Brazil: Ai thay thế ông Lula Da Silva?
- Cựu Tổng thống Brazil Lula da Silva tranh cử ở trong tù
- Tranh cãi việc phóng thích cựu Tổng thống Lula da Silva
- Lula da Silva: Cựu Tổng thống ngồi tù
Khả năng người của PT có giành lại được quyền lãnh đạo đất nước hay không vẫn còn bỏ ngỏ, bởi khá nhiều cử tri vốn ủng hộ ông Lula đang tỏ ra bối rối vì không biết người thay thế ông là ai, tài năng ra sao, liệu có thể giúp đất nước Brazil vượt qua khủng hoảng hiện tại hay không?
Trong buổi ra mắt chính thức trước cử tri hôm 18-9, ứng viên tổng thống của đảng Công nhân (PT) Fernando Haddad mặc chiếc áo phông màu đỏ in hình ảnh cựu Tổng thống Lula Da Silva như một biểu trưng cho sự ủng hộ của cử tri dành cho đảng PT. Trong lần xuất hiện đầu tiên này, tuy nhận được sự cổ vũ nồng nhiệt của đa số cử tri ủng hộ đảng PT, nhưng ông Haddad có vẻ vẫn còn nhiều việc phải làm để có thể hoàn toàn thuyết phục 147 triệu cử tri Brazil đồng ý bỏ phiếu cho mình.
Các lãnh đạo đảng PT cho biết, việc đưa ông Haddad ra thay thế ông Lula tham gia ứng cử Tổng thống Brazil năm 2018 là một quyết định bắt buộc. Quyết định đã được ban lãnh đạo đảng tham khảo ý kiến của cựu Tổng thống Lula Da Silva.
Việc này lại xuất phát từ tình hình thực tế hiện tại ông Lula Da Silva đang thụ án tù 12 năm do bị kết tội tham nhũng và rửa tiền - một bản án mà bản thân ông Lula Da Silva và những người ủng hộ ông đều lên án là không công bằng và mang động cơ chính trị.
Mặc dù phải thụ án tù nhưng ông Lula Da Silva vẫn có quyền ra ứng cử và ông đã tranh cử từ bên trong nhà tù hơn 2 tháng qua. Tuy nhiên, đầu tháng 9-2018, Tòa án Tối cao Brazil đã ra phán quyết tước quyền ứng cử của ông Lula Da Silva do ông đang trong thời gian kháng án trong khi một điều trong Luật Bầu cử quốc gia Brazil quy định “người đang trong thời gian kháng án lên tòa phúc thẩm thì không có tư cách ứng cử”.
Ngày 11-9, đảng PT chính thức thông báo ông Lula Da Silva không tham gia ứng cử nữa, đồng thời giới thiệu người thay thế ông là ông Haddad.
Năm nay 55 tuổi (sinh năm 1963), Haddad là người gốc Liban sinh trưởng tại thành phố Sao Paulo, Brazil. Có bằng thạc sĩ kinh tế và tiến sĩ triết học, ông đồng thời là một luật sư, một nhà kinh tế học và giáo sư đại học. Ông Haddad vốn là học trò của ông Lula Da Silva, được ông Lula dẫn dắt trên con đường chính trị. Ông Haddad tham gia đảng PT từ thời còn là sinh viên.
Khi ông Lula Da Silva lên làm Tổng thống Brazil vào đầu năm 2003, ông Haddad bắt đầu tham gia bộ máy chính quyền Brazil và 2 năm sau (2005) được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Giáo dục Brazil. Ông Haddad đã nắm giữ chức vụ này qua 2 nhiệm kỳ, đến khi bà Dilma Rousseff lên làm tổng thống thay ông Lula Da Silva.
