Nga-Trung Quốc tập trận dồn dập

Theo Interfax, ngày 11-8, gần 13.000 binh sĩ Nga và Trung Quốc bắt đầu cuộc diễn tập chung tại tỉnh Tân Cương, Trung Quốc. Các cuộc tập trận sẽ tiếp tục cho đến ngày 13-8. Một số máy bay chiến đấu Su-30 của Nga cùng các đơn vị thiết giáp, xe tăng và pháo binh của quân đội Trung Quốc sẽ tiến hành hoạt động tiêu diệt các địa điểm tập trung của kẻ thù giả định. Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong một tuyên bố rằng Moscow đã cử các đơn vị tham gia cuộc tập trận này chỉ nhằm chống khủng bố.

Theo tờ Kommersant của Nga, đây là lần đầu tiên quân đội Nga sử dụng vũ khí và thiết bị quân sự của Trung Quốc trong các cuộc tập trận này. Các cuộc tập trận chung Trung-Nga diễn ra trong bối cảnh Moscow và Bắc Kinh đang chịu sức ép ngày càng lớn từ Mỹ và các đồng minh phương Tây. Thông qua các cuộc diễn tập này, Nga - Trung Quốc muốn thể hiện tinh thần và sự tự tin cao độ của các lực lượng vũ trang, đồng thời truyền tải một thông điệp quan trọng tới các đối thủ phương Tây: liên minh Trung-Nga là không thể lay chuyển và phương Tây sẽ không thể lợi dụng những khác biệt nhất định tồn tại tự nhiên giữa Moscow và Bắc Kinh.

Vassili Kashin, Hiệu phó Trường Kinh tế cao cấp ở Moscow, nói với tờ Kommersant rằng cuộc diễn tập chung Trung-Nga trong năm 2021 sẽ là điểm khởi đầu cho một loạt cuộc tập trận chung của hai nước trong những năm tới. Ông nhấn mạnh rằng một cuộc diễn tập khác sẽ diễn ra vào tháng 9 với sự tham gia của các nước thành viên Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), đồng thời nhắc lại rằng Moscow đã quyết định mời các đối tác của SCO tham gia các cuộc tập trận quân sự Trung-Nga tiếp theo.

Từ năm 2018, quân đội Nga và Trung Quốc đã tổ chức 1 cuộc diễn tập chung trên bộ hoặc trên biển mỗi năm nhưng kể từ đầu năm đến nay, quân đội hai nước đã thực hiện 3 cuộc diễn tập chung với sự tham gia tích cực của lực lượng không quân tương ứng của họ.

Theo ông Vassili Kashin, quan hệ đối tác quân sự Trung-Nga dường như vượt ra ngoài nhiệm vụ chung của họ là chống khủng bố và đảm nhận một khía cạnh chiến lược và địa chính trị rất rõ ràng. Theo ông, quá trình này có thể được củng cố theo hướng hình thành một liên minh giữa Moscow - Bắc Kinh để đáp trả sự hiện diện ngày càng tăng của Mỹ và các đồng minh NATO gần biên giới Nga và Trung Quốc.

Alexander Lomanov, Phó Giám đốc Viện Kinh tế thế giới và Quan hệ quốc tế Nga, trực thuộc Viện Hàn lâm khoa học Nga, tin rằng số lượng ngày càng tăng của các cuộc tập trận chung này rõ ràng sẽ không nằm ngoài các vấn đề quân sự và phòng thủ. Giống như Vassili Kashin, ông Lomanov cho rằng các cuộc tập trận này là bước đột phá địa chính trị với phương Tây.

Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát phương Tây đặt câu hỏi về hợp tác quân sự Trung-Nga. Họ cho rằng Moscow và Bắc Kinh có những khác biệt sâu sắc về quan điểm và kết luận rằng điều này sẽ ngăn cản hai bên làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác quân sự và phòng thủ lâu dài.

Ông Lomanov nói với tờ Kommersant rằng Moscow và Bắc Kinh nhận thức rõ điều này và do đó muốn đưa ra phản ứng chắc chắn trước những suy đoán của các nhà phân tích Mỹ và phương Tây bằng cách truyền đạt cho họ một thông điệp rõ ràng: “Hãy suy nghĩ lại! Bạn sẽ không tìm thấy sự khác biệt về quan điểm giữa Nga và Trung Quốc, bởi vì họ đã liên minh tốt với nhau khi đối mặt với kẻ thù chung”.

Cuối cùng, Dmitry Maslyakov, Giám đốc Viện Nghiên cứu châu Á - Thái Bình Dương, trực thuộc Viện Hàn lâm khoa học Nga, nhấn mạnh rằng Mỹ và các đồng minh phương Tây muốn gây mất đoàn kết Nga và Trung Quốc nhưng chính những áp lực không ngừng của họ đang đẩy Moscow và Bắc Kinh tăng cường liên minh nhằm tìm ra các biện pháp hữu hiệu hơn để chống lại các áp lực và mối đe dọa của phương Tây đối với an ninh quốc gia của họ.

Hãng tin AP hôm 10-8 có bài viết về cuộc tập trận chung Trung-Nga ở Tây Bắc Trung Quốc, gọi cuộc tập trận là một “thông điệp gửi tới Washington”. Bài báo cho biết: “Các lực lượng quân sự Trung Quốc và Nga tiến hành tập trận chung ở phía Tây Bắc Trung Quốc trong bối cảnh tình hình Afghanistan ngày càng xấu đi do sự trỗi dậy của Taliban”. Trong những năm gần đây, Mỹ và các đồng minh liên tục cáo buộc Trung Quốc tiến hành một cuộc đàn áp có hệ thống và rộng rãi đối với người Hồi giáo ở Tân Cương nhưng Bắc Kinh kịch liệt bác bỏ các tuyên bố này. “Khu vực Tân Cương chỉ có một đường biên giới hẹp với Afghanistan nhưng Bắc Kinh lo ngại rằng sự hỗn loạn ở Afghanistan có thể xảy ra ở biên giới Trung Quốc nếu Taliban lên nắm quyền kiểm soát đất nước sau khi quân Mỹ rút đi”, hãng tin AP đưa tin.

Mặc dù Nga và Trung Quốc không có liên minh quân sự chính thức nào nhưng chính sách đối ngoại và lợi ích chiến lược của họ đã có sự hội tụ rõ rệt trong những năm gần đây theo chiều hướng đối lập với Mỹ và các đồng minh. Cuộc tập trận Nga-Trung diễn ra trong bối cảnh cả hai nước đều gọi chính sách của chính quyền Tổng thống Biden và việc các đồng minh phương Tây của Mỹ rút khỏi Afghanistan là “sự thừa nhận thất bại”. Tình hình bất ổn ở Afghanistan có thể ảnh hưởng đến an ninh của các nước khác trong khu vực.

Theo các quan chức ở Bắc Kinh và Moscow, mục đích của cuộc tập trận là nhằm tăng cường tiềm năng lập kế hoạch cho các cuộc tập trận và hoạt động chung chống lại các hành động khủng bố, đồng thời thể hiện quyết tâm và khả năng hợp tác của hai nước nhằm đảm bảo an ninh và ổn định của khu vực. “Cuộc tập trận phản ánh tầm cao mới của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện phối hợp cho một kỷ nguyên mới giữa Trung Quốc và Nga”, các quan chức cho biết.