Phát huy vị thế của cơ quan nghiên cứu hàng đầu về khoa học lịch sử của đất nước
Trong thời gian tới, Viện Sử học cần đặc biệt tăng cường đào tạo phát triển nguồn nhân lực, đội ngũ nghiên cứu chất lượng cao, đội ngũ chuyên gia đầu ngành..., phát huy vị thế của một cơ quan nghiên cứu uy tín hàng đầu về khoa học lịch sử của đất nước.
Đây là khẳng định của TS Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tại lễ kỷ niệm 70 năm thành lập Viện Sử học vào ngày 28/11, tại Hà Nội.
Viện Sử học tiền thân là Tổ Lịch sử thuộc Ban Nghiên cứu Lịch sử, Địa lý, Văn học được thành lập ngày 2/12/1953 tại chiến khu Việt Bắc. Giáo sư, Viện sĩ (GS. VS) Trần Huy Liệu là Trưởng ban, đồng thời là người trực tiếp phụ trách Tổ Lịch sử. Năm 1960, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 039-TTg thành lập Viện Sử học thuộc Ủy ban Khoa học Nhà nước. Cơ quan ngôn luận của giới sử học Việt Nam từ tập san mang tên Văn Sử Địa được chuyển thành Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử. Sự ra đời của Viện Sử học là một bước tiến trên con đường xây dựng một Viện nghiên cứu đầu ngành về sử học nói riêng và về khoa học xã hội ở nước ta nói chung.
Cùng các đại biểu ôn lại lịch sử vẻ vang 70 năm của Viện Sử học, TS Lê Quang Chắn, Phó Viện trưởng điều hành Viện Sử học nhấn mạnh: Sự lớn mạnh của Viện Sử học cũng như sự phát triển của đội ngũ cán bộ khoa học của Viện đã góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển một số cơ quan nghiên cứu khác của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Nhiều cán bộ, trong đó có những cán bộ cốt cán, đầu ngành của Viện Sử học được điều động sang công tác tại các Viện mới thành lập như Viện Khảo cổ học, Viện Dân tộc học, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Viện Thông tin Khoa học Xã hội, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ, Viện Xã hội học...
70 năm qua, Viện Sử học đã đạt nhiều thành tựu quan trọng. Viện đã tập trung nghiên cứu và xuất bản hàng trăm công trình khoa học có giá trị trên nhiều lĩnh vực, trong đó có nhiều công trình được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước. Đi đôi với việc nghiên cứu, biên soạn các công trình chuyên sâu về những vấn đề lịch sử, Viện Sử học tổ chức nghiên cứu, biên soạn các bộ thông sử lớn; sưu tầm, nghiên cứu, dịch thuật và công bố tư liệu lịch sử, biên soạn các bộ sách công cụ và thực hiện tốt những nhiệm vụ chính trị do Đảng và Nhà nước giao…
Thay mặt Đảng ủy, lãnh đạo Viện Hàn Lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, phát biểu tại buổi lễ, TS Phan Chí Hiếu ghi nhận, biểu dương và bày tỏ tin tưởng Viện Sử học sẽ có nhiều thành công mới, đóng góp thiết thực hơn nữa vào sự phát triển của Viện Hàn Lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, nền khoa nước nhà. TS Phan Chí Hiếu cũng đề nghị Viện Sử học tiếp tục đoàn kết, phát huy trí tuệ của Viện và vị thế của một cơ quan nghiên cứu uy tín hàng đầu về khoa học lịch sử của đất nước; nâng cao cao trò của ngành sử học nước nhà trên trường quốc tế, trong đó tập trung nghiên cứu các công trình sử học lớn, làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn, chú trọng tổng kết kinh nghiệm, dự báo những vấn đề, xu hướng mới nhằm kịp thời tham mưu, cung cấp những luận cứ khoa học trong hoạch định đường lối, chiến lược của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tăng cường đào tạo phát triển đội ngũ nghiên cứu, nhất là đội ngũ trẻ, chú trọng phát triển đội ngũ nghiên cứu chuyên sâu, chất lượng cao, đội ngũ chuyên gia đầu ngành...
Tại buổi lễ, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, TS Phan Chí Hiếu đã trao tặng Bằng khen của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cho Viện Sử học.
Những cống hiến của Viện Sử học và các thế hệ cán bộ của Viện được Đảng và Nhà nước ghi nhận dưới nhiều hình thức. Năm 1980, Viện Sử học được trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất và Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử được trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì. Năm 1998, Viện được Nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất. Năm 2000, Viện vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ Đổi mới. Nhiều nhà khoa học của Viện đã được Nhà nước trao tặng các phần thưởng cho các công trình nghiên cứu. Trong đó, 6 nhà khoa học được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về các công trình khoa học: GS. VS Trần Huy Liệu, GS. VS Nguyễn Khánh Toàn, GS. Trần Văn Giàu, GS Đào Duy Anh, GS Trần Văn Giáp, GS Trần Đức Thảo.
Nhiều cán bộ của Viện đã vinh dự được nhận các phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước: Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới (GS Trần Văn Giàu); Huân chương Hồ Chí Minh (GS. VS Trần Huy Liệu, GS. VS Nguyễn Khánh Toàn, GS Trần Văn Giàu), Huân chương Độc lập (GS Trần Văn Giàu, GS Văn Tân); nhiều cán bộ của Viện được trao tặng Huân chương Lao động, Huân chương kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ…