Xét xử sai phạm tại dự án cao tốc Trung Lương

• Cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận thông xe tạm vào Tết Nguyên đán
• Thủ tướng Chính phủ kiểm tra tiến độ cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận

Phải ra tòa lần này ngoài ông Đinh La Thăng (sinh năm 1960, nguyên Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải - GTVT, nguyên Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh) còn có 6 đồng phạm đều là cán bộ Bộ GTVT. Họ bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí". Bị cáo Đinh Ngọc Hệ (sinh năm 1971, tức Út "trọc") bị đề nghị truy tố với 2 tội danh "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi". 12 bị cáo còn lại bị truy tố về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Theo nội dung cáo trạng, dự án cao tốc TP Hồ Chí Minh  - Trung Lương (giai đoạn I) có nguồn vốn từ Ngân sách Nhà nước, tổng mức đầu tư hơn 9.884 tỉ đồng do Bộ GTVT làm chủ đầu tư dự án. Xuất phát từ chủ trương thu hồi vốn đã đầu tư cho ngân sách, nên Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng TMCP Đầu tư phát triển Việt Nam (BIDV) liên danh với các nhà đầu tư thành lập Công ty Cổ phần phát triển đường cao tốc BIDV (BEDC) lập Đề án mua quyền thu phí của Dự án và đầu tư xây dựng tiếp đường cao tốc Trung Lương Mỹ Thuận - Cần Thơ theo hình thức BOT. 

Tháng 11-2011, BIDV thay mặt tổ hợp các nhà đầu tư đã có văn bản gửi Bộ GTVT đề nghị chuyển giao lại Dự án đường cao tốc Trung Lương Mỹ Thuận - Cần Thơ theo hình thức BOT và Đề án chuyển giao quyền thu phí đường cao tốc TP Hồ Chí Minh  - Trung Lương cho Bộ GTVT để lựa chọn đơn vị khác làm chủ đầu tư, với lý do không thu xếp được nguồn vốn.

Các bị cáo tại phiên tòa ngày 14-12

Trên cơ sở đề nghị của Bộ GTVT và tập hợp ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và Ngân hàng BIDV, Thủ tướng Chính phủ có văn bản đồng ý cho BEDC không tiếp tục đề án chuyển giao quyền thu phí cao tốc TP Hồ Chí Minh  - Trung Lương và dự án BOT đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận, chuyển giao nguyên trạng cho Bộ GTVT. Đồng thời tiếp tục kêu gọi các nhà đầu tư để chuyển giao quyền thu phí, hoàn trả ngân sách Nhà nước kinh phí đã ứng cho dự án...

Nhận được văn bản trên, ông Đinh La Thăng đã gọi điện cho Dương Tuấn Minh, Tổng giám đốc Tổng Công ty Cửu Long (Công ty trực thuộc Bộ GTVT được giao tiếp nhận bàn giao Đề án chuyển giao quyền thu phí) để giới thiệu Đinh Ngọc Hệ tiếp xúc và tham gia mua quyền thu phí đường cao tốc TP Hồ Chí Minh - Trung Lương. Ông Đinh La Thăng phân công cho ông Nguyễn Hồng Trường (Sinh năm 1957, khi đó là Thứ trưởng Bộ GTVT chủ trì, chỉ đạo Tổng Công ty Cửu Long cùng các đơn vị có liên quan thuộc Bộ GTVT xây dựng và hoàn thiện Đề án bán quyền thu phí.

Sau khi được bị cáo Đinh La Thăng giới thiệu với Dương Tuấn Minh, Hệ đã cùng Phạm Văn Diệt, Tổng giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Bình liên hệ và tiếp cận Đề án bản quyền thu phí đường cao tốc TP Hồ Chí Minh - Trung Lương. Được ông Đinh La Thăng giới thiệu mua quyền thu phí cao tốc TP Hồ Chí Minh -  Trung Lương, Đinh Ngọc Hệ đã cùng đồng phạm giở nhiều mánh khóe, thủ đoạn để giành quyền thu phí về tay mình, sử dụng 2 pháp nhân là Công ty Yên Khánh và Công ty Khánh An do Hệ thành lập và chỉ đạo hoạt động để đăng ký mua quyền thu phí.

