Davos 2021 và sự trở lại của nước Nga

Thứ Hai, 01/02/2021, 07:27

Với chủ đề “Một năm quan trọng để khôi phục niềm tin”, tuần lễ Chương trình nghị sự Davos 2021, diễn ra từ ngày 25 đến 29-1, có nhiều điểm đặc biệt. Ngoài việc đây là lần đầu tiên kể từ khi thành lập cách đây 50 năm, Diễn đàn Kinh tế thế giới không diễn ra ở Davos, Tổng thống Nga Putin có bài phát biểu trực tuyến tại hội nghị này, lần đầu tiên từ năm 2009.

Và, dù chính quyền mới của nước Mỹ đã cam kết hồi sinh chính sách đối ngoại đa phương sau 4 năm duy trì cách tiếp cận “Nước Mỹ trước tiên”, song Tân Tổng thống Mỹ Joe Biden không tham dự Diễn đàn, thay vào đó là cử Đặc phái viên về khí hậu.

So với các năm trước, Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) 2021 diễn ra trong một hoàn cảnh hết sức đặc biệt khi toàn cầu vẫn đang phải ứng phó với đại dịch COVID-19 và cuộc khủng hoảng kinh tế. Lần đầu tiên kể từ khi thành lập cách đây 50 năm, WEF không diễn ra ở Davos mà chia làm 2 phần: nửa đầu diễn đàn là một tuần thảo luận trực tuyến, 25-29/1; nửa sau là những cuộc thảo luận trực tiếp sẽ diễn ra tại Singapore vào cuối tháng 5-2021. Việc lựa chọn Singapore làm địa điểm hội nghị đặc biệt, cũng phần nào cho thấy vai trò nổi bật của châu Á. Trong bối cảnh Mỹ và các nước châu Âu vẫn đang vật lộn với đại dịch COVID-19, các quốc gia châu Á lại đang được kỳ vọng sẽ có sự trở lại mạnh mẽ và trở thành tâm điểm trong cuộc họp trực tuyến của WEF này.

Tổng thống Nga Putin tại phòng trực tuyến tham gia Diễn đàn kinh tế Thế giới Davos.

Trong diễn văn khai mạc, nhà sáng lập và Chủ tịch điều hành Diễn đàn WEF - ông Klaus Schwab cho biết, hội nghị Davos sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi công nghiệp một cách có trách nhiệm; tăng cường quản trị toàn cầu, đạt tiến triển trong nỗ lực trung hòa khí thải carbon. Ông Klaus Schwab cũng kêu gọi hướng đến các hệ thống kinh tế và xã hội công bằng hơn, tạo ra đủ việc làm nhằm xây dựng một xã hội hòa nhập hơn; khẳng định 2021 sẽ là một năm thế giới thoát khỏi đại dịch.

“Chúng ta ở đây cùng nhau vào năm 2021, năm mà tôi coi là năm bản lề, năm quan trọng đối với tương lai của chúng ta. Chúng ta có cơ hội chuyển sang sử dụng vaccine để chống lại đại dịch COVID-19 vẫn phức tạp, xây dựng lại nền kinh tế quốc gia. Chúng ta phải hành động theo cách mà tương lai nền kinh tế và xã hội của chúng ta sẽ linh hoạt hơn, bao trùm hơn và bền vững hơn”, ông Klaus Schwab nhấn mạnh.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Davos.

Sở dĩ chủ đề chính của WEF 2021 là xây dựng lại niềm tin vì đại dịch COVID-19 đang đào sâu hơn những chia rẽ và bất bình đẳng. “Bóng dáng” Trung Quốc bao trùm hầu như mọi nội dung của WEF năm nay, trước hết vì Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu đầu tiên ngay trong ngày khai mạc. Ngoài ra, dù cho các thảo luận có xoay quanh hợp tác toàn cầu, phục hồi kinh tế, hay bảo vệ môi trường, luôn luôn phải nêu lên tác động của virus Corona, mà đa phần các nước phương Tây gọi là virus Trung Quốc, bởi nó xuất phát từ Vũ Hán, Trung Quốc trước khi lan ra toàn thế giới.

Phát biểu qua cầu truyền hình ngày 25-1, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi tăng cường phối hợp các chính sách kinh tế vĩ mô, cũng như vai trò điều hành kinh tế của Nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20), trong bối cảnh cuộc khủng hoảng do đại dịch COVID-19 gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đà phục hồi kinh tế thế giới. “Chúng ta nên từ bỏ tư tưởng Chiến tranh Lạnh lỗi thời, tôn trọng lẫn nhau và tăng cường sự tin cậy chính trị thông qua tiếp xúc chiến lược. Các quyền bình đẳng về phát triển cần được đảm bảo cho tất cả các quốc gia nhằm thúc đẩy sự phát triển và thịnh vượng chung”, ông Tập Cận Bình nói.

Diễn đàn kinh tế thế giới Davos năm 2020 với sự tham gia của ông Donald Trump.

Cách đây đúng 1 năm, tại Diễn đàn kinh tế thế giới năm 2020, COVID-19 khi ấy vẫn chỉ được biết đến như một “căn bệnh lạ” và chỉ làm dấy lên một mối lo ngại mơ hồ. Một năm sau, thế giới vẫn đang phải vật lộn với một đại dịch đã giết chết hơn 2 triệu người và làm mất đi 225 triệu việc làm. Sự lạc quan nhen nhóm trở lại vào tháng 11-2020 khi vaccine trở thành hiện thực dường như vẫn là chưa đủ để khỏa lấp những lo ngại về sự phát triển của những biến thể mới và sự chậm trễ trong việc phân phối vaccine.

Ngay trước thềm hội nghị, tổ chức phi chính phủ Oxfam đã công bố báo cáo cho thấy, sự bất bình đẳng trên toàn cầu đã trở nên “mất kiểm soát”, trong khi Diễn dàn kinh tế thế giới cảnh báo, khó khăn về kinh tế, xã hội hình thành từ dịch COVID-19 có thể dẫn đến “bất ổn xã hội, căng thẳng địa chính trị và phân mảnh chính trị”. Với mức tăng trưởng 2,3%, Trung Quốc là nền kinh tế lớn duy nhất thoát khỏi cuộc suy thoái do virus Corona gây ra trong năm 2020. Trung Quốc nổi lên như một đầu tàu giúp khởi động lại tăng trưởng toàn cầu.

Chủ tịch Ngân hàng trung ương châu Âu Christine Lagarde khẳng định: “Để có thể phục hồi, chúng ta vẫn phải trải qua một giai đoạn khó khăn nữa. Sự phục hồi của nền kinh tế có thể diễn ra chậm nhưng không được phép bị trật bánh. Đại dịch thực sự đang tấn công các hoạt động sản xuất và chắc chắn cũng sẽ để lại những vết sẹo cho tương lai”.

Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) 2021 diễn ra trong hoàn cảnh hết sức đặc biệt khi toàn cầu vẫn đang phải ứng phó với đại dịch COVID-19.

Mặc dù COVID-19 là vấn đề nhức nhối nhưng biến đổi khí hậu vẫn hiện diện tại Diễn đàn Kinh tế thế giới như những năm gần đây. Giới quan sát kỳ vọng, tại Diễn đàn Kinh tế thế giới năm nay, các nước sẽ có thể đưa ra những mục tiêu tham vọng hơn để cứu lấy hành tinh, nhất là trong bối cảnh tân Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cam kết đưa Mỹ trở lại Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.

Ngoài Chủ tịch Trung Quốc, trong số các diễn giả chính của diễn đàn năm nay, có Tổng thống Pháp, Thủ tướng Đức, Chủ tịch Ủy ban châu Âu và Tổng thống Nga. Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 27-1 đã có bài phát biểu tại Diễn đàn WEF. Lần phát biểu cuối cùng của ông tại sự kiện thường niên này là từ năm 2009, khi ông còn là Thủ tướng. Nga sau đó chỉ cử đại diện cấp cao nhất đến tham dự là vào năm 2013, khi Thủ tướng Dmitry Medvedev dẫn đầu phái đoàn. Tuy nhiên, mỗi năm, Nga đều cử một phái đoàn đại diện do một phó thủ tướng đứng đầu và bao gồm các quan chức cấp cao, giám đốc điều hành ngân hàng và doanh nghiệp nhà nước đến tham dự.

Trong bài phát biểu trước Diễn đàn WEF 2021, Tổng thống Nga kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết trước các vấn đề toàn cầu và mong muốn nối lại đối thoại giữa Nga và châu Âu. “Nga và châu Âu phải quay trở lại chương trình nghị sự tích cực trong quan hệ và tăng cường hợp tác kinh tế và thương mại”, ông Vladimir Putin cho biết hôm 27-1. Nhà lãnh đạo Nga lập luận: “Tình hình hiện tại còn lâu mới bình thường và chúng ta phải quay trở lại một chương trình nghị sự tích cực, tương ứng với lợi ích của Nga cũng như của các nước châu Âu”, Tổng thống Putin nói. Ông đảm bảo rằng Moscow muốn thiết lập lại đối thoại với châu Âu, quốc gia mà ông coi là đối tác tự nhiên: “Châu Âu và Nga hoàn toàn là đối tác tự nhiên từ quan điểm kinh tế, cả về khoa học và công nghệ. Điều quan trọng duy nhất là đối thoại trung thực. Chúng ta phải quên đi những ám ảnh của quá khứ”, ông Putin nhấn mạnh.

Thế giới một năm ảm đạm vì đại dịch.

Tổng thống Nga cũng kêu gọi hỗ trợ các nước châu Phi đối mặt với đại dịch virus Corona mới: “Chúng ta phải giúp đỡ các quốc gia cần hỗ trợ, bao gồm cả các nước châu Phi. Tôi đang nói về sự gia tăng các cuộc xét nghiệm phát hiện bệnh nhân và tiêm chủng. Chúng tôi thấy rằng việc tiêm chủng đại trà chủ yếu đang được lên lịch cho công dân các nước phát triển, trong khi hàng trăm triệu người ở những nơi khác không có hy vọng được bảo vệ như vậy”, ông giải thích.

Ông cũng cho rằng các thể chế quốc tế đôi khi không đáp ứng được những thách thức đã đặt ra nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta phải từ bỏ các thể chế này mà thay vào đó, các thể chế này cần được củng cố và phát triển hơn nữa. “Chỉ bằng cách hành động cùng nhau, chúng ta mới có thể đạt được tiến bộ trong việc giải quyết các vấn đề nghiêm trọng như sự nóng lên toàn cầu, phá rừng, suy thoái đa dạng sinh học, tích tụ chất thải, ô nhiễm đại dương v.v...”, Tổng thống Nga nói.

Cuối cùng, ông Putin nói rằng thỏa thuận về giải quyết xung đột ở Nagorno-Karabakh, được ký kết bởi các nhà lãnh đạo Nga, Armenia và Azerbaijan vào tháng 11-2020, đang được thực hiện. “Cộng đồng quốc tế hiện phải giúp đỡ các khu vực bị ảnh hưởng bởi xung đột giải quyết các vấn đề nhân đạo liên quan đến việc trở lại của người tị nạn, khôi phục cơ sở hạ tầng bị phá hủy và bảo vệ các di tích lịch sử, tôn giáo và văn hóa”, Tổng thống Nga kết luận.

Mộc Thạch (Tổng hợp)