J.K Rowling: Từ bà mẹ đơn thân nghèo khó đến nhà văn tỉ phú

Bà đã chứng tỏ cho cả thế giới rằng Harry Potter không phải là đỉnh cao duy nhất của bà. Cho dù, bộ truyện 7 tập này đã bán được 400 triệu bản, trở thành một hiện tượng toàn cầu, biến J.K Rowling từ một bà mẹ đơn thân nghèo khó trở thành một nữ tỉ phú với khối tài sản trị giá 560 triệu bảng Anh và mang lại cho bà vô số giải thưởng danh giá.

Giờ thì bạn đọc Việt Nam cũng như toàn thế giới chỉ biết đến bà là một nhà văn quá đỗi nổi tiếng với khối tài sản kếch xù do văn chương mang lại mà có lẽ ít người biết được những ngày tháng đen tối của cuộc đời bà trong quá khứ…

Tuổi thơ: Chán chường và thất vọng

J.k Rowling tên thật Joanne Rowling. Bà sinh ngày 31/7/1965 tại Yates, Glouceshire, Scottland. Cha của bà là ông Peter James Rowling, một kỹ sư hàng không. Mẹ của bà là bà Anne Rowling. Cha mẹ của bà gặp nhau lần đầu trên một chuyến tàu khởi hành từ Nhà ga Ngã tư Vua vào năm 1964 (về sau, địa điểm này xuất hiện khá thường xuyên trong truyện Harry Potter. Nhà ga này là cầu nối giữa thế giới Muggle và thế giới phép thuật và cũng là nơi Harry Potter gặp Ronald Weasley cùng Hermione Jean Granger). Cha mẹ bà kết hôn vào ngày 14/3/1965. Năm 1965, họ có đứa con đầu tiên là Joanne Rowling. 23 tháng sau, họ có đứa con thứ hai là Dianne Rowling.

Năm cô bé Jo (tên thân mật của J.K Rowling) lên 4 tuổi, cả gia đình chuyển đến Winterbourne. Jo theo học Trường tư thục Thánh Michael. Hiệu trưởng của trường - cụ Alfred Dunn - chính là nguyên mẫu của nhân vật Albus Dumbledore, hiệu trưởng của Trường Pháp thuật và Ma thuật Hogwarts. trong truyện "Harry Potter".

Ngay từ khi còn nhỏ, Jo đã thể hiện khả năng văn chương của mình. Cô bé thường xuyên viết truyện cổ tích. Câu chuyện đầu tiên của cô kể về một cô ong khổng lồ đến thăm một chú thỏ bị bệnh sởi.

Lên 9 tuổi, cả gia đình Rowling chuyển đến vùng Church Cottage, làng Gloucestershire, gần Chepstow, xứ Wales. Tại đây cô theo học Trường Wyedean School and College vì mẹ cô làm việc tại phòng thí nghiệm của trường.

Ông Steve Eddy, giáo viên môn tiếng Anh của Rowling nhớ lại: "Rowling không phải là học sinh xuất sắc nhưng cô bé rất sáng dạ và học khá môn tiếng Anh". Tuy vậy, Jo không bao giờ tập trung trong giờ học. Thay vì nghe giảng, cô sáng tác. Điều này khiến cô thường xuyên bị các giáo viên khiển trách.

Thậm chí một giáo viên còn phê nình Rowling trước cả lớp rằng: "Em thông minh. Phải rồi. Nhưng điểm số của em không bao giờ khá nổi bởi vì em không đứng trên mặt đất giống như người bình thường chúng tôi. Em ngồi ở trên mây!". Hết giờ học đó, một đám nữ sinh xúm lại trêu chọc Jo. Cô nổi giận và xông vào đánh đám nữ sinh đó. Nhưng Jo yếu ớt bị đám nữ sinh xô mạnh vào tường.

Bỗng nhiên, một nam sinh tóc đỏ lao vào, kéo cô ra. Cậu bé đó chính là Sean Harris, bạn thân nhất của Rowling và sau này trở thành nguyên mẫu của nhân vật Ronald Weasley trong "Harry Potter". Rowling nhớ lại rằng cô và Sean không nói chuyện với nhau quá nhiều. Hai người thường ngồi với nhau trên chiếc Ford Anglia cổ của Sean, im lặng hàng giờ và hút thuốc.

Thời niên thiếu của Rowling không hạnh phúc. Rowling từng trả lời tờ báo The New Yorker: "Thời niên thiếu của tôi không lấy gì làm vui vẻ. Mẹ tôi bệnh nặng. Tôi bất hòa đến độ không thể nói chuyện với bố". Tuy vậy ở thời điểm này, việc học của Rowling rất tiến bộ: Rowling học bằng A tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Đức ở trường. Cô đạt điểm khá cao: 2 điểm A và 1 điểm B.

