Xe hỏng vì ngập nước: Bồi thường hay không bồi thường?

Mới đây, tại TP HCM cũng đã xảy ra một trường hợp tương tự giữa Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Tín  và Công ty Cổ phần Bảo hiểm AAA mà trong đó, bên nào cũng bảo vệ lý lẽ của mình…

Sự việc bắt đầu từ ngày 11/6/2008, khi Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Tín ký hợp đồng với Công ty Cổ phần Bảo hiểm AAA để bảo hiểm chiếc xe Mercedes biển kiểm soát 52P-1980, với giá trị bảo hiểm là 1,190 tỉ đồng, phí bảo hiểm là 15.446.200 đồng.

Hợp đồng này có hiệu lực từ 11 giờ ngày 11/6/2008 và chấm dứt lúc 11 giờ ngày 11/6/2009. Phạm vi bảo hiểm của chiếc xe Mercedes ấy, gồm: Đâm, va, lật, đổ, hỏa hoạn, cháy nổ, bão lũ, sụt lở, sét đánh, động đất, mưa đá, mất toàn bộ xe và tai nạn bất ngờ khác ngoài những điểm loại trừ được nêu trong đơn bảo hiểm.

Đến 16 giờ ngày 1/8/2008, trên địa bàn TP HCM xuất hiện một cơn mưa. Cũng cần nói thêm rằng trước đó, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ dự báo sẽ có mưa lớn bất thường trong 5 ngày đầu tháng 8.

Sau cơn mưa, Công ty Thoát nước đô thị cho biết đã có 54 điểm ngập sâu ở 14 quận, huyện, cả nội thành lẫn ngoại thành. Tuy nhiên, khác với trận mưa cuối năm 2008 ở Hà Nội, cơn mưa chiều ngày 1/8/2008 tại TP HCM không được các cơ quan chức năng thành phố chính thức công nhận là “thiên tai”, và hoàn toàn cũng không mang tính bất ngờ vì nó đã được dự báo.

16h 30’ ngày 1/8/2008, mưa làm ngập một số tuyến đường, và nước bắt đầu tràn vào tầng hầm để xe của trụ sở Ngân hàng Đại Tín, số 75 đường Hồ Hảo Hớn, phường Cô Giang, quận 1, TP HCM. Đến 17h– nghĩa là 1 tiếng kể từ khi bắt đầu mưa - nước trong tầng hầm dâng lên 0,5 mét.

Theo công văn của Ngân hàng Đại Tín gửi Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, thì: “...Không thể đưa xe ra khỏi hầm vì mực nước dâng cao và hầm có độ dốc quá lớn”. Khoảng nửa tiếng sau đó, nước dâng lên hơn 1 mét, hệ thống điện của tòa nhà chìm trong nước. Vẫn theo công văn nói trên, thì: “Toàn bộ nhân viên phải sơ tán nhằm tránh tai nạn điện giật chết người”.

Sáng ngày 2/8/2008, Ngân hàng Đại Tín điện thoại, thông báo cho Bảo hiểm AAA, sau đó nhờ Công ty Dịch vụ cứu hộ Haxaco đem xe đi giám định. Theo kết quả giám định, chiếc xe Mercedes bị hư hỏng nặng về phần điện, và tiền sửa chữa tổng cộng là trên 300 triệu đồng. Số tiền này, Bảo hiểm AAA có trách nhiệm phải thanh toán.

Tuy nhiên, nhận định của Bảo hiểm AAA lại khác: Cơn mưa vừa nói chỉ là một cơn mưa rất to, gây ngập nhiều nơi chứ không phải là bão, lũ (thiên tai). Việc chiếc xe Mercedes bị ngập nước khiến phần điện hư hỏng không phải là sự cố bất khả kháng, hoặc là rủi ro không lường trước được. Vì thế, Bảo hiểm AAA từ chối chi trả tiền sửa chữa chiếc xe Mercedes, mà chỉ đồng ý hỗ trợ cho Ngân hàng Đại Tín 50 triệu đồng.

