An ơi, người ở lại đau thay con...
Giá như ngoài trong trẻo, hồn nhiên, con biết nói với mẹ rằng "cứu con, mẹ ơi!", biết níu áo hàng xóm "xin hãy bảo vệ con". Giá mà con được đến trường, để cô giáo thấy những vết khâu kín mặt, kín đầu, thấy những vết bầm lan trên cơ thể mỏng manh. Giá mà người lớn và cả cơ quan hữu năng hiểu rằng "chuyện riêng gia đình" khi liên quan đến tính mạng trẻ con chính là chuyện chung của toàn xã hội để vào cuộc thật sớm, kịp thời và đúng lúc. Hối tiếc, căm phẫn, lên án… tất cả đã quá muộn!
Tội ác không thể dung thứ
Dưới sảnh chung cư Sài Gòn Pearl, buổi tưởng niệm diễn ra hơn 3 giờ đồng hồ tiếc thương cho cô bé 8 tuổi vừa ra đi vì bạo hành. Bên cạnh di ảnh với nụ cười hiền lành, đôi mắt trong trẻo của bé Vân An là nến ly xếp thành tên của con và những bông hoa cúc trắng tinh khôi. Những em bé trạc tuổi nạn nhân đứng thẫn thờ chắp tay thương tiếc, người lớn đi qua dừng lại cúi đầu nguyện cầu cho con được siêu thoát. Hàng triệu lời sẻ chia cùng nỗi đau xót dành cho đứa trẻ bất hạnh. Và cũng có hàng triệu uất nghẹn, căm phẫn tột cùng hướng về "dì ghẻ" Nguyễn Võ Quỳnh Trang.
“Thiên thần” đã nhẹ nhàng “về với trời cao mây trắng”, nhưng dư âm về cái chết của cô bé vẫn đang là nỗi bàng hoàng, thảng thốt cho toàn xã hội. Cư dân sống tại Chung cư Sài Gòn Pearl, phường 22, quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh vẫn chưa tin điều khủng khiếp ấy đã từng xảy ra tại nơi mình đang sống, càng không thể tưởng tượng được dì ghẻ lại xuống tay hành hạ bé gái một cách tàn bạo đến vậy.
Sự việc xảy ra vào tối 22-12, bé gái Nguyễn Thái Vân An (8 tuổi) được đưa vào bệnh viện đa khoa Vinmec, phường 22, quận Bình Thạnh cấp cứu. Tại đây, các bác sĩ phát hiện cháu bé bị nhiều vết thương khắp người và đã tử vong trước lúc nhập viện nên báo cho cơ quan chức năng. Kiểm tra tử thi, bác sĩ phát hiện trên người cháu bé nhiều vết bầm tím lớn, vùng mặt có vết thương được khâu vá, mờ cũ. Lực lượng chức năng nghi ngờ cháu bé bị bạo hành dẫn đến tử vong.
Công an quận Bình Thạnh có mặt ghi lời các nhân chứng, những người liên quan để làm rõ vụ việc. Tại nhà nạn nhân, lực lượng chức năng tìm thấy cây lau nhà bị gãy và những đồ vật tình nghi liên quan đến việc hành hạ cháu bé.
Từ lời khai ban đầu của những người liên quan, ngày 28-12, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Bình Thạnh đã khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam 2 tháng đối với Nguyễn Võ Quỳnh Trang, 26 tuổi, quê Gia Lai về tội “Hành hạ người khác”.