Năm 1982, Rowling tốt nghiệp trung học. Cô nộp đơn vào Trường đại học Oxford danh tiếng nhưng bị từ chối. Điều này khiến Rowling rất sốc. Rowling vẫn nhớ mình đã được mẹ an ủi như thế nào: "Mẹ tôi nói rằng Oxford đúng là bị mù khi không nhận một lớp trưởng với bảng điểm hoàn hảo như tôi". Cha của Rowling khuyên Rowling nên học một ngành nào đó thực tế hơn văn chương, như kinh tế hoặc ngôn ngữ. Cuối cùng, Rowling theo học tiếng Pháp và văn học cổ điển tại Đại học Exeter.

Rowling nói rằng: "Tôi đã hy vọng được vào Oxford để làm quen với những con người cấp tiến. Nhưng khi vào Exeter, gặp vài người giống mình, tôi thấy cũng đỡ chán".

Giáo sư môn tiếng Pháp của Rowling mô tả Rowling như sau: "Một sinh viên tóc đen, hay mặc áo khoác bò. Cô ấy khá tự tin và dường như biết phải làm gì". Vậy nhưng, Rowling lại kể về thời sinh viên của mình theo một cách hoàn toàn khác: "Tôi gần như chẳng làm gì ngoài việc kẻ mắt, nghe nhạc và đọc các tác phẩm của Dickens và Tolkien".

Năm 1986, sau một năm học ở Paris, Rowling tốt nghiệp Đại học Exeter. Cô vào làm tại Amnesty International ở London. Sau đó, Rowling và bạn trai quyết định chuyển về Manchester sống. Năm 1990, trong 4 tiếng đồng hồ ngồi chờ tàu, Rowling bỗng nhiên tưởng tượng ra hình ảnh một cậu bé gầy gò, tóc đen, có đôi mắt xanh lá cây rất sáng. Cậu lang thang trên sân ga với đũa phép, rương hòm, chuồng cú; cố gắng tìm sân ga chín-ba-phần-tư để bắt tàu đến Học viện Pháp thuật và Ma thuật Hogwarts. Đó chính là Harry Potter lừng danh!

Rowling hồi tưởng: "Tôi đang một mình trở về London thì ý tưởng về Harry Potter xuất hiện. Hình ảnh về cậu bé không biết mình là pháp sư này càng lúc càng thật hơn. Tôi bắt đầu viết từ năm 6 tuổi nhưng chưa bao giờ tôi hào hứng như thế này. Thế nhưng tôi không hề mang giấy bút. Tôi quá ngượng, không dám hỏi mượn ai nên đành ngồi nghĩ. Ngay chiều hôm ấy, khi về đến nhà, tôi bắt tay vào viết "Harry Potter và Hòn đá Phù thủy". Nhưng cuối cùng thì vài trang đầu không hề giống cuốn sách sau này chút nào".

Tháng 12/1990, mẹ của Rowling, bà Anne Rowling qua đời sau 10 năm bệnh tật. Sự kiện này ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình sáng tác Harry Potter. Đây cũng là lý do tại sao Joanne mô tả kỹ sự mất mát của Harry trong phần 1 (cha mẹ của Harry bị Chúa tể Hắc ám Voldermort sát hại khi Harry mới được 1 tuổi) bởi vì bà hiểu nỗi đau đó.

Bìa cuốn sách "The Cuckoo's Calling".

Hạnh phúc riêng đổ vỡ: Bà mẹ đơn thân nghèo khổ

Một quảng cáo trên tờ The Guardian đưa Rowling đến Bồ Đào Nha. Tại đây, cô gái Joanne dạy tiếng Anh vào ban đêm và viết Harry Potter vào ban ngày. Cũng tại đây, cô gặp một phóng viên truyền hình người Bồ Đào Nha tên là Jorge Alantes. Hai người bắt đầu hẹn hò vì cả hai đều yêu thích Jane Austen. Tuy nhiên, một hôm khi đang ngồi cùng bạn bè trong một quán rượu, Joanne tình cờ bắt gặp Jorge vụng trộm với một người phụ nữ khác. Rowling nổi giận, nói lời chia tay và bỏ đi. Jorge đuổi theo, van nài Joanne tha thứ và… cầu hôn. Cuối cùng, Joanne đã xiêu lòng. Ngày 16/10/1992, họ thành hôn.

Ngày 27/7/1993, Joanne hạ sinh bé Jessica Rowling Milford Arantes. Tuy nhiên, gia đình của Joanne không hề yên ấm: cô bị sảy thai, chồng cô thất nghiệp, cờ bạc, rượu chè. Jorge thường xuyên đánh đập vợ. Họ ly thân vào ngày 17/11/1993, 13 tháng 1 ngày sau khi kết hôn. Vào ngày cuối cùng chung sống bên nhau, Jorge đã tát Joanne rất mạnh và đuổi cô ra khỏi nhà vào lúc 5 giờ sáng.

Tháng 12/1993, Joanne cùng con gái Jessica chuyển về gần nhà chị gái ở Edinburgh, Scotland. Jorge đã theo cô đến tận Scotland. Hoảng sợ, Joanne đã xin lệnh cách ly Jorge. Cuối cùng, Jorge trở về Bồ Đào Nha. Hai người chính thức ly dị vào tháng 8/1994.

