Cẩn trọng bánh Trung thu nhập lậu, không nguồn gốc

Tràn lan bánh trung thu online giấu địa chỉ sản xuất

Mới đây, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương) khuyến cáo người tiêu dùng về việc mua các mặt hàng bánh Trung thu rao bán trên mạng. Lý do là bởi nhiều tỉnh, thành trên cả nước đang thực hiện giãn cách xã hội nên các quầy bán bánh Trung thu lưu động đã không thể diễn ra như những năm trước đó. Chính vì vậy, khách hàng chỉ có thể mua những sản phẩm truyền thống như thế này ở những siêu thị lớn.

Tuy nhiên, việc đi lại bị kiểm soát chặt chẽ nên để mua một hộp bánh Trung thu cho gia đình hoặc tặng người thân cũng rất khó khăn. Tranh thủ cơ hội này, nhiều sàn thương mại điện tử và các trang mạng xã hội tấp nập đăng bán bánh Trung thu. Nhiều loại bánh mini kiểu dáng bắt mắt, màu sắc sặc sỡ và hương vị đa dạng được rao bán nhan nhản trên các sàn nói trên. Tuy nhiên, nguồn gốc xuất xứ và chất lượng của những loại bánh này thì không mấy ai biết rõ.

Trên thực tế, có những sản phẩm chứa các chất phụ gia không cho phép sử dụng hoặc vượt quá giới hạn cho phép; thực phẩm chứa các chất độc hại, ô nhiễm; thực phẩm bị hư hỏng biến chất do điều kiện bảo quản không bảo đảm... Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số khuyến cáo người tiêu dùng cần chọn các sản phẩm phải có nguồn gốc rõ ràng: có tên của nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, có hướng dẫn sử dụng, bảo quản... Trên bao bì sản phẩm phải ghi ngày sản xuất, thời hạn sử dụng và còn hạn sử dụng. Sản phẩm cần đảm bảo không bị giập nát biến dạng, bao bì không rách nát, không có màu sắc khác thường, không bị thiu, ẩm mốc, hư hỏng và không có mùi khác lạ. Tuyệt đối không lựa chọn mua sản phẩm trôi nổi, không có nguồn gốc, hàng hết hạn sử dụng, bao bì rách nát, sản phẩm biến dạng, hàng lậu.

Chỉ cần đăng nhập vào Facebook, sau đó gõ từ khóa “bánh Trung thu”, ngay lập tức hiện ra hàng trăm tài khoản cá nhân và fanpage rao bán bánh Trung thu. Các tài khoản này thường rao bán bánh trên các hội nhóm buôn bán. Theo quan sát của phóng viên, hầu hết các tài khoản rao bán bánh đều không đề cập đến cơ sở sản xuất. Đa số chỉ nói về màu sắc, hương vị để khách có thể lựa chọn. Như vậy không có gì đảm bảo về nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm.

Có thể thấy, loại bánh Trung thu mini được bán nhiều nhất trên thị trường với giá dao động chỉ từ 3 đến 5 ngàn đồng/chiếc. Mặt hàng này được người bán giới thiệu là hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Nếu mua xỉ sẽ được bán theo đơn vị kg. Trung bình giá sẽ khoảng từ 90 đến 100 nghìn đồng/kg.

Chính bởi nhu cầu mua hàng trên mạng tăng nên nhiều cá nhân, hộ kinh doanh đã tranh thủ nhập hàng về bán kiếm lời. Nhiều người không tiếc tiền chạy quảng cáo trên các trang mạng xã hội để kéo được số lượng lớn khách hàng. Tuy nhiên, khi phóng viên nhắn tin riêng cho một vài người bán, hỏi địa chỉ cụ thể của cửa hàng thì họ nói rằng chỉ bán online và đồng ý mua thì họ ship hàng. Như vậy, không có gì để đảm bảo về chất lượng những chiếc bánh Trung thu mà người mua đặt online.

Do đó, lực lượng chức năng khuyến cáo khi mua loại mặt hàng này, người tiêu dùng chỉ nên mua hàng tại những website đã đăng ký hoặc thông báo với Bộ Công thương. Các website phải cung cấp đầy đủ thông tin như: thông tin về chủ sở hữu website (tên đơn vị bán hàng, địa chỉ, số điện thoại, mã số thuế...); giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm, thông tin về điều kiện giao dịch chung, các chính sách như đổi trả hàng và hoàn tiền, chính sách giao nhận, vận chuyển, thanh toán, bảo mật thông tin cá nhân người tiêu dùng.

Nếu mua hàng qua các mạng xã hội, cần phải tìm hiểu kỹ các đánh giá của người mua trước, tìm hiểu kỹ thông tin về người bán, xem xét về vấn đề nguồn gốc rõ ràng, được cơ quan quản lý kiểm tra về an toàn thực phẩm, tuyệt đối không nên mua ở những fanpage không có thông tin người bán và không có địa chỉ rõ ràng hoặc khi hỏi thông tin thì cố tình giấu địa chỉ bán hàng, chỉ nhận đặt hàng qua tin nhắn (inbox), chỉ bán hàng online chứ không có cửa hàng cụ thể.