Tại cơ quan công an, Trang khai, vào khoảng 14h ngày 22-12, Trang hướng dẫn cháu Vân An học bài trong lúc cha bé là ông Nguyễn Kim Trung Thái đi làm. Tuy nhiên, cháu An liên tục làm sai nên Trang mới la mắng và đánh cháu bằng cây gỗ tròn đường kính 2,2cm, dài 90cm. Trang đánh bằng gậy vào mông cháu khoảng 5-6 cái và đá cháu 1 cái. Đến khoảng 18h cùng ngày, Trang phát hiện cháu An bị nôn ói trong phòng ngủ nên gọi ông Thái về sơ cứu rồi đưa cháu vào bệnh viện cấp cứu và sau đó cháu tử vong. Trang còn khai nhận có khoảng 2 - 3 lần dùng roi mây đánh và la mắng cháu trong lúc dạy học vào tháng 9-10 vừa qua.
Khởi nguồn của bất hạnh
Ông Nguyễn Quang Vinh, bác ruột Vân An cho biết, em gái ông là bà N. T.H. kết hôn với ông Thái và có hai đứa con. Cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc nên hai người ly dị. Cháu Vân An về sống với cha, còn bé trai ở với mẹ.
Từ khi đường ai nấy đi, bé Vân An không được ông Thái cho phép gặp người thân bên ngoại. Người mẹ cũng chỉ gặp được con gái vài lần.
Ông Vinh kể, hôm xảy ra sự việc, gia đình nhận điện thoại từ phía công an phường 22, quận Bình Thạnh nói bé Vân An tử vong. Ông cùng mẹ của bé tức tốc đến bệnh viện. Khi đến nơi, người bác được phía cơ quan chức năng cho xem biên bản pháp y ghi rõ bé An tử vong do phù phổi, trên cơ thể có nhiều vết bầm tím. Quá trình khám nghiệm tử thi xác định cháu An bị tổn thương vùng ngực, bụng như sau: Gãy khung bên xương sườn 2, 3, 4 bên phải, tụ máu nhẹ tại ổ gãy; vùng đầu: tụ máu dưới da trán đỉnh phải, não phù nhẹ, các cơ quan khác vùng đầu không tổn thương.
“Trang bị khởi tố là chuyện đương nhiên. Ngoài ra, gia đình mong cơ quan pháp luật xử lý Thái, bởi Thái biết rõ con gái bị đánh nhưng không có biện pháp gì, không khai báo, nghĩa là đồng phạm với Trang”, ông Vinh nói và cho biết gia đình đã nộp đơn yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố hình sự đối với Thái.
Vậy thảm kịch này bắt đầu từ đâu? Có lẽ từ ngày cha mẹ ly hôn, bởi chỉ cách đây vài năm thôi, bé là một đứa trẻ hạnh phúc, có cha, mẹ, em trai và một cô giúp việc chăm sóc đầy đủ.
Căn nhà có người phụ nữ mới thay thế mẹ, cuộc sống của đứa trẻ cũng có sự thay đổi rõ rệt. Người giúp việc vừa bị đuổi, hàng xóm đã ngày ngày nghe tiếng đánh đập, chửi bới không ngớt từ căn nhà này. Anh Nguyễn Tiến C., sống tại căn hộ tầng dưới kể: “Tiếng ồn ào và la hét xảy ra từ khoảng tháng 10-2020. Vợ chồng tôi phản ánh với bảo vệ của tòa nhà, bảo vệ nói có lên kiểm tra nhắc nhở rồi, họ bảo đây là chuyện riêng gia đình. Lúc nghe vậy, tôi cũng bức xúc lắm, tôi hỏi sao các anh không lên xem sao và can thiệp thì họ nói các gia đình xung quanh cũng phản ánh rất nhiều và đã lên can thiệp rồi. Sau đó, tôi mới biết đó là vợ thứ hai của bố cháu bé. Ở nhà tránh dịch là gần như tuần nào tôi cũng nghe tiếng quát mắng và tiếng khóc. Thời điểm đánh bất kể là lúc nào trong ngày, kể cả đêm khuya. Tôi không nghĩ đánh con mà nghĩ là vợ chồng cãi nhau”.
