Đón năm mới, các nước tốn bao nhiêu kinh phí và nhân lực?

Thứ Tư, 03/01/2018, 13:56

Chưa năm nào người dân trên thế giới lại đón năm mới trong lo âu và nhiều quan ngại như năm nay và cũng chưa khi nào chính phủ các nước lại tốn nhiều công sức để bảo vệ người dân ăn mừng năm mới như hiện nay. Không biết khi tạo ra chiến tranh để bán vũ khí, các nước có tính được rằng số tiền họ thu về không đủ để trang trải cho những biện pháp an ninh trong nước mình hay không?

Nhiều “ốc đảo” an toàn tuyệt đối

New Zealand, Australia và các quốc đảo ở Thái Bình Dương là những nơi đầu tiên đón năm mới 2018 với những màn pháo hoa và lễ hội đường phố tưng bừng. Gần 1,5 triệu người đã đổ về xem màn bắn pháo hoa bảy sắc cầu vồng trên nhà hát và cầu cảng nổi tiếng ở Sydney, đúng dịp Australia ăn mừng việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính. Để bảo vệ an toàn cho người dân đi đón năm mới trước nguy cơ khủng bố, chính quyền Australia đã phải huy động hầu hết cảnh sát cả trên bộ, trên không và trên biển trong một đợt triển khai lực lượng an ninh lớn nhất nước này.

Cảnh sát tuần tra tại các khu vực tập trung đông người đón năm mới ở Rome, Italy. Ảnh: Reuters.

Còn nhớ, vào cuối tháng 11-2017, cảnh sát bang Victoria thông báo đã bắt giữ một nam thanh niên 20 tuổi được cho là có âm mưu thực hiện một vụ tấn công khủng bố ở thành phố Melbourne vào đêm giao thừa đón năm mới. Thanh niên này có cảm tình với Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, đã lên kế hoạch mua một khẩu súng để sát hại càng nhiều người càng tốt trong đêm giao thừa 2018 tổ chức tại quảng trường Liên bang Australia. Nghi phạm đã truy cập vào sách hướng dẫn trực tuyến do khủng bố Al-Qaeda phát hành, chỉ dẫn cách thực hiện các hành vi khủng bố, sử dụng súng.

Quảng trường Liên bang là địa điểm nổi tiếng của thành phố Melbourne, nơi đông đảo người thường tập trung đón giao thừa. Năm 2016, cảnh sát Australia cũng ngăn chặn một vụ tấn công vào đêm Giáng sinh, khi một số kẻ lên kế hoạch khủng bố bằng thuốc nổ, súng và dao.

Tại quảng trường Times Square ở New York, dòng người đông nghẹt đến tham dự lễ đếm lùi những giây phút cuối cùng trong năm cũ và mừng bước sang năm mới 2018. Như mọi năm, an ninh được tăng cường tối đa. Nhưng năm nay khác hơn với những năm trước. Số cảnh sát được huy động cao hơn năm cũ 5.000 người, trong bối cảnh New York vừa hứng chịu hai vụ tấn công khủng bố cách đây vài tuần: một lần bằng xe tải loại nhỏ và một lần nổ bom tự sát.

Theo mô tả của các phương tiện truyền thông, được đến tham dự các lễ hội mừng năm mới ở Times Square không phải là chuyện dễ. Phải có mặt tại chỗ trước đó vài giờ, đi qua nhiều khâu kiểm tra an ninh, và bây giờ còn có chó nghiệp vụ đánh hơi chất nổ. Và một khi đã vào được trong khu vực khép kín này, người ta sẽ không thể ra được.

Dù vậy, hình ảnh vụ xả súng ở Las Vegas giết chết 58 người và làm bị thương hơn 500 người khác trong một buổi hòa nhạc từ một phòng khách sạn vẫn ám ảnh tâm trí lực lượng an ninh. Quả thật, với khoảng từ 1 đến 2 triệu người dự kiến có mặt giữa những tòa cao ốc chọc trời của New York thì kiểu tấn công này có lẽ sẽ là một kịch bản đầy thảm họa.

Do vậy từ nhiều ngày trước đó, du khách của những khách sạn xung quanh Times Square được các cơ quan an ninh giám sát chặt chẽ. Chính các cơ quan này đã đào tạo nhân viên khách sạn cách xác định những hành vi đáng ngờ. Cuối cùng, các tòa nhà cũng đã được đánh dấu cho phép xác định nhanh chóng súng bắn ra từ đâu, bởi vì trong vụ nổ súng tại Las Vegas, thời gian can thiệp là rất lâu.

2 ngày trước Giáng sinh 2017, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã bắt giữ Everitt Aaron Jameson, 26 tuổi, một cựu lính thủy đánh bộ Mỹ lên kế hoạch tấn công Cảng số 39 - địa điểm nổi tiếng tại thành phố San Francisco, thu hút 10 triệu khách du lịch mỗi năm.

Màn bắn pháo hoa chào năm mới 2018 tại Sydney, Australia.

Cổng Brandenburg ở Berlin. Ảnh: Germany Travel.

