Cần khẩn trương đấu giá cát sỏi tận thu
Khoảng 50.000m3 cát có được từ hoạt động nạo vét lòng hồ thủy điện Đa Nhim, huyện Đơn Dương (Lâm Đồng) đang phải “đắp chiếu” suốt 2 năm qua. Một lượng cát không nhỏ đã theo những trận mưa lớn chảy ngược về lòng hồ. Tương tự, đơn vị nạo vét lòng hồ thủy lợi Pró, huyện Đơn Dương là Công ty TNHH Đắc Thắng Lợi cũng đang đắp đống hơn 10.000m3 cát, sỏi.
Ông Nguyễn Đắc Thắng, chủ doanh nghiệp trên cho biết, đơn vị đã mỏi mòn chờ đợi cơ quan chức năng đưa ra đấu giá cát sỏi suốt 2 năm qua. “Tàu bè, máy móc phải dừng hoạt động, phơi nắng mưa, mỗi ngày thêm gỉ sét, cát, sỏi bị thất thoát, doanh nghiệp chúng tôi thiệt hại vô cùng nặng nề!..”, ông chủ doanh nghiệp trên than vãn.
Tương tự, hàng chục nghìn mét khối cát sỏi có được từ hoạt động nạo vét lòng hồ thủy điện Đại Ninh, huyện Đức Trọng cũng đang “đắp chiếu” suốt 2 năm qua. Cả trăm nghìn mét khối cát sỏi bị “giam chân” dẫn tới mưa nắng, thất thoát trong khi nhu cầu về loại vật liệu này trong hoạt động xây dựng tại Lâm Đồng rất lớn. Hầu hết các đơn vị kinh doanh vật liệu xây dựng, thi công những dự án lớn tại Lâm Đồng đều phải đưa xe đầu kéo di chuyển xuống tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận hoặc Khánh Hòa mua cát, đá chở ngược lên Lâm Đồng với quãng đường lên tới hàng trăm cây số.
Theo công bố giá vật liệu xây dựng tháng 2/2025 của Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng, giá bán lẻ cát xây, cát đúc tại Lâm Đồng cao nhất lên tới 590.000 đồng/m3. Trong khi đó, giá bán lẻ cát tại tỉnh Ninh Thuận chỉ 250.000 - 280.000 đồng/m3; tại Bình Thuận là 280.000 - 300.000 đồng/m3. Do khan hiếm cát, sỏi nên giá bê tông tươi ở Lâm Đồng tăng vọt lên 1,9 triệu đồng/m3, trong khi tại các tỉnh miền Trung chỉ 1,3 triệu đồng/m3; Bình Thuận chỉ 1,2 - 1,5 triệu đồng/m3, Đồng Nai và TP Hồ Chí Minh là 1,4 - 1,5 triệu đồng/m3...
Mặc dù UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương, đơn vị có liên quan tham mưu, đề xuất phương án đấu giá cát, sỏi thu được từ hoạt động nạo vét lòng hồ nhưng tới nay công tác đấu giá vẫn chưa thực hiện được. Bên cạnh khó khăn trong xác định mức giá ban đầu thì việc xác định chi phí nạo vét và hoàn trả chi phí nạo vét cho doanh nghiệp sau đấu giá chưa có hướng dẫn, quy định cụ thể.
Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng cũng cho biết, mặc dù có quy định về việc khoáng sản tận thu từ hoạt động nạo vét lòng hồ thủy điện, thủy lợi phải được đấu giá nhưng lại chưa có văn bản hướng dẫn hồ sơ, trình tự, thủ tục mà chỉ có thể tham khảo và vận dụng theo chương II, Thông tư liên tịch số 14/2015/TTLT-BTNMT-BTP của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Tư pháp quy định việc tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất.
Để tháo gỡ khó khăn trên, ngày 13/2, Sở Công thương tỉnh Lâm Đồng đã làm việc với đại diện một số doanh nghiệp khai thác, tận thu cát, sỏi trên các hồ thủy lợi, thủy điện. UBND tỉnh Lâm Đồng cũng đã phê duyệt giá khởi điểm đấu giá cát tận thu với mức từ 200.000 - 278.000 đồng/m3. Điều này đã mở ra cơ hội giải phóng hàng trăm nghìn mét khối cát sỏi đang “đắp chiếu” tại Lâm Đồng, khắc phục tình trạng lãng phí tài nguyên khoáng sản và giúp người dân, doanh nghiệp mua cát xây dựng với giá cả phù hợp.
Ai chịu trách nhiệm trong vụ “núi cát khổng lồ” ở lòng hồ thủy điện Ia Ly? 