Xin hãy bảo vệ con…
Là một người cha có con trai bằng tuổi cô bé Vân An, anh Trần Thuận Vương, ngụ TP Hồ Chí Minh đã không kìm nén được cảm xúc mà thảng thốt: “Một đứa trẻ 8 tuổi, bằng con trai tôi, thà bị đánh đến chết chứ không muốn thấy mẹ mình khóc. Đọc lời con nói qua điện thoại với mẹ mình, "Mẹ đừng khóc nhé, con không muốn mẹ khóc, mẹ buồn đâu. Mẹ hứa không khóc đi!", tự dưng ứa nước mắt. Thương con quá, con trong trẻo, con thiện lương, con bao dung, con chịu đựng...
Giá mà ngoài trong trẻo, con còn biết nói với mẹ rằng "cứu con, mẹ ơi!", biết níu áo hàng xóm "xin hãy bảo vệ con". Giá mà con được đến trường, để cô giáo thấy những vết khâu kín mặt, kín đầu, thấy những vết bầm lan trên cơ thể mỏng manh. Giá mà có những cơ sở pháp lý vững chắc để người lớn xót xa cho con có thể giúp con chỉ bằng một cuộc gọi cho số khẩn cấp. Giá mà người lớn và cả cơ quan hữu năng hiểu rằng "chuyện riêng gia đình" khi liên quan đến tính mạng trẻ con chính là chuyện chung của toàn xã hội.
Còn Tiến sĩ, chuyên gia giáo dục Lê Nguyên Khôi, khi chia sẻ với chúng tôi đã không ít lần giọng ông nghẹn lại, xót xa: “Tôi đã rất nhiều lần phẫn nộ câu chuyện trẻ con bị hành hạ, nhiều bạn nhỏ khác đã phải hứng chịu điều này. Năm 2018 tại Hà Nội có vụ cha dượng đánh chết bé gái 3 tuổi và mới đây tại Tây Ninh, gã đàn ông đánh đập con của người tình dẫn đến tử vong. Còn bao nhiêu đứa trẻ đang phải sống trong môi trường bạo lực của người lớn mà chưa bị phát giác. Trách móc, đau xót, uất nghẹn là cần thiết, nhưng cần thiết nhất lúc này là làm gì để những cảnh bi thảm như trường hợp của bé Vân An không tiếp tục xảy ra nữa.
Theo tôi, ngay từ bây giờ hãy dạy cho con cháu biết về quyền làm người, quyền không để ai đụng chạm vào cơ thể mình kể cả bố mẹ ruột, biết phản ứng và bảo vệ bản thân khi bị kẻ khác xâm phạm. Dạy về nhân quyền thì trẻ con dễ tiếp thu hơn dạy về pháp luật.
Khi con bạn thấm nhuần quyền làm người từ bé, lớn lên sẽ không xâm phạm đến quyền làm người của kẻ khác, chúng sẽ không trở thành cha kế hay mẹ kế ác độc. Cháu An không đơn giản là chịu đòn roi thông thường mà là tra tấn về thể xác lẫn tinh thần trong thời gian dài. Hành hạ trẻ em không chỉ vi phạm pháp luật mà còn là một tội ác. Bởi vậy, vấn đề này không ai có thể đứng ngoài cuộc. Đặc biệt là trách nhiệm của chính quyền địa phương, các ban ngành đoàn thể và mỗi người dân.
Giờ thì cháu An đã không còn biết đau nữa rồi, nhưng người ở lại thì đau cho con. Cả xã hội đang quan tâm và theo dõi diễn biến điều tra của cơ quan công an, để những kẻ nhẫn tâm gây ra cái chết của con trẻ phải trả giá và để cảnh tỉnh cho một thế hệ trẻ thơ sau này được quyền sống trong yêu thương, bao bọc và bảo vệ.
Không khoan nhượng trước nạn bạo hành trẻ em
Trước vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây bức xúc và phẫn nộ trong dư luận, Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Dương Anh Đức giao Công an Thành phố phối hợp các đơn vị có liên quan khẩn trương điều tra, làm rõ sự việc, xử lý nghiêm các cá nhân có liên quan.
