Cuộc phiêu lưu mang tên “America” của ông Elon Musk

Tỷ phú Elon Musk - ông chủ của hãng xe điện Tesla và tàu vũ trụ SpaceX đã hướng đến mục tiêu quan trọng đó trong một bài đăng trên X, nền tảng truyền thông xã hội thuộc quyền sở hữu của ông, khi ông tiếp tục đấu khẩu với Tổng thống Donald Trump về dự luật chi tiêu đã ký thành luật. Ngày 5/7, cựu cố vấn của Tổng thống Trump đã tuyên bố trên X rằng ông đã thành lập đảng chính trị mới mang tên America. “Một cách để thực hiện điều này là tập trung vào chỉ 2 hoặc 3 ghế Thượng viện và 8 đến 10 khu vực Hạ viện”, ông Musk viết. “Với biên độ lập pháp mỏng như dao cạo, điều đó sẽ đủ để đóng vai trò là lá phiếu quyết định đối với các luật gây tranh cãi, đảm bảo rằng chúng phục vụ cho ý chí thực sự của người dân”. Nhưng, ông Musk không nêu rõ ông có thể nhắm đến ghế nào.

Trong một bài đăng khác vào hôm 4/7, khi nước Mỹ kỷ niệm 249 năm ngày Độc lập, ông Musk đã công bố một cuộc thăm dò ý kiến những người theo dõi trang X của mình rằng liệu ông có nên tiếp tục ý tưởng đã nêu trước đó về việc thành lập đảng America để cạnh tranh với cả đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ hay không. Hơn 65% trong số khoảng 1,25 triệu phản hồi cho biết "có", tính đến sáng ngày 5/7. "Ngày Độc lập là thời điểm hoàn hảo để hỏi liệu bạn có muốn độc lập khỏi hệ thống 2 đảng (một số người sẽ nói là đơn đảng) hay không!".

Ông cũng gợi ý rằng đảng sẽ hoạt động trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026. Theo luật Mỹ, các đảng phái chính trị mới không phải chính thức đăng ký với Ủy ban Bầu cử Liên bang "cho đến khi họ gây quỹ hoặc chi tiền vượt quá ngưỡng nhất định liên quan đến cuộc bầu cử liên bang".

Bài đăng của ông Musk vào các ngày 4 và 5/7 vừa qua được đưa ra trong bối cảnh tranh cãi dai dẳng giữa ông và Tổng thống Trump, đặc biệt là sau khi ông đã chi 277 triệu USD để ủng hộ chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 của ông Trump. Tổng thống Trump sau đó đã “thưởng công” cho ông Musk bằng cách bổ nhiệm ông làm người đứng đầu Bộ Hiệu quả của chính phủ (DOGE) một cách không chính thức và ông đã tiến hành cắt giảm nhiều công việc và chương trình của chính phủ và tuyên bố rằng đã tiết kiệm được 190 tỷ USD.

Ông Musk rời DOGE vào cuối tháng 5 và gần đây đã mâu thuẫn gay gắt với ông Trump vì dự luật ngân sách sẽ làm tăng nợ của Mỹ thêm 3,3 nghìn tỷ USD. Ông đe dọa sẽ hỗ trợ tài chính cho các thách thức chính đối với mọi thành viên của Quốc hội ủng hộ dự luật chi tiêu của ông Trump - cùng với lời hứa sẽ "thành lập đảng America" nếu nó được thông qua.

Hạ viện đã bỏ phiếu 218-214 ủng hộ dự luật chi tiêu, chỉ có 2 thành viên đảng Cộng hòa phản đối và không thành công. Tại Thượng viện, Phó Tổng thống JD Vance đã phá vỡ thế bế tắc 50-50 để ủng hộ dự luật, và ông Trump đã ký thành luật vào ngày 4/7, vài giờ sau khi ông Musk đăng cuộc thăm dò ý kiến liên quan đến đảng America của mình. Sự cố bỏ phiếu của dự luật chi tiêu của ông Trump cho thấy phe chiến thắng sít sao như thế nào trong Quốc hội nắm giữ một số vấn đề gây tranh cãi nhất.

Phản ứng đầu tiên của ông Trump sau khi biết ông Musk thành lập đảng chính trị mới là chế giễu rằng “các đảng thứ ba chưa bao giờ hoạt động, vì vậy ông ấy có thể vui vẻ với điều đó nhưng tôi nghĩ điều đó thật vô lý", khi ông cùng các phóng viên báo chí trở về Nhà Trắng từ câu lạc bộ golf New Jersey của mình. Sau đó, ông đã giải thích trong một bài đăng trên nền tảng truyền thông xã hội Truth Social: "Tôi rất buồn khi chứng kiến Elon Musk hoàn toàn đi chệch hướng, về cơ bản trở thành một “toa tàu thảm” trong 5 tuần qua. Ông ấy muốn thành lập một đảng chính trị thứ ba ư? Thực tế là họ chưa bao giờ thành công ở Mỹ".

Ông Trump cũng cáo buộc ông Musk tìm kiếm ảnh hưởng không đúng mực bằng cách yêu cầu Tổng thống đề cử người bạn của mình là Jared Isaacman làm quản trị viên NASA. Sau khi ông Musk rời khỏi vai trò là nhân viên chính phủ đặc biệt trong chính quyền của ông Trump, đề cử đã bị thu hồi. "Tôi cũng nghĩ rằng thật không phù hợp khi một người bạn rất thân của Elon, người làm trong ngành kinh doanh không gian, lại điều hành NASA, khi NASA là một phần rất lớn trong cuộc sống doanh nghiệp của Elon", ông Trump viết.

Ông Trump đã cảnh báo ông Musk (người gốc Nam Phi và là công dân Mỹ nhập tịch từ năm 2002) rằng việc trực tiếp phản đối chương trình nghị sự của ông sẽ phải trả giá đắt. Tổng thống Trump đã theo đuổi các cuộc trục xuất hàng loạt người nhập cư gần đây và đã công khai thảo luận về việc trục xuất ông Musk ra khỏi nước Mỹ cũng như cắt giảm các hợp đồng của chính phủ đối với một số công ty của ông. "Nếu không có trợ cấp, Elon có thể sẽ phải đóng cửa hàng và đến Nam Phi ở", ông Trump đăng trên nền tảng truyền thông xã hội Truth Social của mình.

Một ngày sau khi ông Musk tuyên bố thành lập đảng America, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đưa ra lời khuyên ông Musk “nên tập trung vào việc điều hành các công ty của mình và tránh xa chính trị”. "Các nguyên tắc của DOGE rất được ưa chuộng - tôi nghĩ nếu bạn xem xét các cuộc thăm dò, Elon không được ưa chuộng", Scott Bessent cho biết trên chương trình State of the Union của CNN.

Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy DOGE và ông Musk thực hiện việc cắt giảm chi tiêu và việc làm một cách tàn bạo trong chính phủ liên bang là điều cực kỳ không được ưa chuộng. Ông Bessent cũng ám chỉ đến cách các nhà đầu tư vào các công ty của Musk - bao gồm cả nhà sản xuất xe điện Tesla, công ty có doanh số bán hàng bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong thời gian ông Musk còn tại vị ở DOGE.