“Lời ru buồn” bên dòng Nậm Mu

Sóng dậy ở Phiêng Áng

Vào khoảng 19 giờ 15 phút ngày 5/3/2024, người dân bản Phiêng Áng (xã Nậm Cần, huyện Tân Uyên) cũng như bà con các xã, bản lân cận bàng hoàng, sợ hãi khi nhận được tin trong bản có người phụ nữ bị người tình dùng dao chém, cứa cổ - điều mà bao đời nay chưa bao giờ xảy ra ở nơi này. Do vết thương quá nặng, mất máu nhiều nên người phụ nữ đã chết ngay sau đó. Nạn nhân là chị Lò Thị L. (sinh năm 2003), có một đời chồng và là mẹ của 2 đứa con.

Trước đó, chị L. và người tình là Lò Văn Xươm (sinh năm 2001, trú tại bản Nậm Há, xã Noong Hẻo, huyện Sìn Hồ) thời gian yêu nhau chưa lâu nhưng đã sống với nhau như vợ chồng và phát sinh tài sản chung. Trong lúc chưa về miền xuôi đi làm thuê, chị L. và Xươm đang ở tại nhà bố mẹ chị L. Có nhiều bất đồng và những cuộc cãi vã, Xươm đã xuống tay tàn độc với người tình không chút tiếc thương. Sau khi gây án, Xươm đã cầm dao bỏ chạy.

Nơi xảy ra vụ án nằm ven sông Nậm Mu, là đường cụt song bốn bề là những cánh rừng, bụi rậm và nhiều ngả có thể thuận lợi cho đối tượng tẩu thoát. Ban Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu xác định đây là vụ án giết người đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, từ đó, các phòng chức năng Công an tỉnh; lãnh đạo UBND và Công an các huyện Tân Uyên, Sìn Hồ vào cuộc khẩn trương, chia các tổ công tác thành nhiều mũi canh gác, truy tìm đối tượng.

Cùng nỗi lo như ông Nguyễn Thanh Văn - Chủ tịch UBND huyện Tân Uyên,  ông Lò Văn Pò - trưởng bản Phiêng Áng, cũng là láng giềng sát vách của gia đình nạn nhân cho hay, Phiêng Áng nói riêng, xã Nậm Cần nói chung bao năm nay được xem là ổn định về tình hình an ninh trật tự, không có tệ nạn ma túy và cũng chưa từng xảy ra những vụ việc đau lòng như vậy. Bà con dân bản sống bình yên, chan hòa, đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau, yên tâm làm ăn sinh sống. Sự việc này xảy ra bất ngờ khiến người dân vô cùng hoang mang, lo lắng. Nếu không tìm ra hung thủ, dân bản không ai dám ra đồng, lên đồi làm ruộng, làm nương, hái chè nữa.

Không để cấp ủy, chính quyền, nhân dân lo lắng thêm, sau đúng 24 giờ gây án, hung thủ bị tóm gọn. Thượng tá Nguyễn Mạnh Tân - Phó trưởng Công an huyện Tân Uyên xác nhận: Khi bắt được hung thủ, trông bộ dạng thê thảm; người, đầu bê bết máu do đối tượng cố tìm cách tước đoạt mạng sống của mình, các anh đã chuẩn bị sữa và thức ăn giúp đối tượng lấy lại sự thăng bằng, tỉnh táo.

Đại tá Nguyễn Viết Giang - Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu đã ghi nhận: Đây là chuyên án thể hiện tinh thần, ý chí quyết tâm đấu tranh với các loại tội phạm của toàn thể lực lượng cán bộ chiến sỹ được giao nhiệm vụ phá án cũng như sự quan tâm vào cuộc kịp thời, khẩn trương của cấp ủy, chính quyền địa phương. 24 giờ anh em đều túc trực, không quản ngại khó khăn về thời tiết, hiểm trở về địa hình, hàng trăm con người hòa làm một, phối hợp nhịp nhàng, ăn ý đã làm nên thành công của Ban Chuyên án với thời gian nhanh nhất, sớm nhất. Giá trị hơn nữa là đối tượng, lực lượng tham gia phá án và cả người dân đều đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Vụ án thương tâm và cái giá của hạnh phúc gia đình

Khi chúng tôi tiếp cận hiện trường, không khí tang thương bao trùm lên Phiêng Áng. Người mẹ trẻ mới ngoài 20 tuổi nằm đó, chiếc áo đắp lên người vẫn còn đâu đây hơi ấm. Tiếng khóc thút thít của người mẹ già mắt đã mờ, lưng đã còng và tiếng gọi mẹ của đứa bé mới 5 tuổi như xé lòng những ai chứng kiến. Vẫn còn một đứa con của chị chừng 2 tuổi đang được bố nuôi dưỡng khi chị L. và chồng chia tay nhau. Nhưng buồn hơn, đứa bé 5 tuổi vẫn chưa biết bố mình là ai. Cái chết thương tâm của chị L. đã đẩy những đứa con của chị vào cảnh mồ côi quá sớm, khi những năm tháng đầu đời chúng đang rất cần hơi ấm tình cha, tình mẹ. L. sinh con khi mới vừa tròn 16 tuổi, cái tuổi rực rỡ xuân thì của đời người con gái, tựa như những đóa hoa rừng đón gió tỏa hương, để lại lời ru buồn mênh mông bên dòng Nậm Mu ngày đêm chảy xiết.