Với tư cách là Chủ tịch Hội đồng bán đấu giá, ông Nguyễn Hồng Trường không chỉ đạo các thành viên Hội đồng bán đấu giá kiểm tra, đánh giá năng lực tài chính của Công ty Yên Khánh và Công ty Khánh An theo quy định mà chỉ dựa trên biên bản họp đánh giá hồ sơ tham dự đấu giá. Trên cơ sở này, ông  Nguyễn Hồng Trường ký phê duyệt kết quả bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc TP Hồ Chí Minh  - Trung Lương cho Công ty Yên Khánh của Đinh Ngọc Hệ. Sau đó bị cáo Nguyễn Hồng Trường đã báo cáo kết quả và gửi các tài liệu liên quan đến ông Đinh La Thăng.

Sau khi trúng đấu giá quyền thu phí, Đinh Ngọc Hệ bắt đầu thực hiện các hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản bằng cách cắt giảm, che giấu doanh thu thu phí thực tế, che giấu việc kiểm soát doanh thu thu phí của Bộ GTVT, Cơ quan thuế và các cơ quan của Nhà nước có chức năng thanh tra, kiểm tra… Để tiếp tục được gia hạn thời gian thu phí, ngoài việc liên tục báo cáo lỗ, Đinh Ngọc Hệ cùng các thuộc cấp còn thực hiện hành vi gian dối khi chỉ đạo các bị cáo khác thuộc Công ty Yên Khánh mua phần mềm máy tính có thể can thiệp vào phần mềm quản lý thu phí của Bộ GTVT đã được cài đặt để xâm nhập, điều chỉnh chương trình soát vé, ngăn chặn kiểm soát.

Trong phần xét hỏi, bị cáo Vũ Thị Hoan - Giám đốc Công ty Yên Khánh cho biết, mình là cháu gái, gọi bị cáo Đinh Ngọc Hệ là cậu ruột nên được cậu "nhờ" đứng tên giám đốc công ty này. Dù là người đứng tên, bản thân ký hàng loạt các quyết định, tuy nhiên mọi việc lại do Phạm Văn Diệt, Phó giám đốc Công ty Yên Khánh điều hành, tất cả dưới sự chỉ đạo của Đinh Ngọc Hệ. Để có tiền thanh toán tiền đấu giá, theo chỉ đạo của Đinh Ngọc Hệ, bị cáo Hoan ký hợp đồng tín dụng vay số tiền hơn 1.703 tỉ đồng của Ngân hàng BIDV Chi nhánh Thành Đô để thanh toán mua quyền thu phí tuyến đường bộ cao tốc. 

Vũ Thị Hoan xác nhận, dưới sự chỉ đạo của bị cáo Hệ và bị cáo Diệt nên bản thân đã ký Đơn tham gia đấu giá; Ký làm giả Báo cáo tài chính năm 2011, 2012 của Công ty Yên Khánh; Ủy quyền để Phạm Văn Diệt thay mặt tham dự buổi đấu giá; Ký văn bản chấp thuận mua quyền thu phí cao tốc TP Hồ Chí Minh  - Trung Lương với giá hơn 2.004 tỉ đồng. Đồng thời, Vũ Thị Hoan còn ký ủy quyền cho Phạm Văn Diệt thương thảo hợp đồng, Ký kết Hợp đồng về việc mua, bản quyền thu phí.

Con số thực tế được ghi trong hồ sơ, tổng số tiền thu được trong thời hạn thu phí 5 năm từ 2014-2018 là hơn 3.266 tỉ đồng. Số tiền sau khi bị can thiệp, điều chỉnh và che giấu bằng phần mềm gian dối là hơn 2.541 tỉ đồng. Như vậy số tiền Đinh Ngọc Hệ cùng đồng phạm đã chiếm đoạt là hơn 725 tỉ đồng.