Một phán quyết công bằng

• Đoàn Thị Hương và gia đình cám ơn nỗ lực của Chính phủ Việt Nam
• Đoàn Thị Hương sẽ được trả tự do vào đầu tháng 5

Thay đổi cáo trạng

Thẩm phán tòa Thượng thẩm Shah Alam của Malaysia đã tuyên án 3 năm 4 tháng tù đối với Đoàn Thị Hương liên quan đến vụ án một công dân Triều Tiên tên Kim Chol bị sát hại tại sân bay Kuala Lumpur.

Hình phạt được tính bắt đầu từ khi Đoàn Thị Hương bị bắt giam vào ngày 15-2-2017. Tại phiên tòa này, công tố viên Malaysia cho biết đã xem xét và chấp nhận các biện hộ của Luật sư bào chữa cho Đoàn Thị Hương, do vậy, công tố viên đã thay đổi cáo trạng từ tội danh giết người thành gây thương tích.

Theo Thẩm phán Ariffin, Đoàn Thị Hương đã phạm tội theo điều 324 Bộ luật Hình sự Malaysia. Luật mô tả "các phương tiện nguy hiểm" là các vật dụng, hóa chất có khả năng gây chết người.

Như vậy, "trong tuần đầu của tháng 5, cô ấy sẽ về nhà", Hisyam Teh Poh Teik, luật sư biện hộ chính cho Đoàn Thị Hương, trả lời phóng viên. Lý do Hương được thả tự do vào tháng 5, thay vì đợi hết 40 tháng tù là vì thẩm phán đã cho khoan hồng 1/3 mức án nhằm "tạo sự cân bằng giữa lợi ích xã hội và những quyền lợi của bị cáo".

Trái với gương mặt trong phiên tòa hôm 14-3, Hương đã mỉm cười với các phóng viên khi rời khỏi Tòa Thượng thẩm Shah Alam. Trả lời các phóng viên, Hương cho biết cô cảm thấy "rất hạnh phúc". Cô gửi lời cảm ơn đến những người luôn ủng hộ cô thời gian qua, chính phủ Việt Nam và chính phủ Malaysia. "Đây là một phán quyết công bằng đối với tôi", cô nói.

Về phía Việt Nam, đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia 5 lần thăm lãnh sự Đoàn Thị Hương kể từ ngày 11-3. Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia cũng thường xuyên vào thăm hỏi, động viên tinh thần của Hương.

Trong phiên tòa có ý nghĩa quyết định ngày 1-4 này, Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Lê Quý Quỳnh cũng đã tham dự và sau đó cảm ơn chính phủ Malaysia cũng như Tổng chưởng lý Thomas vì bản án khoan hồng cho Hương. "Tôi đánh giá cao việc cô ấy sẽ được thả sớm nhưng tôi muốn nhấn mạnh rằng cô ấy cũng là nạn nhân như công dân Siti Aisyah của Indonesia", ông Quỳnh nói với phóng viên, theo AP.

Để đạt được kết quả trên, ngay từ khi xảy ra vụ việc, Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia và các cơ quan hữu quan đã thực hiện mọi biện pháp để bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Đoàn Thị Hương, đảm bảo việc xét xử công bằng, khách quan và Đoàn Thị Hương sớm được thả tự do.

Bộ Ngoại giao đang tiếp tục phối hợp với các cơ quan hữu quan, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia tiến hành các biện pháp cần thiết để đưa công dân Đoàn Thị Hương về nước an toàn.

Kết quả của nỗ lực và sự công bằng

Luật sư Teh Poh Teik khẳng định chứng cứ mạnh nhất mà nhóm luật sư có được để chứng minh Đoàn Thị Hương vô tội đến từ chính bản thân cô. "Hương đã luôn tuyên bố một cách mạnh mẽ rằng cô ấy vô tội trong suốt quá trình điều tra!", luật sư Poh Teik chia sẻ.

Đoàn Thị Hương nở nụ cười khi rời tòa thượng thẩm ở ngoại ô Kuala Lumpur.

