Những chuyện chưa từng có trong đảm bảo an ninh tại FIFA World Cup 2022 ở Qatar

Thứ Sáu, 02/12/2022, 12:15

Không có kinh nghiệm tổ chức một sự kiện tầm cỡ như vậy, tiểu vương quốc này đã tìm kiếm sự giúp đỡ của một số quốc gia để hỗ trợ họ bảo đảm an ninh cho World Cup. Đây cũng là cơ hội để Qatar xây dựng những quan hệ đối tác chiến lược trong các lĩnh vực khác ngoài World Cup.

Những biện pháp an ninh chưa từng có

“Màu vàng là cảnh sát giao thông, màu xanh lá cây và màu đen là các chuyên gia chất nổ, màu xanh da trời là các cảnh sát tuần tra thực địa”. Vào đầu tháng 10, Ủy ban quốc gia phụ trách các hoạt động an toàn và an ninh Qatar đã tiết lộ về một hệ thống quy mô 11 loại đồng phục thuộc các ngành nghề sẽ tham gia bảo đảm an ninh trong suốt FIFA World Cup  diễn ra từ ngày 20/11 đến ngày 18/12/2022.

canh sat.jpg -0
Cảnh sát kỵ binh Qatar làm nhiệm vụ tại World Cup 2022. Ảnh: Reuters.

Việc phân chia mã màu của các bộ đồng phục sẽ khá hữu ích trong việc xác định các nhân viên an ninh người địa phương trong số đông đảo các nhân viên an ninh người nước ngoài đã tới Qatar để đáp ứng lời kêu gọi hỗ trợ quân sự và hậu cần của Doha trong sự kiện 28 ngày được mong chờ này.

Là quốc gia Ảrập đầu tiên đăng cai World Cup, tiểu vương quốc nhỏ bé vùng Vịnh này đang đối mặt với thách thức lớn khi đón tiếp 1,5 triệu du khách, trong khi đất nước chỉ có vỏn vẹn 2,9 triệu cư dân, trong đó chỉ có 10% là người bản xứ.

Andreas Krieg, nhà nghiên cứu quốc phòng tại Đại học King’s College London, cho biết: “Đây có lẽ sẽ là kỳ World Cup an toàn nhất trong lịch sử, với việc triển khai ồ ạt nhân viên an ninh trên mặt đất, trên biển và trên không, cũng như việc đưa vào sử dụng hàng loạt các thiết bị công nghệ tiên tiến, bao gồm các hệ thống cảm biến, máy ảnh và máy bay không người lái”.

Đối mặt với những thách thức trong việc duy trì trật tự, ngăn chặn các cuộc tấn công mạng và thậm chí là mối đe dọa khủng bố, Qatar trên thực tế đã triển khai cả một kho vũ khí an ninh nội địa thực sự hùng hậu cũng như đã thiết lập hàng loạt các thỏa thuận hợp tác quốc tế để bảo đảm an ninh ở mức cao nhất cho World Cup 2022.

Những chuyện chưa từng có trong đảm bảo an ninh tại FIFA World Cup 2022 ở Qatar -0
Trung tâm an ninh Aspire, nơi chịu trách nhiệm điều phối mọi hoạt động bảo đảm an ninh cho World Cup

Hiện chỉ có khoảng 50.000 cảnh sát và binh sĩ, nước chủ nhà đã tìm cách tăng cường thêm quân số bằng việc bổ sung thêm lính nghĩa vụ, đó là các nam công dân Qatar từ 18-35 tuổi, được huy động theo một quy định về nghĩa vụ quân sự bắt buộc. Trong số đó có cả những nhà ngoại giao bị triệu hồi từ nước ngoài về, nhiệm vụ của những người này là khám xét những cổ động viên, phát hiện các món hàng lậu như rượu, ma túy hay vũ khí được cất giấu.

Những hỗ trợ đến từ nước ngoài

Từ rất sớm, Qatar đã ký thỏa thuận hợp tác với nhiều nước trên thế giới nhằm tìm kiếm những hỗ trợ về an ninh. Để chuẩn bị cho World Cup, lực lượng an ninh Qatar cùng với các đối tác từ 13 quốc gia đã tiến hành một cuộc diễn tập an ninh kéo dài 5 ngày trên khắp đất nước. Cuộc diễn tập mang tên Watan (Watan trong tiếng Ảrập có nghĩa là Quốc gia) nhằm kiểm tra sự sẵn sàng và khả năng ứng phó với các tình huống khẩn cấp. Đã có 32.000 nhân viên an ninh chính phủ và 17.000 nhân viên của khu vực an ninh tư nhân tham gia vào Watan.

