Vắcxin chống nghiện thuốc lá sắp có mặt trên thị trường

Nicotine hiện diện trong thuốc lá, và sau khi thấm vào phổi, chất này tiến chậm đến phế nang rồi đi vào động mạch như oxy và nhanh chóng xuất hiện trong não. Tiến trình tiếp theo là nicotine sẽ kích thích các tế bào thần kinh (neuron) tạo ra cảm giác khoan khoái và dẫn đến sự phụ thuộc (nghiện). Nicotine là phân tử cực nhỏ dễ dàng vượt qua rào cản máu - não và chắc chắn cơ thể phát hiện được nó cũng như đối với protein của virus hay vi khuẩn lạ xâm nhập vào.

Xuất phát từ ý tưởng này mà 3 công ty dược Nabi của Mỹ (cộng tác của GSK), Cytos của Thụy Sĩ (công ty phụ thuộc vào Novartis) và Xenova của Anh đã có những nghiên cứu khoa học nhằm ngăn cản nicotine đi vào não để từ đó làm giảm cơn thèm thuốc lá, thậm chí bỏ hẳn thuốc lá một cách dễ dàng.

Cả 3 công ty đã thử nghiệm ghép đôi nicotine với một protein của virus hay một độc tố gây dịch tả đã biến đổi cấu trúc gene để nó không còn nguy hiểm nữa. Sau khi cặp kết hợp nicotine - độc tố được tiêm vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ nhận ra nó như là thể lạ để từ đó ra lệnh cho các tế bào của mình tạo ra kháng thể. Khi lưu thông trong máu, các kháng thể sẽ bám chặt vào nicotine biến nó thành một phân tử lớn ra đến mức không thể vượt qua được các rào cản bảo vệ não trong cơ thể.

Vào cuối năm 1999, Công ty Xenova của Anh đã phát triển loại vaccine chống nghiện này và các kết quả trên loài chuột được gây nghiện thuốc lá có nhiều dấu hiệu tích cực. Giai đoạn 1, thử nghiệm trên người được khởi động năm 2001 đối với 60 người tình nguyện, kết quả cho thấy vaccine có hiệu quả. 

Hiệp hội Ung thư học lâm sàng Mỹ (ASCO) ở Orlando cũng đã trình lên Quốc hội nước này kết quả thử nghiệm thành công của mình đối với 300 người nghiện thuốc lá nặng trong độ tuổi từ 18 đến 70. Kết quả cho thấy 1/3 số người tình nguyện có lượng kháng thể sinh ra rất mạnh trong cơ thể và 57% số đối tượng này không bị tái nghiện trong 6 tháng sau khi được tiêm vaccine. Tuy nhiên, chỉ có loại vaccine Nabi-GSK chiếm ưu thế nhất: nếu giai đoạn thử nghiệm cuối cùng trên người thành công, vaccine có thể được Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) nhanh chóng cấp giấy phép lưu hành.

Tuy nhiên, hiện thời vẫn còn nhiều trở ngại phải vượt qua: 70% những người được tiêm vaccine có biểu hiện cúm cấp tính. Và các kháng thể có tuổi thọ ngắn cho nên vaccine phải được tiêm nhắc lại nhiều lần trong trường hợp tái nghiện