“Đại bản doanh” của nhà bác học Charles Darwin

Đảo Thiên Đàng - Acsension 

Đảo Acsension nằm ở một nơi cực kỳ hẻo lánh, cách vùng duyên hải châu Phi khoảng 1.600km và cách lục địa Nam Mỹ khoảng 2.250km. Vị trí tọa lạc chính xác của nó theo các nhà địa chất học gọi là "dải núi trung Đại Tây Dương". Đây thực chất là một chuỗi các hòn đảo núi lửa nằm nửa nổi nửa chìm dưới đáy biển. Đảo Ascension thực sự là một đảo núi lửa đang hoạt động. Cách đây hàng triệu năm, dung nham mắc-ma nóng chảy đã nổ tung dưới đáy biển. Một hòn đảo mới đã hình thành từ đó.

Vào thời điểm năm 1836, chàng thanh niên trẻ Charles Darwin đã hoàn tất chặng hành trình 5 năm khám phá những thế giới bí ẩn và anh đã táo bạo đến những vùng đất chưa từng có con người đặt chân tới trước đó. Trên con tàu HMS Beagle, Darwin đã gọi hòn đảo mà ông nhìn thấy là Ascension. 

Các cư dân trên hòn đảo St Helena đã cười đùa trước khi Darwin đặt chân lên hòn đảo Acsension: "Chúng tôi đang sống trên đá nhưng còn đỡ hơn người Ascension đang sống trên than".

Nhưng chuyến thám hiểm hòn đảo Ascension đã đem đến cho Darwin một cơ hội vượt mọi mong đợi.  Khắp nơi trên hòn đảo Acsension là những chóp núi lửa đỏ ối và những dòng dung nham trơ màu đen xám, tất cả thể hiện nét hoang vu không thể diễn tả hết ở nơi đây. Nhưng Darwin không bằng lòng với thực tại, thoát ra khỏi tro bụi núi lửa, ông đã gây dựng nơi đây thành một ốc đảo xanh mát, trong lành, mệnh danh là "Tiểu Anh Quốc".

Vấn đề lớn nhất trên hòn đảo Acsension chính là thiếu nguồn nước ngọt trầm trọng. Ascension là một đảo khô cằn, thường xuyên đón nhận gió mậu dịch khô nóng từ Bắc Phi thổi tới. Thời điểm Darwin và người bạn thân thiết của ông là Joseph Hooker, là một nhà thám hiểm và nhà thực vật học dũng cảm, ghé thăm, hòn đảo này trơ trụi không cây cối, những hạt mưa rơi xuống sẽ bị bốc hơi ngay tức khắc.

Theo ý kiến của Darwin, vào năm 1847, Hooker đã khuyên Hải quân Hoàng gia Anh nhằm thiết lập một bản kế hoạch chi tiết. Với sự giúp đỡ của Vườn Kew (Vườn thực vật Hoàng gia Anh) - nơi mà cha của Hooker đang làm giám đốc, những chiếc tàu chở cây cối đã được chuyển đến đảo Ascension.

Ý tưởng thực tế đã thu hoạch được những kết quả khả quan, cây cối tiếp nhận nhiều nước mưa hơn, giảm thiểu sự bay hơi nước, khiến cho đất đai trở nên màu mỡ và nhiều mùn hơn. Đảo "núi lửa" đã biến thành một khu vườn xanh mát. Từ năm 1850, liên tục có các chuyến tàu chở cây cối cập bến trên đảo. Nhiều loài cây cối rực rỡ màu sắc đến từ các vườn thực vật ở châu Âu, Nam Phi và Argentina. Chẳng mấy chốc từ chân núi lên đến đỉnh, đâu đâu cũng tràn ngập màu xanh của cây lá.

Vào cuối thập niên 70, loài cây khuynh diệp, thông đảo Norfolk, tre, trúc và chuối được trồng trên đảo. Trở về lại Anh, thực tiễn mà đảo Acsension đã đạt được khiến cho Charles Darwin và lý thuyết của ông đã hình thành nên cội rễ của "Vườn Địa đàng".

Đảo Ascension, nơi làm nên những khám phá sinh học vĩ đại của nhà bác học Charles Darwin.

Đảo Acsension sẽ ứng dụng làm thay đổi địa mạo trên Sao hỏa 

Tiến sĩ Dave Wilkinson, một nhà sinh thái học công tác tại Trường đại học John Moores ở thành phố Liverpool (Anh), người đã có những bài viết khá chi tiết về hệ sinh thái kỳ lạ trên hòn đảo Ascension. Năm 2003, lần đầu tiên, Dave Wilkinson đã viếng thăm hòn đảo kỳ lạ này.

Ông nói với Hãng tin BBC: "Tôi nhớ rằng, đó là một nơi thật sự lạ lẫm. Có vô số loài cây hiện diện tại đó, chúng không thuộc về tự nhiên, chen vai sát cánh mọc bên nhau. Mãi sau đó, tôi mới biết đảo Acsension là nơi mà Darwin và Hooker đã cùng cật lực lao động bên nhau".

Tiến sĩ Wilkinson mô tả thảm thực vật ở Acsension là "Núi Xanh" - một hòn đảo phủ trọn vẹn cây xanh từ chân lên đến đỉnh núi. Cây cối đã hấp thu hơi nước biển, tạo ra một ốc đảo ẩm ướt, bớt dần sự khô hạn. Tuy nhiên, toàn bộ khu rừng là một phức hợp nhân tạo. Những hệ sinh thái thường trải qua quãng thời gian hàng triệu năm để phát triển thì đằng này tại Acsension, quy trình tiến hóa được rút gọn lại dưới mô hình thu nhỏ.

Xét theo một khía cạnh khác, sự kết hợp của Darwin, Hooker và Hải quân Hoàng gia Anh đã đạt được thử nghiệm đầu tiên trên thế giới về "chuyển hóa địa mạo". Họ đã tạo ra một hệ sinh thái tự sinh tồn và tự sinh sản nhằm biến Ascension thành vùng đất trù phú của sự sống. Tiến sĩ Dave Wilkinson nghĩ rằng từ kinh nghiệm của đảo Acsension có thể được sử dụng để thay đổi địa mạo trên sao Hỏa trong tương lai