Mỹ, EU, Australia lo ngại việc Trung Quốc xây dựng trái phép đảo nhân tạo ở Biển Đông

Phát biểu với báo giới bên lề một sự kiện của quân đội ở Hawaii, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter nhấn mạnh, hành động của Trung Quốc ở Biển Đông là vi phạm mọi chuẩn mực quốc tế và đang khiến các nước trong khu vực xích lại gần nhau và tìm kiếm sự can dự ngày càng gia tăng của Mỹ.

Gọi chiến dịch bồi lấp các bãi đá, rạn san hô của Trung Quốc ở Biển Đông là “một bước đi nằm ngoài sự nhất trí” của khu vực, ông Ashton Carter khẳng định, Mỹ cam kết duy trì các nguyên tắc về an ninh trong khu vực trong nhiều thập kỷ tới nên sẽ đáp ứng đòi hỏi của các nước có tranh chấp bằng cách tiếp tục cho máy bay và tàu chiến hoạt động trong vùng biển được phép theo luật quốc tế.

Tuy nhiên, để duy trì an ninh trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương, người đứng đầu Lầu năm góc cũng hối thúc tất cả các bên chấm dứt ngay các hoạt động xây dựng và bồi lấp ở Biển Đông; kêu gọi Trung Quốc không được “quân sự hóa” tình hình Biển Đông bằng cách thành lập các căn cứ quân sự; mở rộng đối thoại để tìm giải pháp hòa bình cho các tranh chấp tại khu vực.

Trước đó, hôm 26/5, người phát ngôn Nhà trắng Josh Earnest cũng đã bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc tổ chức lễ động thổ xây hai ngọn hải đăng đa năng trên hai bãi đá ngầm Gạc Ma và Châu Viên thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam trên Biển Đông mà nước này đang chiếm đóng trái phép. Ông Josh Earnest khẳng định, Tổng thống Barack Obama coi tình hình an ninh tại Biển Đông là đặc biệt quan trọng đối với an ninh quốc gia của Mỹ cũng như đối với nền kinh tế toàn cầu.

Cùng quan điểm với Mỹ, trong cuộc họp báo trước thềm Hội nghị cấp cao Nhật Bản – Liên minh châu Âu (EU)  tại Thủ đô Tokyo của Nhật Bản, Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Donald Tusk cho rằng, các hoạt động xây dựng của Trung Quốc trên Biển Đông đang làm phức tạp thêm nỗ lực giải quyết tranh chấp. Ông Donald Tusk nhấn mạnh, lập trường của EU là các bên liên quan phải kiềm chế việc đe dọa hay sử dụng vũ lực và phải có giải pháp mang tính hòa bình cho vấn đề này.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter nhấn mạnh, hành động hiếu chiến của Trung Quốc ở Biển Đông là vi phạm mọi chuẩn mực quốc tế .     Ảnh: U.S Department of Defence

Nỗi lo chuyển vũ khí tới Biển Đông

Phải khẳng định rằng, cho đến nay, rất nhiều quốc gia đã bày tỏ sự lo ngại trước hành động của Trung Quốc ở Biển Đông. Chẳng hạn như ở Australia, những ngày gần đây, giới chức an ninh, quốc phòng nước này đang xem xét việc điều tàu hải quân và máy bay không quân tham gia với Mỹ trong các sứ mệnh “tự do hàng hải”.

Bộ trưởng Quốc phòng Australia Dennis Richardson nói:  “Tốc độ và quy mô hoạt động xây đắp đảo của Trung Quốc tại Biển Đông đang làm dấy lên câu hỏi về ý định và mục đích của hoạt động xây đảo. Trung Quốc hiện đã có một lực lượng tàu công vụ và tuần duyên đông hơn toàn bộ lượng tàu của các quốc gia khác trong vùng gộp lại. Và với quy mô và mức độ hiện đại hóa của quân đội Trung Quốc, việc dùng các đảo nhân tạo cho mục đích quân sự của nước này sẽ là một mối lo ngại cụ thể”.

Các phương tiện thông tin truyền thông Australia cũng bày tỏ mối lo này bằng việc thông tin về khả năng Trung Quốc tiến hành lắp đặt nhiều vũ khí trên các đảo nhân tạo mà nước này đang bồi đắp trái phép. Dù thông tin này chưa được chứng thực nhưng theo bình luận của một số tờ báo Australia, đây có thể sẽ là bước chuyển lớn trong chính sách của Trung Quốc và sẽ làm leo thang căng thẳng trong khu vực. Đại diện Bộ Quốc phòng Philippines thì nhận định, các công trình trên biển của Trung Quốc hoàn toàn có thể được sử dụng vào mục đích quân sự.

Trên thực tế, những nghi ngờ của Australia không phải không có căn cứ bởi người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân từng đưa ra một tuyên bố vô căn cứ rằng Trung Quốc xây đảo nhân tạo cũng giống như nước này xây cầu cống, đường sá, cơ sở hạ tầng trên đất liền, có nghĩa là 7 hòn đảo này thuộc chủ quyền của Trung Quốc nên họ có toàn quyền quyết định.

Còn phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh thì cảnh báo Philippines không được điều máy bay quân sự qua khu vực Trung Quốc cấm và rằng hoạt động xây dựng trái phép này tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam “chỉ là nhằm phục vụ tốt hơn cho công tác cứu hộ cứu nạn trên biển, nghiên cứu khoa học biển”…