Cân nhắc việc đánh thuế nhận cổ tức bằng chứng khoán

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có công văn gửi Bộ Tài chính góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 126/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế (gọi tắt là Dự thảo nghị định). 

Tại điều 7 Dự thảo Nghị định quy định thay đổi thời điểm khấu trừ thuế thu nhập cá nhân đối với cổ tức bằng chứng khoán theo hướng yêu cầu khấu trừ ngay tại thời điểm trả cổ tức.

VCCI cho rằng, bên cạnh mục tiêu thu đúng, thu đủ, chính sách thuế cần đảm bảo khả năng khuyến khích hoạt động đầu tư kinh doanh, phát triển doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế và nuôi dưỡng nguồn thu bền vững.

Chính vì vậy, VCCI cho rằng cơ chế này chưa thực sự phù hợp, thay vào đó nên cân nhắc hai nội dung sau:

Thứ nhất, về phía nhà đầu tư, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu không tạo ra thu nhập thực tế cho cổ đông tại thời điểm nhận cổ tức. Về bản chất, đây chỉ là điều chỉnh kỹ thuật trong cấu trúc vốn, nghĩa là làm tăng số cổ phiếu lưu hành nhưng không làm tăng tổng giá trị tài sản của cổ đông.

"Một cá nhân nắm giữ 100.000 cổ phiếu có giá 30.000 đồng/cổ phiếu. Khi doanh nghiệp chia cổ tức bằng cổ phiếu theo tỷ lệ 2:1, cá nhân này nhận thêm 50.000 cổ phiếu.

Theo quy định pháp luật, giá cổ phiếu sẽ điều chỉnh còn 20.000 đồng/cổ phiếu nên tổng giá trị tài sản trước và sau khi nhận cổ tức vẫn là 3 tỷ đồng. Dù không phát sinh thu nhập, nhưng vẫn phải nộp 25 triệu đồng tiền thuế thu nhập cá nhân".

Do đó, VCCI đánh giá chính sách thu thuế ngay tại thời điểm nhận cổ phiếu thưởng làm suy giảm động lực đầu tư dài hạn khi nhà đầu tư phải đóng thuế trước khi thực sự nhận được lợi nhuận. Nếu thu thuế ngay thời điểm này, sẽ tạo áp lực tài chính và rủi ro thanh khoản cho nhà đầu tư, bao gồm cả các nhà đầu tư lớn và nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Thứ hai, nếu chính sách này được thực thi, không chỉ ảnh hưởng đến nhà đầu tư mà còn tác động đến nguồn lực tái đầu tư cho doanh nghiệp.

Theo VCCI, hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu là một hình thức dung hòa lợi ích của cả hai phía doanh nghiệp và cổ đông. Đồng thời, đây không chỉ là hình thức khuyến khích nhà đầu tư nắm giữ lâu dài, đồng hành cùng doanh nghiệp mà còn là cách giúp ngành thuế nuôi dưỡng nguồn thu bền vững.

Tuy nhiên, phương án này sẽ trở nên kém hiệu quả nếu chính sách thu thuế ngay tại thời điểm trả cổ tức được thực thi. Đây cũng là nguyên nhân khiến doanh nghiệp mất đi công cụ tìm kiếm nguồn lực tái đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc lại quy định khấu trừ thuế thu nhập cá nhân ngay tại thời điểm trả cổ tức.