Phát hiện nhiều sơ sở nhập lậu bánh trung thu

Mới đây, lực lượng chức năng liên tục triệt phá nhiều kho hàng bánh Trung thu nhập lậu giá rẻ. Thường thì các đối tượng thu gom hàng từ các tỉnh biên giới phía Bắc với giá rất rẻ, đem về bán kiếm lời với giá gấp 4-5 lần giá gốc.

Qua công tác nắm tình hình, Đội Cảnh sát kinh tế Công an quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội đã phát hiện một số đối tượng có biểu hiện nhập lậu, kinh doanh bánh Trung thu, các loại nguyên liệu làm bánh Trung thu do nước ngoài sản xuất, không đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm, đưa về tiêu thụ trên địa bàn. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, các trinh sát đã phát hiện đối tượng Nguyễn Văn Nam (sinh năm 1992, thường trú ở xã Đào Mỹ, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang), thuê trọ tại đường Cổ Nhuế, phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm có dấu hiệu buôn bán hàng nhập lậu. Ngày 13-9, khi Nam đang bốc dỡ, vận chuyển hàng hóa chuẩn bị đưa đi tiêu thụ thì bị các trinh sát ập vào bắt quả tang. Tại hiện trường, lực lượng công an thu giữ 43 thùng bánh với tổng số khoảng 5.000 chiếc các loại, trong đó có 28 thùng bánh Trung thu, 15 thùng bánh thập cẩm.

Tại Cơ quan công an, Nguyễn Văn Nam khai nhận đó là toàn bộ số hàng hóa của mình nhưng không có giấy tờ kiểm định chất lượng, hóa đơn chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Số hàng này được Nam thu gom từ các tỉnh biên giới mang về bán kiếm lợi trong dịp tết Trung thu sắp tới. Tất cả thùng hàng đều có ghi chữ nước ngoài, được Nam mang về nơi tập kết chia nhỏ ra đem đi tiêu thụ. Để tránh bị lực lượng chức năng phát hiện, Nam bố trí vận chuyển, bốc dỡ hàng hóa vào ban đêm. Thế nhưng, thủ đoạn của Nam không qua mắt được các trinh sát dày dạn kinh nghiệm của Đội Cảnh sát kinh tế Công an quận Bắc Từ Liêm.

Trước đó, một kho bánh Trung thu lậu được lực lượng chức năng phát hiện tại La Phù, Hoài Đức, Hà Nội. Sau thời gian nắm tình hình và tổ chức kế hoạch đấu tranh, ngày 10-9, Đội 4 Phòng Cảnh sát môi trường Công an TP Hà Nội cùng đơn vị phụ trách địa bàn của Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã “đột kích” kho bánh Trung thu nhập lậu vào dạng “khủng” tại cơ sở kinh doanh số 1, ngõ 72, đường La Phù, Hoài Đức. Kho hàng này do Nguyễn Quang Thạch trú tại địa bàn làm chủ.

Qua kiểm tra, lực lượng chức năng xác định tại đây có 11.130 chiếc bánh Trung thu do nước ngoài sản xuất. Tại thời điểm kiểm tra, chủ cơ sở không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ. Theo lời khai của Nguyễn Quang Thạch, số bánh này được Thạch nhập với giá khá rẻ, chỉ từ 2-3 nghìn đồng/một chiếc. Nếu đem đi tiêu thụ trót lọt với giá gấp 4-5 lần giá nhập thì số tiền mà Thạch thu về là rất lớn. Nhưng, quan trọng là chất lượng chưa được kiểm định, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. 

Theo ông Đặng Ngọc Huân - Phó Đội trưởng Đội Quản lí thị trường số 24, Cục Quản lí thị trường Hà Nội thì hiện nay Hà Nội vẫn đang trong thời kỳ giãn cách, các cơ sở kinh doanh mặt hàng bánh Trung thu đóng cửa, người dân chỉ có thể đặt hàng tới nhà, do vậy các đối tượng buôn lậu đã tận dụng tối đa công nghệ như sử dụng mạng xã hội để tiến hành làm nơi kinh doanh. Điều này gây khó khăn lớn cho lực lượng chức năng trong quá trình quản lý, kiểm tra và xử lý vi phạm.

Hiện nay, để chủ động kiểm soát, phát hiện và xử lý nghiêm các mặt hàng không rõ nguồn gốc, không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, các hành vi lợi dụng dịch bệnh COVID-19 để thu lời bất chính, nhất là dịp tết Trung thu đang cận kề, Công an TP Hà Nội đang triển khai kế hoạch đến từng địa bàn quận, huyện, thị xã đẩy mạnh công tác nắm tình hình thị trường cũng như các hoạt động kinh doanh trên mạng xã hội liên quan đến mặt hàng bánh Trung thu. Đồng thời tuyên truyền đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, hướng dẫn họ thực hiện nghiêm quy định về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh, bảo quản, vận chuyển thực phẩm. Cùng với đó, thực hiện nghiêm quy định về phòng, chống dịch COVID-19 trong sản xuất.

Quan trọng là ý thức, trách nhiệm của người tiêu dùng. Hãy là nhà thông thái khi lựa chọn các mặt hàng có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, vừa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, vừa tránh tiếp tay cho các đối tượng phạm tội, lợi dụng tình hình dịch bệnh và nhu cầu của người dân để trục lợi.