Apple Vision Pro - tương lai của khoa học Y khoa

Thứ Ba, 18/02/2025, 08:15

Chiếc kính thực tế ảo Vision Pro giá 3.500 USD của Apple nghe có vẻ hời so với giá của một tử thi tươi đạt chuẩn y tế để phục vụ cho mục đích y học - chỉ riêng một cơ thể có thể có giá “lên tới 10.000 USD” trước khi tính chi phí làm lạnh và vận chuyển. Một năm sau khi ra mắt, thiết bị đeo đầu này đã xuất hiện nhiều trong phòng phẫu thuật và phòng khám của bác sĩ.

Và một số cơ sở y tế đã bắt đầu thực hành phẫu thuật bằng tai nghe điện toán không gian, không yêu cầu cơ thể người thực sự. Việc thay thế tử thi chỉ là một ví dụ về cách Vision Pro thâm nhập vào lĩnh vực y tế kể từ khi ra mắt thị trường vào tháng 2/2024. Ngày 30-31/1/2025, Sharp Healthcare tổ chức Hội nghị thượng đỉnh về chăm sóc sức khỏe Spatial Computing đầu tiên, nơi nhiều nhà cung cấp dịch vụ y tế tập trung thảo luận về việc sử dụng điện toán không gian, nhúng các đối tượng kỹ thuật số vào nguồn cấp dữ liệu trực tiếp của thế giới thực. Cùng một công nghệ cho phép mọi người chơi Battleship ảo với nhau đã chuyển sang những ứng dụng bao gồm mọi thứ từ đào tạo và giáo dục đến các hoạt động đầy đủ trên bệnh nhân.

Apple Vision Pro - tương lai của khoa học Y khoa -0
Nhóm bác sĩ phẫu thuật ít xâm lấn tại UC San Diego Health là những người đầu tiên trên toàn quốc đánh giá tiềm năng sử dụng của các ứng dụng điện toán không gian trên Apple Vision Pro trong phòng phẫu thuật. 

Phòng phẫu thuật trong một chiếc hộp

Tiến sĩ Ryan Broderick, bác sĩ phẫu thuật ít xâm lấn và là giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Tương lai tại Khoa Phẫu thuật thuộc Đại học California San Diego (UCSD), giải thích: “Phòng phẫu thuật là một nơi khá lộn xộn. Có khoảng 5 đến 6 màn hình trong một phòng trong một ca phẫu thuật”. Những màn hình đó cũng cần phải tồn tại giữa nhiều thiết bị khác như máy theo dõi dấu hiệu sinh tồn, bình oxy và chuyên gia y tế. Bố cục đông đúc hiện tại có thể ngăn cản giao tiếp và khiến việc kiểm tra các dấu hiệu quan trọng trở thành nhiệm vụ tốn thời gian và gây đau đớn cho cơ thể.

Broderick cho biết: “Cách bố trí màn hình không được khoa học có thể dẫn đến căng cơ cổ, căng cơ vai và chấn thương cho bác sĩ phẫu thuật. Bằng cách di chuyển màn hình vào môi trường điện toán không gian, thông tin sẽ tồn tại ở bất cứ nơi nào bác sĩ phẫu thuật và y tá nhìn vào tại một thời điểm nhất định”. Hội đồng đánh giá điều tra của UCSD đã giám sát hơn 50 ca phẫu thuật trực tiếp trong đó bác sĩ phẫu thuật chính đeo phần cứng Apple Vision Pro để cung cấp màn hình ảo.

Broderick chia sẻ: “Hiện tại, tôi đã thiết lập Vision Pro để tôi và trợ lý phẫu thuật của tôi - người thường là thực tập sinh - và kỹ thuật viên phẫu thuật của chúng tôi đều có thể đeo tai nghe trong khi phẫu thuật. Mỗi chúng tôi đều có màn hình ảo riêng mà chúng tôi đặt trong không gian vật lý khắp phòng để chúng tôi có vị trí công thái học và có thể thực hiện ca phẫu thuật mà không cần những màn hình bổ sung mà chúng tôi thường có”. Giảm mệt mỏi là một điều tốt, đặc biệt là khi bác sĩ phẫu thuật cuối cùng có thể đeo những thiết bị này trong những thủ thuật kéo dài tới 12 giờ.

Apple Vision Pro - tương lai của khoa học Y khoa -0
Nhóm tại Bệnh viện Nhi Boston tạo ra CyranoHealth - ứng dụng cung cấp chương trình đào tạo toàn diện, chuyên sâu về thiết bị y tế mới dành cho những người tuyến đầu.

