Đội Jedburgh, tiền thân của các lực lượng đặc nhiệm hiện đại

Thứ Năm, 17/11/2022, 12:11

Thế Chiến II đã thể chế hóa ngành tình báo và các hoạt động đặc biệt. Việc ra đời Cục tình báo chiến lược Mỹ (OSS) và Cục chiến dịch đặc biệt của Anh (SEO) trong thời kỳ đó đã tạo điều kiện cho các tổ chức, cơ quan và đặc nhiệm phát triển. So với các đơn vị khác trong thời thế chiến II thì họ có vẻ khá mờ nhạt, tuy nhiên các đội Jedburgh lại là một minh chứng điển hình về việc sử dụng các hoạt động của lực lượng đặc nhiệm trong chiến tranh thông thường.

Sứ mạng nguy hiểm

“Yêu cầu đặt ra: Các tình nguyện viên đi công tác nước ngoài ngay lập tức. Hiểu biết về tiếng Pháp hoặc một ngôn ngữ châu Âu khác được ưu tiên. Sẵn sàng và hội tụ đủ phẩm chất cần thiết của một vận động viên nhảy dù. Khả năng đương đầu với nhiệm vụ nguy hiểm”.

13-1.jpg -0
Một đội chiến đấu Jedburgh ở Normandy trong Thế chiến II.

Những người đàn ông đã lắng nghe từng từ một của cuộc gọi đó và trả lời, họ không mảy may biết chút gì về tác động của chúng trong hồ sơ lịch sử về Thế chiến II. Họ cũng không hay biết rằng những hoạt động mà họ đang tiến hành sẽ là nguyên mẫu sớm nhất của các hoạt động đặc biệt đương thời. Hãy chú ý một chút đến bối cảnh lịch sử khi đó. Nền Đệ tam đế chế đã từng có một thời gian tốt đẹp cho đến năm 1943, khi đó Pháp, Hà Lan và Bỉ lần lượt rơi vào tay Đức Quốc xã khi Adolf Hitler lên cầm quyền. Tốc độ và cường độ mà quân Đức chinh phạt lục địa châu Âu khiến phương Tây lo ngại.

Khi mối đe dọa đạt đến cấp độ nhất định, những bộ óc chiến thuật tuyệt vời ở London và Washington D.C. cùng lên kế hoạch đánh bại cuộc chinh phạt của Đức Quốc xã ở châu Âu, và việc này đã trở thành trọng tâm hoạt động. OSS và SEO cùng soạn thảo một kế hoạch độc đáo nhằm chống lại Đức Quốc xã trong lãnh thổ bị chiếm đóng. Đó không phải là các lực lượng thông thường của quân Đồng Minh mà là một bộ chiến thuật lai tạp và độc đáo hơn khi mà yêu cầu phải có những người đặc biệt để thực thi kế hoạch này.

“Khả năng xảy ra một nhiệm vụ nguy hiểm được đảm bảo” là cách nói ngắn gọn đóng khung về những nhiệm vụ của các đội Jedburgh. Có lý do để hiểu tại sao nhân viên tuyển dụng muốn bất kỳ ai cũng phải hiểu được mức độ rủi ro khi được tuyển dụng. Đó là một thứ mà tình nguyện viên phải có trong một cuộc chiến tổng lực, và sứ mạng cho các tình nguyện viên trong đội Jedburgh sẽ rất khác.

Nhóm Jedburgh

“Bất ngờ, giết chết và biến mất” đó là phương châm hành động của các đội Jedburgh. Các đội Jedburgh ra đời là một nỗ lực chung của OSS và SEO. Chương trình này được bắt đầu trước sự kiện D-Day, ngày 6/6/1944. Các tình nguyện viên trong đội Jedburgh là những người cần hội tụ năng lực cao: nói tiếng Pháp lưu loát, thể lực sung mãn, khả năng chiến thuật tinh nhạy, đầu óc thông minh, cùng khả năng làm việc độc lập với sự hỗ trợ tối thiểu.

Các nhóm Jedburgh thực hiện vai trò “liên lạc viên” giữa quân du kích trong lãnh thổ bị chiếm đóng và các lực lượng Đồng Minh. Họ hoàn thành vai trò bằng cách chiến đấu trong các đội có từ 2 đến 4 thành viên (thường là 3 người), xâm nhập từ trên không vào lãnh thổ địch, gặp gỡ du kích và thiết lập liên lạc với chỉ huy cao hơn.

13-2.jpg -0
Một hoạt động huấn luyện của đội Jedburgh ở Milton Hall (Anh).

Quá trình đào tạo các thành viên trong những đội Jedburgh thường bắt đầu tại Mỹ và kết thúc ở Vương quốc Anh và Scotland, nơi các nhân sự Jedburgh sẽ lên “sân khấu” và chờ đợi được điều động thực hiện các hoạt động mật ở “nhà hát châu Âu”.

Một bộ kỹ năng điển hình của các đội Jedburgh bao gồm: thành thạo vô tuyến, gián điệp nước ngoài, chiến đấu tay đôi, phá dỡ, nhảy dù chiến đấu, leo núi, trượt tuyết chiến đấu, tiếng Pháp lưu loát, hoạt động đổ bộ, thành thạo các loại vũ khí nhỏ. Cơ cấu đào tạo cho các đội Jedburgh có những nét tương đồng với các thiết kế trong những đơn vị hoạt động đặc biệt hiện đại. Họ được huấn luyện trong các dạng môi trường khác nhau nhằm chuẩn bị cho những yêu cầu độc đáo và khắt khe trong chiến đấu.