Theo ý kiến của một số luật sư, thì việc từ chối thanh toán bảo hiểm của AAA là đúng bởi lẽ tại các cơ quan, xí nghiệp, công sở - dù quốc doanh hay tư nhân, cũng đều quy định nơi đỗ xe, và nơi để chìa khóa xe (xe hơi), đồng thời phương án xử lý khi xảy ra sự cố (thiên tai, cháy nổ, hỏa hoạn...) cũng được phổ biến đến những người có trách nhiệm. Nếu xảy ra sự cố, mặc dù lúc đó không có tài xế, nhưng nhân viên trực vẫn có thể đưa xe cộ ra nơi an toàn.

Theo luật sư Bùi Quang Nghiêm, Phó đoàn Luật sư TP HCM, thì: “Công ty Cổ phần Bảo hiểm AAA không có nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm cho Ngân hàng Đại Tín do không xảy ra sự kiện bảo hiểm theo thỏa thuận giữa các bên...”, vì: “...Đã có dự báo từ mấy ngày trước của Trung tâm Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ..., như vậy sự cố mưa lớn vào chiều 1/8 không có yếu tố bất ngờ. Từ lúc bắt đầu mưa đến lúc nước ngập tầng hầm kéo dài 1 tiếng. Lẽ ra ngân hàng phải thấy được rủi ro có thể xảy ra với chiếc xe trong khoảng thời gian 1 tiếng này, hoặc ít nhất từ thời điểm nước bắt đầu tràn vào...”.

Tiếp theo, luật sư Nghiêm kết luận: “Giả sử việc nước tràn vào tầng hầm là bất ngờ đối với ngân hàng, tuy nhiên ngân hàng có thể hành động trong thời gian cho phép bằng cách đưa xe ra. Việc làm này kéo dài không quá 5 phút so với khoảng thời gian 30 phút ngồi nhìn từ lúc nước bắt đầu tràn vào đến khi nước dâng lên 0,5 mét. Điều này có thể giải thích , ngân hàng đã không mẫn cán trong việc khắc phục sự cố”.

Ông Phùng Khắc Lộc, Tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam nhận định: “... Diễn biến nước mưa tràn ngập tầng hầm để xe kéo dài từ 16 giờ đến 17 giờ 30 phút nên không thể cho đó là yếu tố bất ngờ hoặc không lường trước được”.

Để phản bác những luận điểm của Bảo hiểm AAA, Ngân hàng Đại Tín có Công văn số 164 mà trong đó, một số lập luận xem ra có vẻ chưa được ổn thỏa lắm. Chẳng hạn như: “Nếu bạn là một nhân viên bình thường, có sức khỏe và trạng thái tâm lý ổn định, khi thấy trời mưa, bạn có đem ôtô đang đậu trong tòa nhà ra ngoài đường không? Câu trả lời là không”, và: “Vào lúc 16 giờ ngày 1/8, trời bắt đầu  mưa. Bạn có nghĩ rằng trong 30 phút sau đó, tầng hầm đã ngập hơn 0,5 mét và tiếp theo là ngập hơn 1 mét? Câu trả lời sẽ là không”.

Lập luận ấy hoàn toàn hợp lý nếu đó chỉ là một cơn mưa bình thường trong lúc cơn mưa chiều ngày 1/8 là cơn mưa lớn, đã có dự báo trước. Hơn nữa, khi thấy nước bắt đầu ngập đến nơi để xe - và trời thì chưa có dấu hiệu gì là mưa sẽ tạnh, thì chắc hẳn không ai chịu ngồi yên nhìn xe ngập - nhất là lại có thời gian đến 1 tiếng đồng hồ.

Đến nay, sự việc vẫn chưa ngã ngũ nhưng có thể xem đó là kinh nghiệm. Người mua bảo hiểm nên tìm hiểu kỹ các điều khoản trong hợp đồng, còn người bán cần giải thích cụ thể để người mua hiểu rõ trách nhiệm và quyền lợi khi xảy ra sự cố