Luật sư Poh Teik nói với tòa án rằng cô đã thành thật về lý do tới Malaysia cũng như trong quá trình điều tra của cảnh sát. Ông nói Hương không phải tội phạm và cũng không có khuynh hướng gây tội ác, đồng thời nêu hoàn cảnh gia đình Hương có bố là cựu chiến binh và cô là con út trong gia đình có 5 chị em. "Cô ấy ngây thơ và cả tin", ông nói, thêm rằng điểm yếu của cô đã bị lợi dụng để thực hiện vụ giết người dưới vỏ bọc video chơi khăm.

"Đoàn Thị Hương, trước hết, tôi phải nói rằng hôm nay cô rất may mắn. Từ tội giết người theo Điều 302 phải chịu án tử hình, công tố viên đã đưa ra cáo buộc theo Điều 324 với mức án tối đa chỉ 10 năm tù, hay nhẹ hơn là phạt tiền, phạt roi", thẩm phán Azmi Ariffin nói khi tuyên án. "Tuy nhiên, Bộ luật tố tụng hình sự quy định không phạt roi đối với phụ nữ".

Thêm vào đó, theo Amy Chew, phóng viên của South China Morning Post tại khu vực Đông Nam Á, hai yếu tố quan trọng giúp giảm án cho Đoàn Thị Hương là bị cáo đã nhận tội ngay lập tức khi được trình bày về tội danh mới, đồng thời Tòa cân nhắc yếu tố đây là vi phạm lần đầu.

Đặc biệt, thời gian qua, công luận Malaysia đã phản ứng rất nhanh chóng và mạnh mẽ trước quyết định đầy bất công của tổng chưởng lý khi thả tự do nghi can người Indonesia mà không trả tự do cho Đoàn Thị Hương. Người dân Malaysia đều cho đây là cách hành xử không công bằng.

Hương là nghi phạm duy nhất bị đưa ra xét xử hôm 1-4 sau khi Bộ trưởng Tư pháp Malaysia Tommy Thomas quyết định rút lại cáo buộc giết người đối với nghi phạm người Indonesia Siti Aisyah hôm 11-3 khi chính phủ Indonesia gửi đơn kiến nghị xóa cáo buộc giết người cho cô.

Đội ngũ pháp lý của Hương sau đó cũng đã có động thái tương tự nhưng các công tố viên đã bác đơn yêu cầu trả tự do cho cô hôm 14-3. Phiên tòa hôm 1-4 tiếp nối phiên tòa ngày 14-3 bị hoãn trước đó do sức khỏe của Hương không bảo đảm để tiếp tục nghe xét xử. Công tố viên Iskandar Ahmad cho biết bộ trưởng tư pháp Malaysia đã yêu cầu giảm cáo buộc nhằm vào Hương sau khi Chính phủ Việt Nam và đoàn luật sư của cô tiếp tục yêu cầu rút cáo buộc giết người và trả tự do cho cô.

Có lẽ sau câu nói với phóng viên khi cười tươi bước ra khỏi Tòa Thượng thẩm: "Rất tốt, tôi yêu các bạn", ít ai còn đặt ra câu hỏi về sự công bằng trong hai bản án với hai cô gái, hai quốc tịch khác nhau.

Có lẽ đã có một quyết định công bằng và thượng tôn pháp quyền đối với Đoàn Thị Hương, không chỉ vì cô là người Việt Nam mà còn vì nguyên tắc công bằng trong đối xử và tiến trình tư pháp công bằng là những chuẩn mực nhân quyền và pháp quyền mà Hiến chương Liên Hiệp Quốc và tuyệt đại đa số các quốc gia và nhân loại tiến bộ đã luôn đề cao và kêu gọi thực hành cho một thế giới tốt đẹp hơn.

Oh Ei Sun, một thành viên cao cấp của Viện các vấn đề quốc tế Singapore, cho biết quyết định không buộc tội hai phụ nữ tội giết người có khả năng đánh dấu sự kết thúc của vụ án.