Trung Quốc: Vụ kiện xâm phạm bản quyền “Hoàng đế cuối cùng” Phổ Nghi

Sáu năm về trước, nhà sử học Vương Khánh Tường, người đầu tiên nghiên cứu về cuộc đời của Phổ Nghi đã tự đứng ra lấy danh nghĩa Viện bảo tàng Trung Quốc và Hiệp hội Hữu hảo đoàn kết dân tộc Trung Hoa cùng phối hợp mở cuộc "Triển lãm gia thế đế vương cuối cùng của Trung Quốc" ngay tại Phòng Đông Triêu Đoan Môn Cố Cung, Bắc Kinh. Cuộc triển lãm đã sử dụng rất nhiều ảnh chụp của Phổ Nghi và các thành viên trong hoàng tộc, nhật ký của Phổ Nghi, chiếu thư thoái vị, ấn tín, bộ quần áo Phổ Nghi từng mặc trong thời gian bị giam giữ, cải tạo tại Trại quản lý tội phạm chiến tranh Phủ Thuận, các di vật của gia tộc...

Cụ Kim Hữu Chi (tên gốc là Ái Tân Giác La Phổ Nhiệm) là em trai cùng cha khác mẹ của vị “Hoàng đế cuối cùng” Trung Hoa Ái Tân Giác La Phổ Nghi, cho rằng, đây là cuộc triển lãm nhằm mục đích kiếm lời, tự khai trương khi chưa được sự đồng ý, hành vi này đã xâm phạm nghiêm trọng bản quyền sử dụng ảnh, tượng Phổ Nghi, đồng thời gây tổn thất lớn về mặt tinh thần đối với bản thân Phổ Nghi và thân nhân của ông.

Nhà sử học Vương Khánh Tường và lãnh đạo Hiệp hội Hữu nghị đoàn kết dân tộc Trung Hoa bị kiện ra tòa, yêu cầu phải đóng cửa ngay phòng triển lãm, dừng ngay hành vi xâm phạm bản quyền và phải đăng lời xin lỗi trên các phương tiện thông tin đại chúng cấp quốc gia. Ngày 28/3/2006, Pháp viện quận Đông Thành thủ đô Bắc Kinh đã chính thức thụ lý vụ án.

Được biết, đây là vụ kiện đầu tiên về vấn đề người thừa kế bản quyền của vị “Hoàng đế cuối cùng” Phổ Nghi được khởi xướng trong mấy năm gần đây. Bà Lê Viên, người đại diện đặc biệt của cụ Kim Hữu Chi tiết lộ, đây chỉ là màn dạo đầu cho hàng loạt vụ khởi kiện tiếp theo về hành vi xâm phạm bản quyền đối với cựu hoàng Phổ Nghi.

Cụ Kim Hữu Chi với vai trò là chủ thể khởi kiện hợp pháp duy nhất của vụ án xâm phạm bản quyền của Phổ Nghi. Theo quy định của pháp luật Trung Quốc, sau khi cụ Kim Hữu Chi qua đời sẽ không còn ai có thể kế thừa bản quyền của vị “Hoàng đế cuối cùng” nữa, do vậy mà việc làm này của cụ đã trở thành tiêu điểm chú ý của dư luận.

Cụ Kim Hữu Chi từng đảm nhiệm các chức vụ như Ủy viên Chính hiệp (mặt trận thủ đô Bắc Kinh), khóa 8, 9; chuyên viên Văn - Sử Bắc Kinh, cụ năm nay đã gần 90 tuổi, tai điếc hoàn toàn, khi phỏng vấn phải trao đổi bằng bút với cụ.

Cụ trả lời phóng viên rằng gần đây cụ mới biết được sự việc này, tuy triển lãm được tổ chức trong Cố Cung nhưng không phải do nhà nước đứng ra chủ trì mà là cá nhân làm với mục đích kiếm lời. Hành vi này khiến cụ rất bực mình. Cụ yêu cầu họ phải đóng cửa triển lãm ngay lập tức và phải có lời xin lỗi.