Bảy năm sau khi tốt nghiệp đại học, Joanne nhận ra rằng mình là một kẻ thất bại: cô là một bà mẹ đơn thân nghèo khó đến độ không có đủ tiền mua đồ chơi đẹp cho con gái yêu, thất nghiệp, sống nhờ tiền trợ cấp xã hội. Trong thời gian này, cô bị trầm cảm nặng. Cô có ý định tự sát! Nhưng Joanne nhận ra rằng mình không cô độc. Cô được chị gái của mình là Dianne, được người cho thuê nhà, được người nhân viên trợ cấp xã hội giúp đỡ tận tình. Joanne lại đi xin việc.

Để được làm giáo viên ở Scotland, Joanne bắt buộc phải học một năm cao học. Cô nhập học tháng 8/1995 tại Đại học Edinburgh sau khi đã hoàn thành cuốn sách đầu tiên và kinh tế đã ổn định.

"Harry Potter": Từ một quyển sách bị 12 nhà xuất bản từ chối trở thành một nhãn hiệu toàn cầu, trị giá đến 15 tỉ USD

Năm 1995, Rowling hoàn thành bản thảo của tập Harry Potter đầu tiên. Sau khi nhận được phản hồi rất tích cực từ một người đọc thử ba chương đầu tên Bryony Evens, Hãng Christopher Little quyết định trở thành đại diện của Rowling. Họ đem bản thảo của Rowling nộp cho 12 nhà xuất bản khác nhau nhưng không nơi nào chấp nhận.

Một năm sau, Nhà xuất bản Bloomsburry chấp nhận bản thảo của Rowling vì cô con gái 9 tuổi Alice Newton của Giám đốc nhà xuất bản rất thích bản thảo này. Mặc dù sách sẽ được xuất bản, đại diện của Rowling khuyên cô hai điều: một là Rowling nên tìm một công việc vì sống nhờ sách thiếu nhi là không thể, hai là Rowling nên tìm một bút danh thật ấn tượng. Rowling đã chọn cho mình bút danh là J.K Rowling. Cuối năm ấy, Rowling được tài trợ 8.000 bảng để tiếp tục sự nghiệp sáng tác.

Tháng 6/1997, nhà xuất bản Bloomsburry in 1.000 bản "Harry Potter và Hòn đá Phù thủy". 5 tháng sau, quyển sách được trao giải thưởng đầu tiên: “The Nestle Smartie Book Prize”. Tháng 2/1998, quyển sách được trao thêm giải "The Book of the year".

Đầu năm 1998, một buổi đấu giá quyền xuất bản "Harry Potter" tại Mỹ được tổ chức. Kết quả là bản quyền cuốn sách thuộc về Công ty Scholastic với cái giá 105.000 USD. Rowling đã "suýt ngất" khi nghe tin này. Sau khi nhận tiền, việc đầu tiên Rowling làm là mua cho con gái Jessica một con gấu bông rất to và đẹp!

Tháng 7/1998, cuốn "Harry Potter và căn phòng Bí mật" được xuất bản. Cuốn sách này đã đem về cho Rowling giải Smartie Prize lần hai. Tháng 12/1999, cuốn "Harry Potter và tên tù ngục Azkaban" ra mắt và khiến Rowling trở thành tác giả đầu tiên nhận giải “Smartie Prize” 3 lần liên tiếp.

Tập 4 của Harry Potter "Harry Potter và Chiếc cốc lửa" ra mắt đồng thời ở Anh và Mỹ vào ngày 8/7/2000. Cuốn sách bán được 372,775 bản ở Anh ngay ngày đầu tiên. Còn ở Mỹ, cuốn sách bán được hơn 3 triệu bản chỉ trong 2 ngày.

Năm 2003, tập 5 của Harry Potter "Harry Potter và Hội Phượng hoàng" được xuất bản. Rowling thừa nhận rằng quyển sách này tốn của bà quá nhiều thời gian và đáng ra nó nên ngắn hơn mới phải.

Ngày 16/7/2005, tập 6 của Harry Potter "Harry Potter và Hoàng tử Lai" được ra mắt. Cuốn sách bán được 9 triệu bản chỉ sau 24 giờ

Ngày 11/2/2007, tập cuối của bộ truyện Harry Potter "Harry Potter và Bảo bối Tử thần" được xuất bản. Chỉ trong ngày đầu tiên, cuốn sách đã bán được 11 triệu bản.

"Harry Potter", từ một quyển sách bị 12 nhà xuất bản từ chối trở thành một nhãn hiệu toàn cầu, trị giá đến 15 tỉ USD. Bộ sách đã được dịch ra 60 thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt, được dựng thành 8 tập phim vô cùng ăn khách, sở hữu cả trăm sản phẩm ăn theo.

Năm 2012, Rowling ra mắt một tác phẩm dành cho người lớn tên "The Casual Vacancy" và bán được 2 triệu bản. Đài BBC đã quyết định cho dựng cuốn sách này thành phim.

Năm 2013, Rowling đã thực hiện được ước mơ của mình: viết một cuốn truyện trinh thám. Cuốn sách mang tên "The Cuckoo's Calling"