Chị L. bị người tình tước đoạt mạng sống vào những ngày “một nửa thế giới” đang hân hoan với niềm vui của ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3). Nguyên nhân ngọn nguồn sâu xa của vụ việc này vẫn là những tiếng “giá như” đầy tiếc nuối.

Theo như trưởng bản - ông Lò Văn Pò thông tin, gia đình nạn nhân rất nghèo. Chị L. là con của người vợ thứ 3 của ông L.V.P. Bố mẹ và con của chị L. đang ở cùng gia đình người anh trai, nhưng cả bố và anh trai chị đều nghiện rượu, thần kinh không tỉnh táo, không biết cách làm ăn. Nguồn thu chủ yếu từ nghề đan lát, đốn củi và một ít đất ruộng. Đi làm ăn xa, để lại con cho ông bà ngoại nuôi, thi thoảng chị L. gửi tiền về phụ giúp. Đám tang của chị được bà con dân bản đến thăm, chia buồn, phúng viếng, nhưng trong ngôi nhà còn nguyên vết trát xi măng không có tài sản gì đáng giá. Gia đình không có nổi kinh phí tổ chức đám tang và mua quan tài an táng. Đáng buồn hơn nữa, qua test nhanh của lực lượng Công an, anh trai của L. cũng vừa có kết quả dương tính với ma túy do bị người tình của L. rủ rê.

Một gia đình với quá nhiều mối quan hệ phức tạp và nghèo đói, việc giải quyết những mâu thuẫn đâu dễ dàng gì.

Còn với Lò Văn Xươm, hoàn cảnh lại càng éo le, tăm tối. Đại tá Mùa A Sinh - Trưởng công an huyện Tân Uyên thông tin: Bố mẹ bỏ nhau lúc Xươm 4 tuổi; bố đi tù, mẹ đi lấy chồng, gã ở với bà nội và chú ruột (cũng nghiện hút). Do không được học hành, giáo dục nên Xươm không biết chữ, không nhận thức được bản chất đúng sai và sự nguy hiểm hành động của mình. Xươm nay đây mai đó, không có việc làm ổn định, tài sản chung với nạn nhân là chiếc xe máy, gã cũng cầm cố để lấy tiền nướng vào ma túy. Trước khi ra tay tàn độc với người tình, Xươm đã uống rượu và bị kích động mạnh do bị chửi bới, đuổi ra khỏi nhà. Kết quả xét nghiệm của cơ quan y tế, Xươm dương tính với ma túy.

Sinh con khi chưa đủ tuổi kết hôn và không có hôn thú, không tạo dựng một gia đình trọn vẹn để cùng chung sức vun đắp hạnh phúc lứa đôi và nuôi dạy con cái là lỗi của người làm cha, làm mẹ. Còn đối tượng Xươm lại sinh ra trong một gia đình phức tạp và nghèo đói, vây quanh là tệ nạn. Hai con người ấy đều là sản phẩm của quá trình giáo dục không đến nơi đến chốn, thiếu thốn trăm bề. Giá như, lại là hai chữ “giá như”?

Xoa dịu nỗi đau

Có lẽ sau tất cả những tang thương về cái chết của người phụ nữ ở đội tuổi đôi mươi, thì hình ảnh người mẹ già đã cạn khô nước mắt khi khóc con và tiếng khóc thương đòi mẹ của đứa trẻ đang ở tuổi cần được nâng niu, chăm bẵm là những điều day dứt, xót xa nhất cho người ở lại. Giờ đây tương lai của đứa trẻ mồ côi ấy sẽ ra sao? Sáng tươi hay tăm tối, hay cũng lặp lại theo một vòng luẩn quẩn đầy bế tắc?

Với phương châm không để ai bị bỏ lại phía sau, sự quan tâm đầy tính nhân văn, cấp ủy, chính quyền huyện Tân Uyên cũng đã đề xuất hai phương án đó là nếu gia đình nhận nuôi cháu bé sẽ được giải quyết chế độ nhận nuôi trẻ mồ côi; còn nếu không có người đảm đương nuôi cháu, cấp ủy, chính quyền huyện, xã sẽ làm thủ tục để gửi cháu và nuôi dưỡng chăm sóc tại Cơ sở Bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh. Về phía Phòng Cảnh sát Hình sự (Công an tỉnh Lai Châu) cũng đã có phương án nhận “em nuôi” để trích một phần kinh phí hỗ trợ thường xuyên giúp gia đình giảm bớt khó khăn khi nuôi dạy cháu bé.

Chuyên án khép lại nhưng để lại nhiều vấn đề đặt ra cho việc xử lý các mối quan hệ gia đình, xã hội và hoạt động của các đoàn thể, tổ chức, các cấp chính quyền địa phương. Đó là việc giáo dục, dạy dỗ và tự rèn luyện bản thân để không vướng phải những sai lầm đáng tiếc, để ước gì những “lời ru buồn” trên non cao sẽ không còn hiện hữu ở mảnh đất nơi ven trời Tây Bắc này nữa.