Giống như các lực lượng đặc nhiệm ngày hôm nay, rất ít người có thể đáp ứng được điều đó. Cơ cấu tổ chức của các đội Jedburgh không phải là ngẫu nhiên. Mỗi đội có một điều hành vô tuyến (thường là nhập ngũ) và có 2 sĩ quan. Một thành viên trong đội được giới thiệu đến từ quốc gia được chỉ định hoạt động (nếu họ có nhiệm vụ ở Pháp) và có ít nhất một người Pháp trong nhóm.

Phạm vi chiến đấu khắp châu Âu

Hai lần trăng tròn sự kiện D-Day cũng là đội Jedburgh đầu tiên được triển khai trong lịch sử. Sứ mạng của họ thật đặc biệt: giúp bảo vệ đầu cầu; vô hiệu hóa các hệ thống liên lạc của phe Trục; vô hiệu hóa một tuyến đường sắt trọng yếu có thể chở binh sĩ địch và tiếp liệu hậu cần ra tiền tuyến. D-Day đã bắt đầu các hoạt động của đội Jedbugrh ở Pháp với rất nhiều người đã nhảy dù xuống lãnh thổ chiếm đóng cũng như hỗ trợ quân kháng chiến ở các địa phương.

Vào những tháng tiếp theo đó, các đội Jedburgh đã trở thành một lực lượng độc đáo mạnh mẽ tung hoành trên khắp châu Âu. French Maquisards, “The Marquis” là những khách hàng đầu tiên. Được đặt theo tên những bụi cây mọc phổ biến trên bờ biển Địa Trung Hải, các chiến sĩ Marquis là lực lượng bình dị nhưng phi thường trong cuộc chiến chống Đức Quốc xã.

Họ dựng trại trong các cánh rừng và núi non ở miền Nam nước Pháp chẳng hạn như rặng Alps và vùng Brittany. Đi theo mô hình du kích, lính Marquis sẽ tấn công quân Đức chớp nhoáng, cùng với việc thực hiện các hoạt động gián điệp và phá hoại. Các đội Jedburgh nhận lệnh để giúp đỡ Marquis. Sau khi được liên lạc, họ sẽ thiết lập hệ thống thông tin giữa binh lính Marquis và chỉ huy quân Đồng Minh.

Việc này mở ra những kết nối mới cho quân kháng chiến Pháp và trao thông tin tình báo độc đáo về hoạt động của Đức Quốc xã  cho quân Đồng Minh. Những hỗ trợ khác bao gồm vũ khí, đạn dược và huấn luyện cũng giống như nhiệm vụ của lính Mũ nồi xanh (của Mỹ) thời hiện đại. Xuyên suốt cuộc chiến, bộ chỉ huy quân Đồng Minh sẽ triển khai các đội Jedburgh đến Pháp, Bỉ và Hà Lan (bao gồm Chiến dịch Market Garden).

13-3.jpg -0
Các thành viên trong đội Jedburgh (Họ là lính Anh, Mỹ và Pháp) đang bàn bạc.

Các đội Jedburgh là một minh chứng điển hình về hoạt động đặc biệt được kết hợp với những hoạt động chiến tranh thông thường. Việc kết hợp cả hai là một nhiệm vụ gian khổ trong các lực lượng vũ trang hiện đại, nhưng Jedburgh là một minh họa đáng giá để phân tích.

Theo đại tá Mỹ, Kevin D. Stringer, thì có 4 trở ngại đã che khuất tích hợp “SOF-CF” (Lực lượng hoạt động – Lực lượng thường), đó là: Học thuyết và chính sách không định nghĩa một cách toàn diện làm thế nào sự tích hợp SOF-CF có thể diễn ra.

Khái niệm cuối cùng về đồng bộ hóa SOF-CF lại quá tập trung cứng nhắc về các nhiệm vụ chiến đấu, và không thể tính đến tính lưu động giữa các kịch bản độc đáo, thông thường hoặc nhân đạo. Thiếu sự hiểu biết chung giữa SOF và CF, tạo ra cảm giác SOF “khác xa so với các lực lượng chiến đấu thông thường”. Việc thực hiện tích hợp SOF-CF thường dẫn đến các cơ chế hoặc sắp xếp đặc biệt, cả trong đào tạo và thời chiến.

Về thành công của các đội Jedburgh, đại tá Kevin D. Stringer cho rằng có 3 bài học cần rút ra: Thứ nhất, các thành viên trong đội SOF phải có chuyên môn tuyệt vời về ngoại ngữ cùng sự nhạy bén về văn hóa để hòa nhập vào dân cư địa phương. Thứ hai, các đội liên lạc SOF phải được giáo dục về những khả năng của lực lượng kháng chiến và những yêu cầu để đạt được sự hợp nhất. Thứ ba, các chỉ huy CF phải hiểu những hoạt động và nhiệm vụ SOF và sẵn lòng tin tưởng vào liên lạc SOF vì lợi ích của mình với các lực lượng kháng chiến.

Nguyễn Thanh Hải (Tổng hợp)
.
.