Nga sẽ đổi điệp viên Mỹ lấy trùm lái súng

Trường hợp gián điệp Mỹ đang bị giam giữ tại Nga là cựu Đại tá Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) Valery Mikhailov 62 tuổi, kẻ vừa bị Tòa án Quân khu Moskva kết án 18 năm tù vào hôm 6/6 vừa qua về tội phản quốc. Khi còn đương chức Mikhailov đã thiết lập mối quan hệ với các nhân viên mật vụ Mỹ ở Nga, cung cấp hơn 1.000 trang tài liệu tối mật về an ninh quốc gia trong lĩnh vực phòng thủ chiến lược.

V. Mikhailov được CIA đánh giá là một trong những điệp viên thành công nhất những năm gần đây. Ngoài việc bị tước quân hàm đại tá dự bị (do đã nghỉ hưu) và mọi huân, huy chương khác, đương sự còn bị phạt số tiền nửa triệu rúp, cũng như bị tịch thu bất động sản ở cả Nga lẫn Ukraina do mua bằng tiền phi pháp. Nhân vật này có thể được đổi lấy 1 trong 2 công dân Nga đang bị giam giữ tại Mỹ không phải về tội làm gián điệp.

Trước hết đó là trùm lái súng Viktor Bout 45 tuổi, nổi danh qua biệt hiệu "lái buôn thần chết" bị bắt giữ ở Thái Lan rồi dẫn độ sang Mỹ vào tháng 11/2010. Tháng 4/2012, V. Bout đã bị Tòa án Liên bang tại New York kết án 25 năm tù về tội thỏa thuận cung cấp vũ khí cho phiến quân cánh tả Colombia,  trong khi phía Nga coi bản án này là "vô căn cứ".

Hôm 5/6 vừa qua, V. Bout đã được chuyển từ nhà tù Brooklyn nghiêm ngặt ở New York đến nhà tù Marion nằm trong tiểu bang Illinois đỡ hà khắc hơn.

Viktor Bout.

Trường hợp kế tiếp là viên phi công vận tải 44 tuổi Konstantin Yaroshenko, hiện đang bị giam giữ tại nhà tù Fort Dix, tiểu bang New Jersey. K. Yaroshenko bị bắt tại Cộng hòa Liberia ở Tây Phi hơn 2 năm trước cùng với 5 tòng phạm thuộc nhiều quốc tịch khác nhau, khi đang âm mưu chở một lô hàng lớn gồm 5 tấn cocaine phi pháp qua đường hàng không vào lãnh thổ Mỹ. Tháng 9/2011, K. Yaroshenko bị Tòa án Mỹ kết án 20 năm tù vì âm mưu buôn lậu thuốc phiện.

Tháng 5 vừa qua, đương kim Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Eric Holder đã cho báo giới biết,  rằng phía Mỹ có thể xem xét trường hợp phạm nhân V. Bout không phải thụ án tại Mỹ nếu nhận được yêu cầu tương tự từ Moskva. Tuy nhiên người đứng đầu ngành tư pháp Mỹ lại không đả động gì đến phi công K. Yaroshenko, cũng như khả năng thương thuyết hòng trao đổi 1 trong 2 can phạm nói trên lấy điệp viên V. Mikhailov.

Konstantin Yaroshenko.

Còn đại diện Bộ Tư pháp Nga tuyên bố, việc trao trả "lái buôn thần chết" V. Bout cần dựa trên thỏa thuận đạt được từ 3 phía liên quan, gồm cả Nga lẫn Mỹ cũng như bản thân can phạm.

Riêng Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nga Sergei Lavrov lên tiếng khẳng định, rằng Moskva luôn sẵn sàng thảo luận với Washington về khả năng trao trả V. Bout về Nga