Cuốn sách “Họa sĩ khóa kháng chiến” bị đình chỉ nhưng vẫn được bày bán?

Thứ Hai, 22/01/2018, 09:06

Tháng 9-2017, cuốn sách “Họa sĩ khóa kháng chiến” (1950-1954) do tác giả Đào Mai Trang biên soạn, NXB Mỹ thuật cấp phép đã được tổ chức ra mắt bạn đọc.

Khi hay tin, họa sĩ Nguyễn Trần Minh, con trai cố họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm và gia đình đã có đơn gửi NXB Mỹ thuật và một số cơ quan chức năng bày tỏ sự bất bình về những thông tin được cho là bịa đặt, xúc phạm nhân phẩm của cố họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm được in trong cuốn sách.

Ngay sau đó, NXB Mỹ thuật đã có công văn nhận lỗi, xin lỗi và khẳng định ngừng mọi hoạt động quảng bá sách, chưa phát hành sách và thu lại để sửa nội dung. Tuy nhiên, theo gia đình cố họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm thì vào ngày 7-1, cuốn sách được phát hiện đang bày bán công khai trên thị trường.

Họa sĩ Nguyễn Trần Minh và bà Trần Thị Minh Mẫn (vợ cố họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm) rất bức xúc khi nhận được thông tin cuốn sách có sai phạm “Họa sĩ khóa kháng chiến” được bày bán công khai.

Trước khi đi vào nội dung chính, chúng tôi xin trích thông tin giới thiệu về họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm trên trang web của Hội Mỹ thuật Việt Nam để bạn đọc cùng biết như sau:

“Nguyễn Trọng Kiệm (sinh ngày 1-1-1934 tại Hưng Yên, mất ngày 29-8-1991 tại Hà Nội) tốt nghiệp Trường Mỹ thuật khóa kháng chiến tại Việt Bắc (1950 - 1953). Sau ngày hòa bình lập lại, ông là giảng viên hội hoạ tại Trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội (1955-1991)…

Trong suốt cuộc đời sáng tạo nghệ thuật, hoạ sĩ Trọng Kiệm đã dành tâm lực sáng tác về Bác Hồ, về cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Với bút pháp khoẻ khoắn, mang tính cách tân trong nghệ thuật tranh sơn dầu, các tác phẩm của ông luôn mang phong cách riêng, độc đáo.

Ông là người có công lớn trong sự nghiệp đào tạo các thế hệ hoạ sĩ Mỹ thuật công nghiệp ở Việt Nam. Năm 2001, hoạ sĩ Nguyễn Trọng Kiệm đã được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật đợt I…”.

Tuy nhiên, nội dung thực tế phần viết về họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm trong cuốn sách “Họa sĩ khóa kháng chiến” của tác giả Đào Mai Trang (biên tập viên phụ trách chuyên mục mỹ thuật của Tạp chí Văn hóa nghệ thuật, Bộ VH-TT&DL) lại mang đến những thông tin mà họa sĩ Nguyễn Trần Minh cho là vừa xuyên tạc, vừa ác ý.

“Tác giả Đào Mai Trang đã từng đến nhà tôi xin tư liệu về bố tôi, nhưng vì chị Đào Mai Trang không đưa ra được lý do chính đáng để in sách nên tôi và gia đình không đồng ý. Sau đó, tác giả Đào Mai Trang đã tự ý đi phỏng vấn họa sĩ Nguyễn Đức Hòa lấy thông tin tư liệu về bố tôi để in sách, nhưng họa sĩ Nguyễn Đức Hòa là thế hệ sau, sinh năm 1957, nên thông tin đưa ra hoàn toàn bóp méo, sai sự thật, bôi nhọ danh dự của bố tôi”.

Trao đổi với phóng viên, họa sĩ Nguyễn Trần Minh đưa ra dẫn chứng phân tích thông tin được cho là bịa đặt trong bài viết “Họa sĩ Trọng Kiệm - một tiếng thở dài thời thế” được in trong cuốn sách “Họa sĩ khóa kháng chiến”:

“Về Hà Nội, phần do xuất thân, phần do hạn chế nhất định trong kiến thức chung” (trang 128)… “ông Kiệm không có điều kiện thiên về học thuật, ông vẽ bằng bản năng mạnh mẽ mà thôi…” (trang 129)… “việc chịu khó đọc sách… nếu họa sĩ có ý thức… Nhưng tôi không chắc ông Kiệm có thể đọc hết một vài cuốn sách nào đó về nghệ thuật… ông có đọc sách nhưng để đọc hết một cuốn sách, tôi e rằng khó… chuyện này chứng tỏ là con người ta, khi có một vốn chữ nghĩa giới hạn, cũng chỉ có thể tiếp nhận kiến thức ở một mức độ nào đó mà thôi…” (trang 130).