Những chuyện chưa từng có trong đảm bảo an ninh tại FIFA World Cup 2022 ở Qatar -0
Pakistan đưa quân đội sang Qatar để làm nhiệm vụ

Thổ Nhĩ Kỳ trước đó tuyên bố sẽ cử hơn 3.000 cảnh sát chống bạo động đến giúp bảo đảm an ninh cho các sân vận động và khách sạn. Thêm vào đó sẽ có 100 cảnh sát đặc nhiệm, 50 chuyên gia xử lý bom người Thổ và 80 con chó đánh hơi để tìm kiếm chất nổ.

Vào tháng 8, Pakistan đã đồng ý gửi quân đến Qatar để đảm bảo an ninh trong suốt giải đấu. Cũng trong tháng 8, Quốc hội Pháp đã thông qua việc triển khai khoảng 220 nhân viên an ninh tới quốc gia vùng Vịnh để tham gia bảo vệ an ninh  giải đấu, đảm bảo an toàn cho những cổ động viên, bao gồm cả các công dân Pháp.

Vào tháng 5, Bộ Quốc phòng Anh cho biết họ sẽ hỗ trợ Doha tổ chức một kỳ World Cup “an toàn” và “an toàn”. Bộ này cho biết sẽ hỗ trợ Qatar nâng cao năng lực quân sự để chống lại “khủng bố” và các mối đe dọa khác đối với các trận đấu bóng đá. Những hỗ trợ sẽ bao gồm hỗ trợ an ninh hàng hải của Hải quân Hoàng gia Anh, lập kế hoạch hoạt động, hỗ trợ chỉ huy và kiểm soát, cũng như các lời khuyên chuyên môn khác.

Qatar cũng đã đạt được thỏa thuận với Bộ Quốc phòng Mỹ để hợp tác về “các thỏa thuận kỹ thuật” trong thời gian diễn ra giải đấu: “Các thỏa thuận kỹ thuật nhằm xác định và thiết lập các trách nhiệm liên quan đến sự hợp tác giữa hai bên, và sự đóng góp của Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ trong việc hỗ trợ sự kiện FIFA World Cup 2022”, quan chức Bộ Quốc phòng Qatar cho biết trong một tuyên bố đầu tháng này.

Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất và một số quốc gia Hồi giáo khác sẽ cử không dưới 250 binh sĩ, 3.200 cảnh sát chống bạo động, chuyên gia chất nổ, chó dò tìm và phát hiện bom mìn và một tàu chiến nhỏ sẽ lưu lại trong 6 tháng ở Qatar.

NATO cũng cam kết sẽ cung cấp hỗ trợ an ninh thông qua việc đào tạo chống lại các mối đe dọa từ vật liệu hóa học, sinh học, phóng xạ và hạt nhân (CBRN), thứ hai là bảo vệ những người quan trọng và thứ ba là chống lại các mối đe dọa từ các thiết bị nổ tự chế.

An toàn trong không gian công cộng

Làm thế nào để kiểm soát những đám đông này trong thời gian 1 tháng, không hề giống như những người lao động nhập cư thường trú ở Qatar trước đây, Các cổ động viên đến tham dự World Cup hầu hết là những người có khả năng tài chính dồi dào và có khá nhiều thời gian rảnh rỗi.

Những chuyện chưa từng có trong đảm bảo an ninh tại FIFA World Cup 2022 ở Qatar -0
Thủ đô Doha của Qatar, vài ngày trước khi diễn ra World Cup

Hành vi của cá nhân và tập thể trong không gian công cộng tại Qatar sẽ cần được giám sát chặt chẽ: dẫu rằng du khách sẽ được hưởng một số khoan dung nhất định, nhưng theo truyền thống địa phương, trang phục của họ phải kín đáo. Những cách thể hiện tình cảm nơi công cộng có xung đột với các giá trị văn hóa địa phương sẽ bị ngăn chặn; pháp luật sẽ trừng trị thẳng tay đối với việc uống rượu và say xỉn trên đường cao tốc. Tuy nhiên, du khách có thể mua rượu ở một số nhà hàng và khách sạn quốc tế, FIFA  cũng đã thông báo rằng du khách có thể nhận bia từ nhà tài trợ chính tại khu vực dành cho người hâm mộ trong khoảng thời gian 3 giờ trước và 1 giờ sau trận đấu.