Đào tạo trong môi trường điện toán không gian

Trong khi loạt thử nghiệm phẫu thuật trực tiếp Vision Pro vẫn đang trong giai đoạn đầu, thì tai nghe này đã xuất hiện trong những tình huống đào tạo cho chuyên gia y tế. Susan Prescott, phó chủ tịch Quan hệ nhà phát triển toàn cầu và Thị trường doanh nghiệp & giáo dục của Apple, nói: “Bệnh viện nhi Boston đang sử dụng Vision Pro đào tạo y tá cách sử dụng máy bơm truyền dịch”. Ứng dụng mà Susan Prescott đang nhắc đến có tên là CyranoHealth, và nó cung cấp những tình huống đào tạo chi tiết và toàn diện ấn tượng cho các quy trình và tình huống phổ biến. Prescott cũng quảng cáo sự xuất hiện của “bản sao kỹ thuật số”, là các mô hình 3D rất chi tiết của con người, trong một số trường hợp, có thể thay thế xác chết trong đào tạo phẫu thuật. Mặc dù có vẻ lạ khi thêm một lớp công nghệ giữa bệnh nhân và bác sĩ phẫu thuật, nhưng điều đó đã tồn tại trong nhiều trường hợp.

Broderick giải thích: “Một phần của đào tạo phẫu thuật, đặc biệt là đối với phẫu thuật nội soi, là tách biệt những gì tay bạn đang làm với những gì mắt bạn đang nhìn thấy. Bạn phải thực hiện chuyển động tay thực hiện một số cử chỉ nhất định ở bên trong có thể không giống với những gì bạn đang làm bên ngoài cơ thể. Nhưng với điều này, tôi có thể đặt màn hình gần hơn nhiều so với thao tác phẫu thuật. Và cảm giác tự nhiên hơn nhiều với cách tay tôi di chuyển”. Và thiết lập đó không cần phải thay đổi từ phòng này sang phòng khác vì màn hình tồn tại bên trong môi trường điện toán không gian.

Apple Vision Pro - tương lai của khoa học Y khoa -0
Tiến sĩ Korn đeo Apple Vision Pro.

Phát lại ngay lập tức

Bác sĩ đang hành nghề cũng áp dụng điện toán không gian để tiếp tục học tập. Tommy Korn, bác sĩ nhãn khoa của Sharp HealthCare và là một trong những người ủng hộ Apple Vision Pro lớn nhất trong lĩnh vực y tế, lập luận: “Việc xem lại ca phẫu thuật sau khi thực hiện thủ thuật có thể mất rất nhiều thời gian. Mất khoảng 12 phút. Nhưng hiện nay, phần mềm AI thực sự có thể phân tích cú pháp và cho phép tôi chuyển đến những điểm cụ thể và quan sát chúng với tất cả dữ liệu quan trọng khác được trình bày cùng với nó. Sau đó, sinh viên có thể xem lại ca phẫu thuật và quan sát quá trình bằng dữ liệu để ngữ cảnh hóa nó”.

Nhà cung cấp cũng có thể yêu cầu đồng nghiệp của họ xem lại ca phẫu thuật bằng nguồn cấp dữ liệu trực tiếp từ một công cụ như kính hiển vi 3D, công cụ mà Korn thường sử dụng trong quá trình phẫu thuật. Korn khẳng định: “Nó sẽ cho tôi biết tôi mất bao lâu để thực hiện một ca phẫu thuật và tôi có thể biết liệu mình có mất quá nhiều thời gian cho một phần hay phần khác hay không”. Tai nghe có thể hiển thị ký hiệu, bộ đếm thời gian, mọi dấu hiệu sinh tồn được đồng bộ hóa, ghi chú và dữ liệu khác giúp buổi xem lại hiệu quả hơn.

Một tai nghe

Tai nghe Vision Pro được sử dụng trong trường đại học và phòng phẫu thuật là những mẫu tương tự mà bạn có thể mua tại cửa hàng Apple và đó là một phần quan trọng trong kế hoạch của Apple cho thiết bị này. Susan Prescott của Apple, bình luận: “Chúng tôi tạo ra Vision Pro. Có những điểm khác biệt về phần mềm mà hầu hết người tiêu dùng không cần, như MDM [quản lý nhiều thiết bị] hoặc VPN, nhưng Vision Pro thì giống nhau đối với tất cả mọi người”.

Cách tiếp cận SKU  (Stock Keeping Unit  - mã sản phẩm lưu kho - là một mã định danh duy nhất cho từng sản phẩm giúp theo dõi hàng tồn kho dễ dàng hơn) góp phần vào con đường đầy biến động của Vision Pro trên thị trường tiêu dùng, nơi mức giá 3.500 USD và hệ sinh thái xa lạ đã dẫn đến các báo cáo về doanh số chậm hơn dự kiến. Và trong khi thị trường tiêu dùng khác biệt đáng kể so với khách hàng doanh nghiệp, một số lợi thế đi kèm với một sản phẩm nhất quán trên tất cả người dùng.

