Máy quét bộ não giúp dự đoán sớm căn bệnh mất trí

Tiến sĩ Bradford Dickerson cùng với đồng nghiệp - tại Trường Y khoa Harvard và Bệnh viện đa khoa Massachusetts - đã viết trên tạp chí "Nature" rằng: Những người có các triệu chứng như giảm trí nhớ và giảm khả năng nhận thức có nhiều khả năng có sự co lại ở một số khu vực não, và những triệu chứng như vậy sẽ được máy quét não MRI phát hiện.

Nhóm nghiên cứu đã làm việc với các bệnh nhân ở các giai đoạn bệnh khác nhau, và đã thu thập kết quả dựa trên cơ sở dữ liệu về căn bệnh Alzheimer (mất trí nhớ).

Nhóm nghiên cứu được dẫn đầu bởi Dickerson đã xác định 9 khu vực của vỏ não bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi các mảng bám ở dạng tinh bột và sự tách rời các mạng dây thần kinh là các dấu hiệu của bệnh Alzheimer.

Bằng cách nghiên cứu não con người qua máy quét này, các nhà nghiên cứu có thể nhận ra rằng, 9 khu vực não trên xuất hiện nhỏ hơn ở những người đang phát triển bệnh - tuy nhiên, sự khác nhau về cấu trúc sẽ mất rất nhiều năm để nhận ra những triệu chứng mất trí nhớ và những vấn đề về nhận thức.

Các nhà nghiên cứu đã xác nhận mối tương quan bằng cách kiểm tra khả năng nhận thức ở người bệnh 3 năm sau khi thực hiện bằng máy quét não. Thật vậy, họ đã tìm thấy, 21% số người tham gia có các vùng não liên quan tới bệnh Alzheimer là rất nhỏ nhưng lại không có dấu hiệu về các vấn đề trí nhớ hay sự suy giảm khả năng nhận thức khác. Khi bắt đầu nghiên cứu, họ đã có dấu hiệu suy giảm nhận thức vào 3 năm sau đó, và 7% cho thấy, các khu vực não nhỏ vừa phải.

Các vùng não này đảm nhiệm các chức năng như nhận thức, ghi nhớ và ngôn ngữ ở mức cao hơn, tất cả các chức năng đều bị ảnh hưởng bởi căn bệnh Alzheimer và có thể hiểu rằng, các chức năng này có thể giảm đi ở những người đang phát triển bệnh Alzheimer.

Dickerson cho biết: "Nhiều năm qua chúng ta đã biết rằng, có một số khu vực bị ảnh hưởng bởi các mảng bám ở dạng tinh bột và có những rối loạn gây tổn thương não. Khi quá trình xảy ra, không phải cả bộ não bị tổn thương mà nhiều vùng não khác vẫn hoạt động tốt ở các giai đoạn đầu. Nhưng nếu bạn chỉ nhìn vào tổng thể bộ não, thì bạn có thể sẽ không nhìn thấy các vùng não có khả năng gây bệnh. Vì vậy, bạn phải phóng to và đặc biệt tập trung vào các khu vực bị ảnh hưởng ở những người sa sút trí tuệ".

Kết quả rất quan trọng vì chúng giúp bác sĩ xác định sớm căn bệnh ở bệnh nhân; và cũng quan trọng cho các chuyên gia; bởi vì ngày nay các chuyên gia tin rằng, sự can thiệp ở giai đoạn đầu có thể tạo ra cơ hội tốt cho bệnh nhân để kiểm soát sự thoái hóa não.

Chẳng hạn, nhiều loại thuốc đã không giúp bệnh nhân vượt qua được các giai đoạn phát triển của căn bệnh; tuy nhiên, chính những loại thuốc này lại có ích đối với những bệnh nhân mắc bệnh ở giai đoạn đầu.

Theo Dickerson, điều trở nên ngày càng quan trọng, đó là phải có cách nào đó đáng tin cậy nhằm xác định những ai là người đang mắc bệnh Alzheimer. Các nghiên cứu trước đây cũng gợi ý rằng, hàm lượng protein dạng tinh bột có trong dịch tủy não là một dấu hiệu của bệnh.

Sự thật, có khoảng 30% người  trên tuổi 65 sẽ có tỷ lệ tinh bột cao. Tuy nhiên, kết hợp các bài kiểm tra với những máy quét não sẽ giúp tìm ra các triệu chứng não về căn bệnh này.

Khi căn bệnh tiến triển và nhiều chất tinh bột tích tụ trong não, protein ít bị rò rỉ trong dịch tủy não; do đó, các bệnh nhân mắc bệnh có hàm lượng protein thấp hơn so với những người khỏe mạnh.

Đó chính xác là những gì mà Dickerson và nhóm nghiên cứu đã khám phá ra trong nghiên cứu: họ đo hàm lượng tinh bột trong dịch tủy não của bệnh nhân và tìm ra rằng, các bệnh nhân có sự co lại ở các khu vực não có dấu hiệu của căn bệnh thì chứa hàm lượng tinh bột thấp nhất trong dịch tủy não.

Phát hiện này rất quan trọng kể từ khi tỷ lệ người già trong dân số Mỹ theo dự kiến sẽ tăng lên trong những thập kỷ tới. Đi cùng với xu hướng đang tăng ở người cao tuổi, các trường hợp về căn bệnh thoái hóa thần kinh chẳng hạn như Alzheimer và chứng mất trí cũng sẽ tăng lên; và các bác sĩ muốn nắm bắt càng nhiều các trường hợp này càng sớm càng tốt.

Số người già mắc bệnh mất trí nhớ ngày càng tăng.

Dickerson nói rằng: "Tôi đã từng suy nghĩ tới việc sử dụng thứ gì đó giống như những bài kiểm tra nhận thức được xem như là kiểm chứng ở cấp độ đầu tiên, để xác định nhiều trường hợp có nguy cơ mắc bệnh. Sau đó, để sàng lọc các con số đó, chiếc máy quét não MRI có thể giúp bác sĩ xác định".

Xác định sớm căn bệnh sẽ có ý nghĩa tới các chức năng ở người lão hóa. Dickerson nói: "Thật ngạc nhiên, các chức năng trong não vẫn hoạt động tốt ở những người mắc chứng bệnh này. Khi bạn nhìn thấy sự co lại thực sự ở các vùng quan trọng và bạn lo lắng. Sự thật, những rắc rối này có vẻ là bình thường. Đó là lý do tại sao chúng ta cần nhiều biện pháp tốt hơn để phát hiện những dấu hiệu đầu tiên của căn bệnh Alzheimer"