Bà Lê Viên nói với phóng viên rằng, cuối năm ngoái, cụ Kim sau khi biết được chân tướng sự việc đã ủy quyền cho bà liên hệ với ông Vương Khánh Tường và  Hiệp hội Hữu hảo đoàn kết dân tộc Trung Quốc và yêu cầu họ chấm dứt ngay lập tức hành vi vi phạm bản quyền. Nhưng ông Vương Khánh Tường lý sự rằng, việc mở cuộc triển lãm trên tại Đoan Môn Cố Cung, chính bản thân cụ Kim và mọi người trong gia tộc đều đã biết từ lâu, mọi tấm ảnh và tài liệu trưng bày trong triển lãm là do bà Lý Thục Hiền, người vợ đã quá cố của Hoàng đế Phổ Nghi cung cấp, nên ông được toàn quyền sử dụng. Bà Lê Viên cho hay, đã nhiều lần đề nghị ông Vương đưa ra những thủ tục liên quan, nhưng cho tới nay ông Vương vẫn làm ngơ.

Còn phía Hiệp hội, thì bà Lê Viên phải dò trên mạng mới tìm ra địa chỉ. Trợ lý của Chánh thư ký Hiệp hội khi được biết sự việc này đã tích cực làm việc cùng bà Lê Viên và biểu thị dứt khoát rằng cuộc triển lãm là do ông Vương Khánh Tường kết hợp cùng ông Dương Lai Phúc - Chánh thư ký của Hiệp hội Hữu hảo đoàn kết dân tộc Trung Quốc làm, chứ Hiệp hội không hề được bàn bạc, giao quyền. Ngoài ra, ông này còn cho rằng cần phải truy cứu trách nhiệm với 2 ông Vương Khánh Tường và Dương Lai Phúc, đồng thời hứa sẽ cung cấp đầy đủ chứng cứ nếu phía nguyên đơn yêu cầu.

Ông Cao Trọng, luật sư của cụ Kim Hữu Chi nói, phía Viện bảo tàng Trung Quốc cho hay: “Phòng triển lãm tại Đoan Môn Cố Cung, chúng tôi chỉ cho thuê phòng ốc chứ không chịu trách nhiệm gì về nội dung của cuộc triển lãm”. Phía Hiệp hội cho rằng họ không dính dáng gì tới cuộc triển lãm nhưng luật sư Cao Trọng đã mấy lần thúc giục họ cung cấp chứng cứ bằng văn bản mà tới nay vẫn chưa được đáp ứng.

Ông Dương Lai Phúc nói với phóng viên rằng, tới tận bây giờ ông vẫn chưa nhận được tống đạt của phía Pháp viện, và ông sẵn sàng hầu kiện. Theo ông Dương thì triển lãm có đầy đủ các thủ tục pháp lý, ví như giá vé vào cửa 5 NDT cũng do ngành hữu quan Nhà nước phê duyệt và triển lãm trích tiền thu nhập hàng năm là 18 vạn NDT chia cho Viện bảo tàng Trung Quốc.

Còn về phần tranh ảnh, tư liệu và hiện vật trưng bày tại triển lãm, ông Dương Lai Phúc khẳng định là do bà Lý Thục Hiền vợ ông Phổ Nghi cung cấp cho riêng ông Vương Khánh Tường. Ông Dương còn nói, ông Vương Khánh Tường đang lưu giữ giấy ủy quyền của bà Lý. Vả lại, sau khi sắp đặt xong triển lãm, ông ta và ông Vương Khánh Tường đã mời cụ Kim Hữu Chi cùng một số thành viên gia tộc cựu hoàng Phổ Nghi tới tham quan triển lãm. Cụ Kim còn tấm tắc khen triển lãm làm rất tốt.

Ông Dương Lai Phúc cho rằng chắc có ai đó kích động, xúi giục cụ Kim Hữu Chi khởi kiện, sự việc thế nào thì chỉ ra trước tòa mới giải đáp được