Ngay khi có đơn phản ánh của gia đình, ngày 6-10-2017, bà Đặng Thị Bích Ngân, Giám đốc NXB Mỹ thuật đã có công văn trả lời họa sĩ Nguyễn Trần Minh. Trong công văn có đoạn: “…Nhà xuất bản Mỹ thuật cũng liên lạc với họa sĩ Đức Hòa, anh đã nhận “lỗi thuộc về anh” và muốn bỏ bài phỏng vấn của anh nói về họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm trong cuốn sách trên. Họa sĩ Đức Hòa muốn “dập đầu xin lỗi” họa sĩ Minh và gia đình họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm, nhưng hiện nay anh đang ở quá xa (đang sống ở Canada)”.

Trong công văn được ký bởi Giám đốc NXB Mỹ thuật Đặng Thị Bích Ngân cũng có đoạn: “Về phía Nhà xuất bản Mỹ thuật, chúng tôi gửi lời xin lỗi tới gia đình cố họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm vì đã để xảy ra sự cố trên.

Nhà xuất bản Mỹ thuật sẽ bỏ bài viết “Họa sĩ Trọng Kiệm – một tiếng thở dài thời thế” và mong muốn họa sĩ Nguyễn Trần Minh cùng gia đình hợp tác với Nhà xuất bản và tác giả Đào Mai Trang để cùng có tư liệu chỉnh sửa lại nội dung bài viết về cố họa sĩ Nguyễn Trọng Kiệm một cách khách quan, chính xác, hợp lý để sách có thể ra mắt bạn đọc trong thời gian sớm nhất”.

Tuy nhiên, họa sĩ Nguyễn Trần Minh cho biết: “Từ ngày có công văn trả lời của NXB Mỹ thuật đến nay, đã gần 4 tháng trời nhưng chúng tôi chưa thấy có gì biến chuyển cả. Tác giả Đào Mai Trang đến nay vẫn chưa liên lạc với gia đình. Ngoài công văn nói trên, NXB Mỹ thuật cũng không cho chúng tôi thấy họ có động thái gì quyết liệt. Điều tai hại là mới đây, một người bạn của tôi ở thành phố Hồ Chí Minh đã phát hiện cuốn sách được bày bán công khai”.

Bằng chứng mà họa sĩ Nguyễn Trần Minh cung cấp cho phóng viên Báo CAND gồm 1 bức ảnh chụp một giá sách có trưng bày cuốn “Họa sĩ khóa kháng chiến” đề tên tác giả Đào Mai Trang, NXB Mỹ thuật, được họa sĩ Nguyễn Trần Minh khẳng định là người bạn của ông, thầy giáo Lại Long (hiện đang công tác tại Trường Đại học Văn Lang, thành phố Hồ Chí Minh) mua tại hiệu sách Artbook ở địa chỉ 43 Đồng Khởi, quận 1, thành phố Hồ Chí Minh vào lúc 10h44 ngày 7-1-2018.

Cùng với đó, họa sĩ Nguyễn Trần Minh cũng cung cấp cho phóng viên một phiếu thu đề ngày 7-1-2018, người mua là thầy Lại Long, Trường Đại học Văn Lang, có chữ ký của người lập phiếu ghi là “T. Thủy” với giá 1.100.000 đồng.

Họa sĩ Nguyễn Trần Minh bức xúc: “Một cuốn sách với những nội dung xuyên tạc, sai sự thật mang đầy ác ý mà họa sĩ Đức Hòa và NXB Mỹ thuật đã nhận lỗi, xin lỗi và hứa sửa lại để sớm cho ra mắt sách, thế nhưng hiện nay nó đã được bán công khai ra thị trường. Điều này rất nguy hiểm vì những thông tin xúc phạm nhân phẩm của bố tôi sẽ đến tay nhiều bạn đọc trong cả nước. Nếu họ không thu hồi lại và sửa chữa, gia đình tôi sẽ có những bước hành động tiếp theo, kể cả việc nộp đơn ra tòa án để pháp luật trả lại sự thật và danh dự cho bố tôi”.

Vũ Minh Khôi