Một số ứng dụng như Cinematic Reality từ Siemens Healthineers cung cấp quyền truy cập vào các bản quét giải phẫu chi tiết, độ phân giải cao được sử dụng cho mục đích đào tạo và giáo dục. Đó là dữ liệu y tế thực sự, nhưng được trình bày theo cách trực quan, mượt mà mà bạn mong đợi từ một ứng dụng hướng đến người tiêu dùng.

Broderick giải thích rõ ràng về quy trình cho từng bệnh nhân trước khi nhận được sự đồng ý của họ: “Chúng tôi cho họ xem hình ảnh về cách thức phẫu thuật trong phòng mổ và cách thức phẫu thuật sẽ trông như thế nào khi đeo tai nghe. Tôi nghĩ chúng tôi có một bệnh nhân rất lo lắng về ca phẫu thuật và không muốn làm bất cứ điều gì khác so với những gì đã được thực hiện trong quá khứ, nhưng tất cả những người khác đều đồng ý và rất thoải mái với quy trình này”. Đeo tai nghe cho bệnh nhân là một cách hiệu quả để khiến bệnh nhân đồng ý.

Apple Vision Pro - tương lai của khoa học Y khoa -0
Ứng dụng Siemens Healthineers Cinematic Reality cung cấp mô hình tương tác chi tiết.

Tương lai của điện toán không gian trong lĩnh vực y tế

Apple Vision Pro hiện vẫn còn trong giai đoạn tương đối sơ khai, nhưng nhiều nhà cung cấp thấy những trường hợp sử dụng tiềm năng chưa được thử nghiệm. Broderick thấy tiềm năng cho việc tiếp tục cố vấn, ngay cả trong quá trình phẫu thuật. Ông cho rằng: “Nếu một bác sĩ phẫu thuật đeo tai nghe và gặp khó khăn, họ có thể gọi điện cho bạn bè và video đó vẫn có thể được bác sĩ phẫu thuật chuyên gia đó xem và cung cấp phản hồi. Hoặc một bác sĩ phẫu thuật có thể xem lại ca phẫu thuật với một đồng nghiệp sau đó phân tích thêm”.

Broderick cũng thấy tiềm năng trong việc chồng hình ảnh y khoa lên góc nhìn của thế giới thực: “Vì vậy, việc có thể chụp CT hoặc hình ảnh và tạo ra mô hình ba chiều mà sau đó bạn có thể chồng lên giải phẫu thực sự có thể hướng dẫn phẫu thuật. Bạn có thể coi đó giống như một ca phẫu thuật theo số hoặc một tình huống tô màu theo số có thể trở nên đáng kinh ngạc trong tương lai”.

Apple Vision Pro - tương lai của khoa học Y khoa -0
Chiếc kính thực tế ảo Vision Pro giá 3.500 USD của Apple.

Nhưng còn AI thì sao?

Trong khi các ứng dụng và hướng dẫn trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ đóng vai trò lớn trong việc đưa điện toán không gian vào lĩnh vực y tế, Apple và các nhà cung cấp thực hiện thử nghiệm tin tưởng rằng loại công nghệ này không được thiết lập để thay thế nhà cung cấp bằng tự động hóa. Korn lý giải: “AI có thể đưa ra một số gợi ý hoặc hợp lý hóa một số quy trình. Nhưng cuối cùng, bác sĩ hoặc bác sĩ lâm sàng hoặc, trong trường hợp này, con người vẫn có quyền kiểm soát. Giống như robot trong phòng phẫu thuật, chúng ở đó như những công cụ”.

Trung tâm Xuất sắc về Điện toán Không gian tại Trung tâm Đổi mới và Giáo dục của trường tại khuôn viên công ty Sharp hiện đã chính thức mở cửa và UCSD - cùng với nhiều trường đại học và tổ chức khác - có kế hoạch tiếp tục nghiên cứu thực địa về Vision Pro và điện toán không gian nói chung. Theo Prescott, Apple đang lắng nghe phản hồi từ nghiên cứu này và hành động nhanh hơn bình thường.

Prescott báo cáo: “Chúng tôi đã thực hiện ba bản cập nhật cho phần mềm trên Vision Pro, đây là tốc độ khá nhanh đối với chúng tôi. Mỗi bản cập nhật đều bổ sung các tính năng mà người dùng trong thế giới thực yêu cầu. Và với mỗi bản cập nhật, những xác chết ảo đó sẽ chỉ trở nên thực tế hơn”.

Trang Thuần (Tổng hợp)
.
.