Theo nhà chức trách, Jameson vô tình tiết lộ kế hoạch của mình cho một đặc vụ ngầm FBI mà hắn tưởng là một chỉ huy cấp cao của tổ chức IS, theo đó, hắn sẽ sử dụng chất nổ để tấn công đám đông tại khu vực bến cảng trong khoảng thời gian từ ngày 18 đến 25-12. Đối tượng này cho rằng Giáng sinh là thời điểm hoàn hảo để tiến hành vụ tấn công và “sẵn sàng chết.

Theo hồ sơ của FBI, Jameson từng tham gia khóa huấn luyện của lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ năm 2009 và tốt nghiệp với mức đánh giá là “tay súng thiện xạ”, nhưng không trúng tuyển vì có tiền sử mắc bệnh hen suyễn.

Cùng trong nỗi lo khủng bố, Chính phủ Pháp đã không tiết kiệm nhân sự và phương tiện để ngăn ngừa khủng bố tấn công, bảo đảm an ninh cho dân chúng cùng du khách nước ngoài an tâm đón mừng năm mới 2018. Theo Bộ Nội vụ Pháp, 56.000 cảnh sát, 36.000 hiến binh (quân đội) và 40.000 nhân viên thuộc lực lượng cứu thương và cứu hỏa, tổng cộng 140.000 đã được huy động trên toàn lãnh thổ. Khoảng hơn 100.000 cảnh sát và lực lượng tình nguyện viên Pháp đã tham gia đảm bảo an ninh tại Paris trong ngày 31-12, với khoảng 2.000 nhân viên an ninh tập trung ở Đại lộ Champs Elysees.

Những địa điểm dân chúng tụ họp đón giao thừa, các khu giải trí tập trung đám đông như các nhà hàng, rạp hát, nhà ga luôn được lực lượng an ninh chống khủng bố tuần tra giám sát. Thủ đô Paris, đại lộ Champs- Elysées là nơi thu hút hàng triệu người chờ đón giao thừa, với chương trình trình diễn nghệ thuật ánh sáng và âm nhạc trên Khải Hoàn Môn mà cao điểm là màn pháo hoa đặc sắc.

Để tránh mọi bất trắc, cảnh sát thủ đô thông báo thiết lập một “vòng đai” an toàn chung quanh “khu phố chiến lược” cùng với một lực lượng an ninh 10.500 người trong đó có 4.200 cảnh sát, 2.200 binh sĩ, 2.300 lính cứu hỏa và 350 nhân viên cứu hộ.

Cách thức bảo vệ người dân đón mừng năm mới của cảnh sát Đức cũng có nét giống người láng giềng Pháp, nhất là khi người dân Đức vẫn chưa thoát khỏi nỗi ám ảnh về giao thừa năm 2016 khi hàng trăm phụ nữ bị tấn công tình dục ở xung quanh khu vực nhà ga xe lửa thành phố Koln, mà đa số thủ phạm là những người nhập cư Bắc Phi. Năm nay, để “chắc ăn”, cảnh sát Đức lập nguyên một khu cách ly, dành riêng cho phụ nữ đi đón năm mới.

Bữa tiệc năm mới lớn nhất tại Cổng Brandenburg của Đức xuất hiện nhiều chiếc túi lớn làm rào chắn xung quanh nơi diễn ra sự kiện. Việc thông báo thành lập Womens safety area-khu an toàn cho phụ nữ vào đêm giao thừa 2017-2018 tại cổng Brandenburg, ở Berlin, đã làm dấy lên nhiều phản ứng.

Một số người phóng đại, nói rằng để bảo vệ phụ nữ, người ta làm những cái chuồng nhốt phụ nữ vào đó. Đảng dân túy cánh hữu Con đường khác cho nước Đức - AfD, tranh thủ tố cáo những kẻ nhập cư phạm tội là một mối nguy hiểm và cần phải trục xuất ngay lập tức.

Cảnh sát chống khủng bố tại quảng trường Times Square ở New York.

Những thông điệp gắn với đe dọa

Mặc dù tết Tây không phải là lễ hội chính của người Thổ Nhĩ Kỳ nhưng bị ám ảnh bởi vụ thảm sát 39 người, phần lớn là du khách tại một vũ trường nổi tiếng ở Istanbul trong đêm 31-12-2016, cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ năm nay được đặt trong tình trạng an ninh tăng cường tối đa.

Từ nhiều ngày trước đêm giao thừa, hơn 40.000 cảnh sát được bố trí tại Istanbul, gấp đôi lực lượng huy động năm trước. Giới chức nước này hủy bỏ hoặc cấm tổ chức các hoạt động công cộng tại các quận chính của thành phố trong đêm giao thừa đón năm mới 2018.

Tại Istanbul, nhiều khu phố thu hút du khách như quảng trường Taksim ở ngay trung tâm khu phố châu Âu và những nơi có nhiều hàng quán như Besiktas và Sisli bị cấm tụ họp trong đêm 31-12-2017 và ngày đầu năm 2018. Theo hãng tin AFP, nhiều “cảnh sát chìm” giả dạng làm người bán vé số và nướng hạt dẻ được bố trí ở quảng trường Taksim để bảo vệ an ninh.

