Chuyến thăm Trung Á của Thủ tướng Koizumi:

Bước chuyển hướng trong chính sách an ninh năng lượng của Nhật Bản

Chủ Nhật, 10/09/2006, 08:30
Chuyến đi thăm của Thủ tướng Koizumi tới Kazakhstan và Uzbekistan, những quốc gia nhiều tiềm năng tại khu vực Trung Á, đang thu hút sự chú ý của đông đảo các phương tiện thông tin đại chúng trên toàn thế giới.

Công luận nhìn nhận chuyến đi này không chỉ dưới lăng kính của những triển vọng hợp tác kinh tế mới giữa hai bên, mà còn về những bước đột phá mới trong chính sách ngoại giao của một cường quốc tại châu Á như Nhật Bản...

Trung Á với vị trí chiến lược đặc biệt nằm giữa Nga và Trung Quốc từ lâu đã được coi là vùng đất luôn nằm dưới tác động tranh giành ảnh hưởng giữa các cường quốc, không chỉ trong khu vực mà còn đối với nhiều “đại gia” khác như Anh và Mỹ. Ngoài ra, Trung Á còn đang là đối tượng đặc biệt trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc. Quốc gia hàng đầu châu Á này không những quan tâm tới những nguồn năng lượng dồi dào tại đây, mà còn về khả năng giúp đảm bảo an ninh đối với vùng đất luôn ẩn chứa những bất ổn về ly khai của Trung Quốc nằm giáp ranh khu vực này. Giờ đây đến lượt Nhật Bản bắt đầu để tâm tới vùng đất chiến lược Trung Á.

Mục đích chính trong chuyến thăm của Thủ tướng Koizumi chính là việc ký kết với Tổng thống Nursultan Nazarbayev của Kazakhstan về một hợp đồng lớn khai thác uranium. (Kazakhstan đang là nhà cung cấp lớn thứ ba thế giới về loại nguyên liệu đặc biệt này). Nhật Bản về phần mình lại là một quốc gia sử dụng năng lượng hạt nhân lớn thứ ba thế giới sau Mỹ và Pháp. Các nhà máy điện hạt nhân của họ trung bình phải tiêu thụ khoảng 8.000 tấn uranium mỗi năm. Ngoài ra, các hợp đồng mua dầu tại quốc gia Trung Á cũng là một trọng tâm khác của chuyến viếng thăm. Số liệu của BP Plc cho biết, Kazakhstan là quốc gia có trữ lượng dầu đứng thứ 8 (chiếm khoảng 3,3% tổng trữ lượng dầu mỏ trên toàn thế giới).

Thủ tướng Koizumi và Tổng thống Nursultan Nazarbayev của Kazakhstan duyệt đội danh dự.

Nói tóm lại, đây sẽ là một bước chuyển hướng mới về chính sách an ninh năng lượng mới của Nhật. Các hợp đồng ký kết tại đây sẽ giúp đảm bảo được nguồn cung cấp uranium quan trọng cho các nhà máy điện, đồng thời với việc tăng cường thêm một nguồn cung cấp dầu mới tránh nguy cơ quá phụ thuộc vào khu vực đầy bất ổn như Trung Đông. Trong khi đó, Kazakhstan cũng đang rất quan tâm đến những khả năng đầu tư khác từ các công ty Nhật. Được biết là trong khuôn khổ chuyến đi này, Nhật đã đồng ý về việc đón nhận khoảng 2.000 sinh viên và thực tập sinh từ Kazakhstan và các nước Trung Á khác sang học tập trong vòng 3 năm tới.

Quốc gia thứ hai trong chuyến công du Trung Á của Thủ tướng Koizumi là Uzbekistan. Tại thủ đô Tashkent, ông Koizumi cùng với Tổng thống Islam Karimov dự tính sẽ ký kết một loạt các thỏa thuận khác liên quan đến vấn đề hợp tác năng lượng. Tại cả Kazakhstan và Uzbekistan, Thủ tướng Koizumi cũng hứa hẹn về những khoản vốn vay ODA mới, thực chất là một “chính sách trọn gói ODA - An ninh năng lượng” mới của Nhật. Theo các số liệu của Bộ Ngoại giao Nhật, các khoản vốn ODA của Nhật cung cấp cho 5 quốc gia Trung Á vào năm 2004 là 280 tỉ yên (khoảng 2,3 tỉ USD), trong đó Kazakhstan đã nhận được 103,7 tỉ yên, còn Uzbekistan là 121,4 tỉ yên

Kim Lai (Tổng hợp)
.
.