Một bài báo trên tờ Daily Star cho biết, quan hệ tình dục ngoài hôn nhân sẽ bị cấm hoàn toàn ở World Cup 2022 tại Qatar. Đúng là có lệnh cấm, nhưng trên thực tế rất ít khách sạn quan tâm đến vấn đề này, với hầu hết nhân viên là người nước ngoài, họ sẽ phớt lờ và bỏ qua thủ tục yêu cầu các cặp đôi xuất trình giấy đăng ký kết hôn. Một điểm quan trọng nữa: quan hệ tình dục đồng giới sẽ không được chấp nhận ở Qatar. Nó đã được ghi trong hệ thống luật pháp của Qatar và những người bị kết tội phải chịu 7 năm tù.

Tuy nhiên, FIFA cũng thông báo rằng họ đã có được lời cam kết từ phía Qatar rằng nước này sẽ “đảm bảo an toàn và chào đón nồng nhiệt tất cả những người tới tham dự FIFA World Cup. Điều này bao gồm việc khẳng định rằng các hoạt động thực thi pháp luật liên quan đến FIFA World Cup là cần thiết và sẽ được áp dụng phù hợp. Như đã từng diễn ra tại một số sự kiện quốc tế mà Qatar đăng cai, quyền riêng tư của các cá nhân sẽ luôn được tôn trọng”.

Mục tiêu quảng bá hình ảnh và tăng cường sức mạnh mềm

Qatar khẳng định rằng, sẽ có sự hiện diện của một trung tâm hợp tác cảnh sát quốc tế để ngăn chặn bất kỳ sự cố nào xảy ra trong thời gian diễn ra giải đấu. Về phần mình, Giám đốc an ninh của FIFA tin rằng nguy cơ khủng bố là “thấp và trong tầm kiểm soát” so với các kỳ World Cup trước.

Bỏ ra 200 tỷ USD để đăng cai tổ chức World Cup 2022 là một quyết định rất quan trọng của Qatar. Mục đích chính là nhằm tạo dựng một hình ảnh tốt đẹp trong con mắt cộng đồng quốc tế, tăng cường cho sức mạnh mềm của quốc gia và làm lu mờ những chỉ trích mạnh mẽ và dai dẳng trong nhiều năm qua liên quan đến việc không tôn trọng quyền của người lao động nhập cư cũng như sự thiếu khoan dung về đạo đức - những mặt tối của đất nước này. Vì thế những nỗ lực tối đa của Qatar để bảo đảm an ninh tuyệt đối cho Fifa World Cup 2022 là hoàn toàn dễ hiểu. Bởi vì bất kỳ sự cố nào về an ninh xảy ra cũng sẽ ảnh hưởng đến những cam kết mà Qatar đã đưa ra với toàn thế giới về chất lượng tiếp đón và lòng khoan dung, những thành phần thiết yếu của một chiến lược thu hút khách du lịch.

World Cup 2022 tại Qatar có những điểm gì đặc biệt về mặt an ninh?

Qatar, đất nước sở hữu một lãnh thổ có diện tích chỉ tương đương với một tỉnh trung bình của Việt Nam chào đón gần 1,5 triệu khách du lịch trong thời gian diễn ra World Cup, trong khi tổng dân số quốc gia này chỉ có 2,9 triệu người mà chỉ có chưa đầy 380.000 người là công dân Qatar. Những cổ động viên của World Cup sẽ tập trung vào một khu vực rất chật hẹp: 7 trong số 8 sân vận động là ở Doha hoặc trong vòng bán kính 20 km (ở Al-Rayyan và Al-Wakrah), khoảng cách xa nhất từ sân vận động ở cực bắc (ở Al-Khor) đến sân vận động ở cực nam (ở Al-Wakra) cũng chỉ là 70km.

Vòng bảng diễn ra từ ngày 21/11 đến ngày 2/12 sẽ rất nhạy cảm với 48 trận đấu sẽ diễn ra, tức là 4 trận/ ngày, liên quan đến việc di chuyển ồ ạt và không ngừng của 8 nhóm cổ động viên, khác hoàn toàn với các World Cup trước đây, hai đội sẽ đối đầu trong một trận đấu và người hâm mộ của họ luôn ở cùng một thành phố. Việc quản lý dòng người đông đặc này sẽ là một thách thức lớn. Helmut Spahn, Giám đốc an ninh của FIFA, ước tính rằng 350.000 người hâm mộ sẽ tập trung cùng lúc tại Doha, nhưng vẫn tự tin: “Chúng ta phải đối phó với điều đó. Nhưng chúng ta có thể làm nên lịch sử và tôi khá chắc chắn rằng, chúng ta sẽ làm được”.

Dương Thắng
.
.