Tại thủ đô Ankara, gần 10.000 cảnh sát được bố trí, nhiều con đường lớn bị cấm xe trong khi khách bộ hành phải chịu lục soát. Sau một năm 2016 kinh hoàng với hàng loạt khủng bố và một vụ đảo chính hụt, Thổ Nhĩ Kỳ trải qua một năm 2017 tương đối bình yên.

Cũng đã có một âm mưu tấn công khủng bố nhằm vào lễ giao thừa đã được phá. Theo thông báo của Ủy ban An ninh quốc gia Kyrgysztan ngày 30-12, cơ quan an ninh nước này đã bắt giữ một phần tử tình nghi âm mưu tiến hành khủng bố trong dịp năm mới 2018. Thông báo nêu rõ các cơ quan an ninh quốc gia đã nhận được thông tin về một tổ chức khủng bố của Syria.

Tổ chức này đã ra lệnh cho một số thành viên tới các nước Cộng đồng Các quốc gia độc lập (SNG) để tiến hành một loạt các hành động khủng bố trong dịp năm mới. Các sỹ quan an ninh đã xác định danh tính một số thành viên nhóm này và đã bắt giữ một tên. Đối tượng đã đi qua biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ với ý định tới lãnh thổ Nga.

Chỉ vài giờ trước thời khắc chuyển giao giữa năm mới và năm cũ, Afghanistan, một trong những điểm nóng an ninh trên thế giới lại phải chứng kiến một vụ tấn công đẫm máu ở khu vực miền Đông, làm ít nhất 12 người thiệt mạng và 14 người khác bị thương. Vụ việc xảy ra chỉ vài ngày sau khi ít nhất 41 người thiệt mạng và hơn 80 người bị thương trong một vụ tấn công liều chết do nhóm khủng bố IS chủ mưu nhằm vào một trung tâm văn hóa của người Shiite tại thủ đô Kabul.

Đối tượng Everitt Jameson và nơi hắn dự định thực hiện vụ tấn công. Ảnh: ABC7 San Francisco.

Trong một báo cáo công bố mới đây, tổ chức Hội đồng Quan hệ đối ngoại của Mỹ (CFR) đã bày tỏ lo ngại về những thách thức an ninh mà chính quyền Afghanistan phải đối mặt trong năm 2018. Đây có lẽ cũng là lý do buộc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định tái triển khai hàng nghìn quân tới quốc gia Trung Đông này. Và năm 2018 sẽ phần nào giải đáp câu hỏi: nỗ lực của Mỹ liệu có giúp Afghanistan đẩy lui Taliban?

Một điều không khó nhận ra là mỗi năm số lượng nhân viên an ninh, số lượng các biện pháp an ninh được triển khai dịp năm mới lại tăng, phần nào cho thấy những thách thức an ninh mà thế giới phải đối mặt. Theo chuyên gia phân tích Jennifer Cafarella, thuộc Viện Nghiên cứu chiến tranh, IS vẫn duy trì được khả năng tiếp tục một làn sóng nổi dậy.

Phiến quân al-Qaeda vẫn giữ được một lực lượng đáng kể ở phía tây Syria, có thể tấn công chiếm lại các thành phố ở đây bất cứ lúc nào. Đây cũng là nỗi lo an ninh hàng đầu không chỉ của các nhà lãnh đạo Trung Đông, nơi được xem là quê hương của những kẻ khủng bố, mà còn của cả các nhà lãnh đạo phương Tây, nơi vẫn luôn tự hào về những biện pháp an ninh của mình.

Với việc đánh mất nhiều vùng đất kiểm soát, IS có thể hướng làn sóng tấn công ra bên ngoài, kích động các cuộc khủng bố dạng “sói đơn độc” ở phương Tây, với những hình thức tấn công như đâm xe. Đây là điều đã xảy ra trong năm 2017 vừa qua và sẽ tiếp tục là bài toán an ninh hóc búa khiến các quốc gia phương Tây đau đầu đối phó trong năm 2018.

Trong thông điệp gửi nước Mỹ đầu năm mới, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un hôm 1-1 cảnh báo Mỹ rằng ông có “nút bấm hạt nhân ngay tại bàn làm việc” và sẵn sàng sử dụng nếu Triều Tiên bị đe dọa. Ông Kim nói thêm rằng, Triều Tiên sẽ tập trung “sản xuất hàng loạt các đầu đạn hạt nhân và tên lửa đạn đạo để “triển khai hoạt động” trong năm nay.

Nếu như trước đây các cường quốc lo tạo ra các cuộc chiến tranh ở Trung Đông và Bắc Phi để bán vũ khí, từ đó làm đẻ ra nhiều nhóm khủng bố, những nhóm này sau khi bị suy yếu đã phân tán các phần tử của chúng đi khắp nơi để rình rập trả đũa chính phủ những nước đã gây chiến tranh thì nay với thông điệp “mừng năm mới” của lãnh đạo Triều Tiên, thế giới trong năm tới sẽ không chỉ gói gọn trong đe dọa khủng bố mà còn cả nguy cơ vũ khí hạt nhân.

Mộc Thạch - Quang Học (tổng hợp)