Kỳ tích của sự sống
Giây phút đặc biệt ấy cũng đánh dấu cuộc đời của hai bé Trúc Nhi - Diệu Nhi từ đây được chuyển sang trang mới. Thoát khỏi cảnh sống "cộng sinh", được sống với hình hài của riêng mình.
 |
| Hai bé Trúc Nhi - Diệu Nhi có cuộc sống "cộng sinh" suốt từ tháng 6-2019 tới khi được phẫu thuật tách dính. |
Nối tiếp thành công
Khoảng 3 giờ chiều 15-7, khi cuộc mổ tách dính cặp song sinh Trúc Nhi - Diệu Nhi đã qua nửa hành trình, là một trong 9 bác sĩ ngoại viện chủ chốt, tham vấn cho kíp mổ, giáo sư (GS) Trần Đông A, chuyên gia cao cấp, cố vấn chuyên môn của Bệnh viện (BV) Nhi đồng 2 và là thành viên của Hiệp hội Tách dính song sinh Thế giới đã có cuộc gặp gỡ nhanh với báo chí tại TP Hồ Chí Minh. GS vui mừng thông tin: "Cặp song sinh Trúc Nhi - Diệu Nhi đã được phẫu thuật đúng như những gì dự liệu".
32 năm trước, GS Đông A cũng chính là người điều phối, chỉ huy, trưởng ê-kíp ca phẫu thuật tách rời cặp song sinh Nguyễn Việt và Nguyễn Đức (SN 1981) dính liền phần bụng, chậu. Đã sang tuổi 79 nhưng cái cảm giác hạnh phúc của một bác sĩ Ngoại khoa tham gia trong ca mổ Việt - Đức được thế giới đánh giá đạt kỷ lục Guinness vẫn còn nguyên vẹn trong ông như ngày nào!
 |
| Hai bé trong vòng tay yêu thương của cha mẹ trước khi được mổ. |
Mọi việc vẫn như còn in sâu trong tâm trí của ông với biết bao khó khăn, thử thách về độ khó, độ hiếm của ca mổ. Ca mổ Việt - Đức có Việt bị bại não. Trong lịch sử y khoa thế giới, chưa ai tiến hành mổ trên một bệnh nhân bại não suốt 17 tiếng. Cho tới nay, thế giới vẫn chưa có ca nào khó tương tự mà được mổ thành công để có thể "đánh đổ" được kỷ lục Giuness này của các bác sĩ Việt Nam.
Cũng theo GS Trần Đông A, thời điểm đó, thế giới có 6 cặp dính liền như Việt - Đức. Trong đó, có 2 cặp sống cả hai, 2 cặp chết cả hai, 2 cặp 1 sống 1 chết. Khi đó các bác sĩ đã phải trải qua một ca mổ khi đất nước đang rất khó khăn, thiếu tới cả chỉ may vết thương, thiếu thuốc sát trùng da, kháng sinh, kháng viêm. Với sự giúp đỡ của Hội Chữ thập đỏ Nhật Bản, những thiếu thốn đó đã được khắc phục.
Với cặp Trúc Nhi - Diệu Nhi, hai cháu được phẫu thuật thời điểm đã 13 tháng, đúng tuổi để mổ theo y văn thế giới và diễn ra trong hoàn cảnh thuận tiện hơn nhiều.
Việt - Đức với dị tật dính vùng bụng, chậu có 3 chân, còn Trúc Nhi - Diệu Nhi dính bụng, chậu có 4 chân, thuộc loại dị tật hiếm gặp, chỉ chiếm 6% trong số ca song sinh của thế giới được tách dính. Ca mổ cho Trúc Nhi - Diệu Nhi được thực hiện với một đội ngũ bác sĩ hùng hậu gần 97 người đến từ nhiều bệnh viện của thành phố, giỏi chuyên môn. TS.BS Trương Quang Định đứng mổ chính. Ông là một học trò của GS Trần Đông A, có nhiều kinh nghiệm.