Trong cuộc bầu cử chính quyền địa phương năm 2012, ông Haddad giành chiến thắng với 55,5% phiếu, trở thành Thị trưởng thành phố Sao Paulo nhiệm kỳ 4 năm. Thời gian làm Thị trưởng Sao Paulo đánh dấu những thành công quan trọng của ông: Cải thiện đáng kể cơ sở hạ tầng giao thông thành phố và đặc biệt là thực hiện thành công chương trình kéo giảm tệ nạn nghiện ma túy trong giới trẻ, giúp ông được đánh giá là một chính khách có năng lực lãnh đạo tốt.
 |
| Ông Fernando Haddad trong một chuyến vận động cử tri. |
Sau thất bại trong cuộc bầu cử tháng 10-2016, ông Haddad rời khỏi chức vụ chính quyền, trở về với nhiệm vụ trong đảng PT. Khi ông Lula Da Silva quyết định ra tranh cử Tổng thống Brazil năm 2018, Haddad chính là người được chọn làm ứng viên phó tổng thống.
Mặc dù đang ngồi tù nhưng sức ảnh hưởng của ông Lula Da Silva vẫn còn rất lớn. Các cuộc thăm dò cử tri từ đầu cuộc tranh cử cho đến trước ngày 11-9 đều cho kết quả ông Lula Da Silva dẫn xa ứng viên cực hữu Jair Bolsonaro. Trên truyền thông quốc tế, đa số cử tri Brazil vẫn còn ủng hộ ông Lula Da Silva rất cao bất chấp việc ông đang ngồi tù với cáo buộc tham nhũng.
Nhiều người không tin ông phạm tội mà cho rằng việc cuộc tội và cầm tù ông là một “thủ đoạn chính trị bẩn” của giới tư bản nhằm chiếm đoạt quyền lực từ tay dân nghèo Brazil.
Nữ Chủ tịch đảng PT, bà Gleisi Hoffman trong thông báo giới thiệu ông Haddad thay thế ông Lula Da Silva hôm 11-9 đã tuyên bố PT hy vọng cử tri ủng hộ ông Lula sẽ tiếp tục chuyển sang ủng hộ ông Haddad vì ông Haddad chính là “hậu duệ” nối bước con đường chính trị của ông Lula, là “hiện thân của Lula” trong cuộc bầu cử tháng 10-2018. Bà Hoffman kêu gọi cử tri “nhìn thấy Haddad như nhìn thấy Lula” để cùng đảng PT giành lại quyền lãnh đạo đất nước từ tay “những kẻ chơi bẩn”.
Bà Hoffman cho biết, bà và đảng PT hy vọng lá phiếu cử tri ủng hộ ông Lula Da Silva sẽ giúp ông Haddad đủ sức đương đầu với ứng viên cực hữu Bolsonaro tại vòng hai vào ngày 28-10. Từ khi được giới thiệu thay thế ông Lula ra ứng cử, tỉ lệ cử tri ủng hộ ông Haddad đã tăng vùn vụt từng ngày. Chỉ qua 3 ngày đã tăng gấp 3 lần. Hiện tại, theo kết quả thăm dò cử tri gần đây nhất, ông Haddad chỉ còn cách người dẫn đầu Bolsonaro khoảng 10 điểm phần trăm - một khoảng cách có thể lấp đầy nếu ông Haddad cố gắng hết sức.
Tuy nhiên, bà Hoffman cũng nhấn mạnh, để đuổi kịp và thậm chí qua mặt ông Bolsonaro, ứng cử viên của đảng PT Fernando Haddad phải nỗ lực gấp bội trong thời gian còn lại trước ngày bầu cử. Việc ông Lula rời cuộc đua đã buộc đảng PT phải lựa chọn ông Haddad thay thế và điều này đặt ra một thách thức lớn là đa số cử tri không biết ông Haddad là ai. Chính vì thế mà tỉ lệ cử tri ủng hộ ông Haddad trong giai đoạn đầu thấp đến nỗi nếu không có sự việc được giới thiệu thay thế ông Lula, ông Haddad thậm chí có thể phải rời khỏi vị trí ứng viên phó tổng thống do tỉ lệ ủng hộ quá thấp.
Nhiệm vụ còn lại của ông Haddad là tập trung sức lực cho các chuyến đi vận động cử tri khắp đất nước. Đi để giới thiệu một hình ảnh Fernando Haddad bên cạnh hình ảnh Lula Da Silva, để cho cử tri biết rằng “Haddad chính là Lula”, như lời hiệu triệu của đảng PT trong ngày ông Haddad ra mắt cử tri.
