Đơn vị nghiên cứu vũ khí sinh học bí mật của đạo quân Quan Đông

Được đích thân Đại tá Chikahiko Koizumi, Bộ trưởng Bộ Y tế Nhật Bản đứng ra thành lập năm 1932, cùng tên gọi chính thức là Cục Phòng chống dịch bệnh và Xử lý nguồn nước, với phiên hiệu quân sự là Unit 731 (Đơn vị 731). Khi Thế chiến II bùng nổ, Đơn vị 731 được biên chế vào thành phần đạo quân Quan Đông, do Trung tướng quân y Shiro Ishii chỉ huy.

Trung tướng S. Ishii - chỉ huy Đơn vị 731.

Nhằm tạo mặt bằng cho việc trú đóng của Đơn vị 731 trên đất Trung Quốc, hơn 300 ngôi nhà của cư dân địa phương đã bị đốt trụi, để xây dựng 160 khối nhà mới hình thành bản doanh của đơn vị sinh học bí mật. Trụ sở của Đơn vị 731 đặt tại làng Pinfan, huyện Bình Phòng ngoại vi thành phố Cáp Nhĩ Tân, thủ phủ tỉnh Hắc Long Giang.

Đơn vị 731 gồm 3.000 quân, chủ yếu là các nhà nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực sinh hóa và các y bác sĩ quân y, được phân chia thành 3 biệt đội độc lập. Biệt đội thứ nhất mang phiên hiệu 100 được biên chế hơn 800 người, chuyên nghiên cứu cấy virus vào côn trùng, mang các mầm bệnh như dịch hạch, kiết lị, bệnh than, thổ tả, sốt phát ban, thương hàn, lao, giang mai... Đồng thời tiến hành các nghiên cứu dược lý của các chứng bệnh nêu trên đối với cơ thể con người.

Biệt đội thứ hai mang phiên hiệu 102 với hơn 1.000 người, tham gia vào việc nghiên cứu và sản xuất vũ khí sinh học nói chung. Biệt đội 103 còn lại chịu trách nhiệm chế tạo các loại vi khuẩn và điều chế vaccine. Ngoài ra, trong biên chế của Đơn vị 731 còn có một phân đội đặc biệt, chuyên trông coi các sinh vật thí nghiệm như thỏ, lợn, chuột, bọ chét... và cả con người. Giữa các tòa nhà của biệt đội này có một khu hỏa táng để đốt xác các vật thí nghiệm trong đó có con người tử vong trong quá trình thí nghiệm.

Nạn nhân được đưa tới phục vụ các chương trình thí nghiệm của 731 gồm tù binh chiến tranh và dân thường bị bắt giữ trái phép. Họ phải trải qua những thực nghiệm tàn khốc xem cơ thể con người có thể chịu được bao lâu, như phơi nắng, ngâm mình trong băng giá,  không cho ăn uống, tra điện... Tệ hại hơn, các nạn nhân còn bị phẫu thuật lấy đi những bộ phận trong cơ thể mà không gây mê, nhằm nghiên cứu sự phát triển tế bào mô lây nhiễm từ các mầm bệnh tương ứng. Rồi các nhà khoa học trong lốt quân phục của Đơn vị 731 mặc kệ số phận sau đó của nạn nhân, do họ có thể bị hoại tử hoặc nhiễm trùng vết thương đến chết.

Toàn cảnh căn cứ Đơn vị 731 nhìn từ trên cao.

Hồ sơ tịch thu từ Bộ Tư lệnh đạo quân Quan Đông cho thấy, đằng sau các bức tường thí nghiệm của Đơn vị 731 đã có khoảng 10.000 người thiệt mạng. Trong đó có 70% là người Trung Quốc, 30% còn lại là người Nga, Triều Tiên và người Mông Cổ. Hầu hết nạn nhân đều dưới 40 tuổi, chủ yếu là từ 20-30 tuổi.

Theo lời khai của Đại tướng Yamada Otozo, Tư lệnh đạo quân Quan Đông trước tòa án xét xử tội phạm chiến tranh ở Khabarovsk (Liên Xô) sau Thế chiến II, Đơn vị 731 được thành lập để chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh vi trùng, chủ yếu sẽ được sử dụng tại vùng Viễn Đông của Liên Xô, Mông Cổ, Trung Quốc, Triều Tiên và các nước khác ở Đông Nam Á, phục vụ cho chủ thuyết Đại Đông Á của Nhật hoàng. Cụ thể từ năm 1940 đến năm 1941, quân đội Nhật đã dùng máy bay rải bọ chét nhiễm bệnh dịch hạch do Biệt đội 100 sáng chế ra, ném xuống 2 địa bàn đông dân cư tại Trung Quốc là thành phố Ninh Ba (tỉnh Chiết Giang) và Thường Đức (tỉnh Hồ Nam), khiến dịch bệnh bùng phát cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người dân vô tội.

Nhân viên Đơn vị 731 đang phun hóa chất chứa mầm bệnh dịch tả.

Trong những ngày cuối cùng của Thế chiến II trên mặt trận Thái Bình Dương, đứng trước nguy cơ quân Nhật thất trận, tướng Shiro Ishii đã cho đặt mìn phá hủy toàn bộ các cơ sở thuộc Đơn vị 731, hòng tiêu hủy bằng chứng nghiên cứu phát triển vũ khí sinh học. Đồng thời ra lệnh thủ tiêu toàn bộ số tù nhân còn lại gồm 150 người đang bị nhốt làm "vật thí nghiệm". Điều trớ trêu thay vì bị xử phạm tội ác chống lại nhân loại, tướng S. Ishii lại được Thống tướng Douglas MacArthur, Tư lệnh quân Mỹ chiếm đóng Nhật Bản sau Thế chiến II trọng dụng. S. Ishii được đưa sang làm chuyên viên cố vấn tại Phòng thí nghiệm y sinh học Fort Detrick, một cơ sở nghiên cứu vũ khí sinh học của Chính phủ Mỹ ở tiểu bang Maryland, giống như nhiều tên tội phạm Đức Quốc xã khác.

Theo cuộc hội thảo quy mô quốc tế về tội ác chiến tranh sinh học, tổ chức năm 2002 ở Helsinki (Phần Lan), số nạn nhân thiệt mạng vì quân phiệt Nhật Bản tiến hành thử nghiệm cấy vi khuẩn trong Thế chiến II vào khoảng 580.000 người. Riêng quá trình nghiên cứu và sử dụng vũ khí sinh hóa của Đơn vị 731 đã gây ra cái chết của hơn 200.000 nạn nhân.