Gần 6 giờ sáng ngày 15-7, Trúc Nhi - Diệu Nhi bắt đầu cùng các bác sĩ chính thức bước vào cuộc "phiêu lưu" giành lại hình hài. Hai bé được gây mê.
 |
| Các bác sĩ căng mắt làm việc trong suốt 12 giờ thực hiện ca phẫu thuật thành công. |
Trúc Nhi - Diệu Nhi là hai con gái của chị Trần Thị Hồng Thúy (25 tuổi, ở quận 9, TP Hồ Chí Minh). Ở tuần thứ 16 thai kỳ, chị được các bác sĩ của BV Hùng Vương cho hay, thai nhi là hai bé gái bị dính nhau ở phần bụng, chậu. Chị quyết định giữ lại con của mình. Ngày 7-6-2019, hai bé được các bác sĩ BV Hùng Vương mổ sinh an toàn. Sản phụ được mổ lấy thai chủ động lúc thai 33 tuần, cân nặng lúc sinh cả hai bé được 3,2 kg.
TS-BS Hoàng Thị Diễm Tuyết - Giám đốc BV Hùng Vương, nơi tiếp nhận thăm khám cho trường hợp dị tật song thai dính nhau đặc biệt này, chia sẻ: "Tình yêu của người mẹ này vô cùng mãnh liệt. Với người phụ nữ mang nặng đẻ đau, việc chấp nhận một sự thật con mình dị tật là không hề đơn giản. Chưa kể việc chấp nhận một hành trình khó khăn sau đó mà chưa chắc y khoa có thể can thiệp được. Quả thật đó là một người mẹ rất bản lĩnh, có tình thương con vô bờ bến".
Sau đó, hai bé gái đã chuyển đến BV Nhi đồng thành phố để tiếp tục theo dõi, điều trị, nuôi dưỡng hơn 1 năm qua với chế độ đặc biệt, chuẩn bị cho ca mổ tách dính. BV đã sử dụng 2 phòng mổ siêu sạch số 11 và 12 đủ chuẩn quốc tế cho việc tiến hành phẫu thuật tách dính cùng 16 đơn vị hồng cầu lắng, 12 đơn vị huyết tương tươi đông lạnh và 12 đơn vị tiểu cầu cho hai bé.
 |
| TS.BS Trương Quang Định - Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng thành phố Hồ Chí Minh, Trưởng ê-kíp phẫu thuật tách dính Trúc Nhi - Diệu Nhi. |
Hành trình gieo mầm sự sống mới
Kết quả chẩn đoán hình ảnh cho hai bé phát hiện nhiều bất thường tại vùng bụng chung. Hệ tiêu hóa, 2 bé có chung 1 phần hồi tràng, 1 khung đại tràng và chỉ có 1 lỗ hậu môn. Hệ thận niệu, 2 bé có 2 bàng quang nằm 2 bên của ổ bụng chung, mỗi bàng quang được 2 niệu quản xuất phát từ 2 bé khác nhau đổ vào thay vì của cùng 1 bé. Về cơ quan sinh dục, 2 bé có tử cung âm đạo đôi. Ngoài ra, 2 bé còn hở khớp mu, khung chậu 2 bé lại xếp thành 1 vòng tròn.
Khi được chuyển đến BV Nhi đồng thành phố, các bác sĩ hồi sức sơ sinh đã tích cực điều trị ổn định tình trạng suy hô hấp do bệnh màng trong cũng như các bệnh lý liên quan đến trẻ sinh non, nhẹ cân. Qua thăm khám ban đầu, các bác sĩ nhận định đây là trường hợp song sinh dính nhau vùng bụng chậu với 4 chân tách rời theo kiểu ischiopagus tetrapus (quadripus) cực kì hiếm gặp. Theo ước tính trên thế giới, tỉ lệ song sinh dính nhau là 1 trên 200.000 trẻ sinh sống. Trong số đó, chỉ có 6% là dính nhau kiểu "ischiopagus tetrapus".
TS.BS Trương Quang Định cho biết, đội ngũ y, bác sĩ đã trải qua vô số lần hội chẩn. Trước khi bước vào ca mổ, TS.BS Trương Quang Định đã ghi lên trang cá nhân tâm nguyện của mình: "Ngày mai, các bác sĩ sẽ xin phép đấng tạo hóa để khai sinh ra hai con một lần nữa. Tâm nguyện của chúng tôi là trả lại cho hai bé một cuộc đời lành lặn như bao trẻ khác. Xin hãy cầu chúc cho đội ngũ 100 người chúng tôi vượt qua cuộc đọ sức trí tuệ vào ngày mai".