Đồng thời, UBND TP giao Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tiếp tục theo dõi, phối hợp, hướng dẫn UBND quận Bình Thạnh thực hiện hỗ trợ, can thiệp, trợ giúp đồng thời theo dõi tiến độ xử lý vụ việc. Bên cạnh đó, các cấp cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về công tác bảo vệ, chăm sóc, phòng, chống bạo lực, xâm hại đối với trẻ em, không để xảy ra vụ việc bạo lực trẻ em tương tự trên địa bàn.
Ngày 29-12, Hội Bảo vệ quyền trẻ em TP Hồ Chí Minh đã gửi kiến nghị đến HĐND - UBND và các cơ quan ban ngành TP Hồ Chí Minh, Cục Bảo vệ trẻ em, Bộ Lao động – Thương Binh và Xã hội, đề nghị các cơ quan chức năng tiếp tục phối hợp hoàn tất quá trình điều tra chuyển sang truy tố và xét xử nghiêm minh trong thời gian nhanh nhất có thể. Trong đó, ngoài vai trò của bà Nguyễn Võ Quỳnh Trang, cần tiếp tục làm rõ vai trò, trách nhiệm của ông Nguyễn Kim Trung Thái để từ đó xử lý đúng người đúng tội.
Cũng trong chiều 29-12, Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) phát đi tuyên bố trước vụ việc dì ghẻ Nguyễn Võ Quỳnh Trang đánh đập bé gái 8 tuổi dẫn đến tử vong ở TP Hồ Chí Minh. Bà Rana Flowers - Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam bày tỏ sự đau buồn và mối quan ngại sâu sắc về việc bé gái tử vong do bạo lực của người lớn mà lẽ ra em có thể tin tưởng và có thể bảo vệ em.
Các vụ xâm hại trẻ em ngày càng gia tăng, thậm chí còn tăng nhiều hơn trong thời gian phong tỏa vì COVID-19, báo hiệu nhu cầu cấp bách cần có các giải pháp mạnh mẽ hơn. Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam cần có một hệ thống bảo vệ mạnh mẽ hơn cho phụ nữ và trẻ em. "Không khoan nhượng có nghĩa là những người hàng xóm khi chứng kiến bạo lực hoặc nghe tiếng kêu khóc sẽ ngay lập tức báo chính quyền và yêu cầu công an phải hành động để bảo vệ nạn nhân, có nghĩa là công an sẽ phải chịu trách nhiệm và có những hành động kịp thời, các nhân viên y tế và giáo viên khi nhận ra các dấu hiệu về bạo lực sẽ báo cáo ngay. Có nghĩa là những giải pháp dựa vào cộng đồng cần được thực hiện để trẻ em hoặc phụ nữ có thể tiếp tục sống an toàn ở nhà trong khi thủ phạm phải bị chuyển đi" - bà Rana Flowers nêu quan điểm.
Bắt khẩn cấp cha ruột bé Vân An về tội đồng phạm
Khuya ngày 30-12, Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh đã thực hiện lệnh bắt khẩn cấp Nguyễn Kim Trung Thái, sinh năm 1985, ngụ quận 1, do có hành vi đồng phạm, giúp sức Nguyễn Võ Quỳnh Trang trong vụ bạo hành bé gái 8 tuổi dẫn đến tử vong. Lệnh bắt khẩn cấp đã được Viện Kiểm sát cùng cấp phê chuẩn. Ông Thái là cha ruột của bé Vân An. Trong thời gian sống chung với Quỳnh Trang và con gái, Thái biết rõ hành vi hành hạ con mình của "vợ hờ" nhưng không can ngăn, không tố giác mà đồng lõa giúp sức tiếp tay trong một thời gian dài dẫn đến hậu quả bé gái tử vong.