sắc lệnh bí mật về việc chuẩn bị cho thế vận hội này với khoản kinh phí tổng cộng là 2 tỉ rúp. Một trong những điểm được chú ý đặc biệt trong sắc lệnh này chính là việc bảo đảm an ninh cho thế vận hội nói chung, cũng như sự an toàn của các vận động viên và du khách.

Chiến dịch bảo đảm an ninh cho thế vận hội được triển khai trong những bối cảnh và tình hình hết sức phức tạp. Nguy cơ của những hoạt động khủng bố bắt đầu trở thành một hiểm họa thường xuyên, mà bản thân Thủ đô Moskva cũng từng là nạn nhân. Điển hình là một loạt 3 vụ đánh bom ngay tại trung tâm Moskva vào tháng 1/1977 khiến 7 người chết và hơn 40 người bị thương.

Các nhóm khủng bố như IRA (Ireland), ETA (Tây Ban Nha), “Quân đoàn đỏ” của Nhật và RAF (Tây Đức)... bắt đầu có xu hướng triển khai các hoạt động không chỉ ở trong nước, mà còn tại nước ngoài. Đó là chưa kể những mối quan hệ phức tạp trên thế giới nảy sinh, sau khi Liên Xô đưa quân vào Afghanistan. Nhưng đáng quan tâm nhất là những nguy cơ chống phá từ phương Tây với những dụng ý chính trị rõ ràng.

Ngày 28/10/1975, Bộ Nội vụ thành lập riêng một Ủy ban phụ trách Olympic nhằm soạn thảo một hệ thống các biện pháp bảo đảm an ninh. Để giúp làm quen với kinh nghiệm tổ chức một thế vận hội kiểu này, một nhóm nhân viên của KGB đã được cử tới theo dõi mọi hoạt động đảm bảo an ninh tại Thế vận hội Montreal vào năm 1976. Tháng 6/1977, để phối hợp mọi hoạt động trong khuôn khổ KGB, tại Cục 5 đã cho thành lập Phòng số 11 với nhiệm vụ chính là “tiến hành các biện pháp an ninh nhằm đập tan mọi âm mưu phá hoại của kẻ thù và các thành phần thù địch trong giai đoạn chuẩn bị và tiến hành Olympic mùa hè tại Moskva”.

Phòng số 11 là nơi thu nhận tất cả mọi thông tin liên quan đến vấn đề an ninh của Olympic từ mọi nguồn: Cơ quan tình báo, các cửa khẩu biên phòng, Cục Tình báo quân đội, các cơ quan địa phương khác của KGB, từ các cơ quan an ninh nước bạn trong phe XHCN cũng như một loạt các cơ quan nhà nước khác như Bộ Nội vụ, Bộ Ngoại giao, TASS v.v...

KGB đã phát hiện và nắm vững mọi âm mưu thù địch từ trong và ngoài nước để qua đó ngăn chặn kịp thời. Cho đến tháng 7/1980, Tình báo Xôviết đã có được một danh sách hơn 2.700 nhân vật bị tình nghi tham gia vào việc chuẩn bị các hành động khủng bố hay cực đoan khác. Quá trình kiểm tra từ danh sách này đã bắt giữ được hơn 400 kẻ có ý định tổ chức khủng bố.

Phương Tây giở mọi thủ đoạn để phá hoại Thế vận hội Moskva 1980.

Theo cựu quan chức an ninh F.A.Bobkov, không lâu trước khi diễn ra Olympic 1980, phương Tây gần như đồng loạt tung ra 2 cuốn sách của các cựu điệp viên Robert Watch (Anh) và James Petterson (Mỹ), trong đó lợi dụng danh nghĩa tác phẩm văn học đã diễn tả tỉ mỉ về những hoạt động khủng bố sẽ diễn ra tại Olympic 1980 tại Moskva, trong đó có “hướng dẫn kỹ thuật” chi tiết về quá trình chuẩn bị những hoạt động này.

Thực tế hai cuốn sách này, theo đánh giá của các chuyên gia, là một cẩm nang đặc thù dành cho những tên khủng bố. Các tác phẩm trên đã được Cơ quan Tình báo Xôviết nghiên cứu kỹ càng, đồng thời cho khắc phục ngay những điểm yếu có thể bị lợi dụng theo những cẩm nang trên.

Trong lĩnh vực an ninh nội địa, cơ quan tình báo phối hợp với Bộ Nội vụ đã tiến hành một chiến dịch quy mô lớn mang tên “Moskva về đêm” với mục đích làm rõ và đập tan tất cả các băng nhóm tội phạm lớn tại thủ đô. Kết quả là trong quá trình diễn ra Olympic, không hề có một đơn thư khiếu nại nào từ các khách du lịch nước ngoài phàn nàn về vấn đề trộm cướp hay tội phạm