 |
| Cha mẹ hai bé nghẹn ngào xúc động khi nghe tin ca mổ thành công. |
Hai bé bắt đầu được gây mê lúc 6h30. Đúng 9h51 phút, TS.BS Trương Quang Định rạch đường đầu tiên bắt đầu cuộc mổ, sau đó TS.BS Trần Văn Dương (BV Chợ Rẫy) - trưởng nhóm phẫu thuật tạo hình bắt đầu tách 2 bé. Tiếp đó, nhóm phẫu thuật ngoại tổng quát tiến hành thám sát ruột và thực hiện phương án chia đôi ruột. Các bước trên thực hiện nhằm chuẩn bị cho nhóm phẫu thuật niệu vào cho việc tách bàng quang, niệu quản, tử cung âm đạo, buồng trứng cho hai bé sau khi nhóm ngoại tổng quát thực hiện xong phương án. Tất cả những dị tật của hai bé phù hợp những dự liệu trước phẫu thuật. Các chỉ số đo sinh hiệu hai bé hoàn toàn ổn định trong suốt quá trình mổ.
Khoảng 10h41, nhóm phẫu thuật viên ngoại niệu đã tách thành công các cơ quan: bàng quang, tử cung, âm đạo, niệu quản cho hai bé và không gặp khó khăn gì trong việc tách dính và phân chia các cơ quan.
12h40: nhóm phẫu thuật viên chỉnh hình tách xương chậu của 2 bé. Mặc dù màng xương dính nhau rất cứng, khó khăn nhưng ca mổ vẫn tiếp tục diễn tiến tốt. Lúc này, ê-kíp đã thực hiện truyền cho mỗi bé 1 đơn vị máu.
Đúng 14h07: ê-kíp hoàn thành tách rời hai bé thành công. Mỗi bé lần lượt được đưa ra bàn mổ riêng, chuẩn bị các công đoạn chỉnh hình khung chậu, kéo vạt da che các cơ quan của bé.
TS.BS Trương Quang Định phân tích, cặp song sinh dính nhau với một hình hài không nguyên vẹn, nương tựa nhau bằng những cơ quan, nội tạng duy nhất cho cả hai cá thể. Tức là cuộc sống của hai em là "cộng sinh". Nhưng, ba mẹ hai bé đã quyết tâm nuôi dưỡng cho đến ngày chào đời. Bé Diệu Nhi yếu ớt hơn nhưng cũng mạnh mẽ vượt qua hành trình đầy sóng gió trong thời kỳ sơ sinh thiếu tháng để bảo toàn sự sống cho cả hai. Và đúng như những gì mà các bác sĩ tin tưởng, với sự kiên cường đó, cả hai bé đã vượt qua được cuộc đại phẫu để được mang hình hài tách biệt.
Cuộc phẫu thuật đã diễn ra thành công như dự định. Khoảng 19 giờ 20 phút, ca mổ kết thúc thành công.
 |
| Đội ngũ bác sĩ đã làm nên kỳ tích. |
BS Định xúc động, nói: "Bệnh viện cũng phải tốn nhiều công sức nuôi bé và đã trải qua nhiều cuộc hội chẩn để đi đến quyết định cuối cùng cho ca phẫu thuật. May mắn là chúng ta đã có một ê-kíp và trang thiết bị tương đối hiện đại. Khi thử kẹp mạch máu và thấy có thể tách ra được, chúng tôi mừng vô hạn! Hai bé đã sống "cộng sinh" trong khoảng thời gian dài. Nên khi tách ra là ảnh hưởng tới mọi sinh hiệu, nhịp tim, hô hấp... Nhưng thật may mắn, sinh hiệu hai bé ổn định trong toàn cuộc mổ khiến tinh thần của cả ê-kíp rất tự tin. Khó có thể diễn tả được cảm xúc của mỗi thành viên trong ê-kíp khi chúng tôi may những mũi chỉ cuối cùng...".
Chị Trần Thị Hồng Thúy, mẹ cặp song sinh nghẹn ngào: "Tôi không biết diễn tả như thế nào hết niềm vui đó. Đó là giây phút mà gia đình chờ đợi rất lâu rồi. Cảm ơn các bác sĩ đã sinh ra con chúng tôi một lần nữa"...
Tối 15-7, ê-kíp đã nhận được một tin rất vui đó là quyền Bộ trưởng Bộ Y tế đã gọi điện trực tiếp chúc mừng kíp mổ qua điện thoại và chuyển lời của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chúc mừng tới toàn bộ ê-kíp mổ. Thủ tướng sẽ vào tận nơi chúc mừng ê-kíp mổ, thăm và tặng quà ê-kíp và cả hai bé ngay khi có thể.
