Nhật Bản khởi động tranh cử: Ông Shinzo Abe có cơ sửa hiến pháp?
Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Thủ tướng Shinzo Abe, có lúc mất tự tin trước sự nổi lên bất ngờ của đảng Hy vọng của Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike, có vẻ may mắn giành lại thế thượng phong.
Thách thức của ông Abe
Quyết định gây ngạc nhiên dư luận của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe về việc tổ chức bầu cử sớm ngày 22-10 được nhiều người xem là bước đi có nhiều mục đích của một chính trị gia lão luyện. Tuy nhiên, dù ông Abe vẫn tại nhiệm để chào mừng chuyến thăm châu Á đầu tiên của ông Donald Trump trên cương vị Tổng thống Mỹ, thì triển vọng mở rộng hoặc duy trì thế đa số 2/3 tại Quốc hội Nhật Bản của liên minh cầm quyền vẫn bị lung lay trước một chính trị gia đầy triển vọng đe dọa. Đó là Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike.
Giới phân tích cho rằng bà Yuriko Koike đã “cướp đi” phần nào ánh hào quang của ông Abe khi thành lập đảng Hy vọng của riêng mình vào ngày 25-9, với tuyên bố: “Khi nhìn ra thế giới, chúng ta thấy khắp mọi nơi đều đang diễn ra những cải cách mạnh mẽ. Nhật Bản của chúng ta đang tụt lại phía sau. Tôi tin là Nhật Bản cần một lực lượng cải cách thực sự”.
Sau tuyên bố trên, đảng Hy vọng của bà đã thu hút được mối quan tâm lớn của công chúng, đặc biệt các chính sách an ninh và ngoại giao tương lai của bà.
Cùng với đó, đảng Hy vọng lại có được một động lực mới khi lãnh đạo DPJ Seiji Maehara kêu gọi các thành viên của đảng mình tham gia cuộc bầu cử với tư cách thành viên của đảng này, một hành động ngầm ám chỉ sự kết hợp của lực lượng đối lập. Ngoài ra một đảng theo khuynh hướng tự do khác và đảng Cải cách Nhật Bản cũng đã tuyên bố hậu thuẫn bà Koike.
Hạ viện Nhật Bản có tổng cộng 465 ghế và Thủ tướng Abe đã đề ra mục tiêu tối thiểu là 233 ghế (giảm so với mức 288 ghế hiện nay) để đảm bảo thế đa số cho liên minh cầm quyền. Tuy nhiên, bất kỳ ghế nào để mất cũng sẽ gây tổn hại không nhỏ tới vị thế của ông Abe.
Các nhà phân tích cho rằng mối đe dọa từ bà Koike đối với ông Abe không phải là đơn giản bởi bà ấy có thể đánh bại liên minh này mà bởi đảng Hy vọng có thể đóng vai trò không nhỏ trong việc “cướp” ghế của liên minh và điều này có thể gia tăng áp lực yêu cầu ông Abe từ chức hoặc cản trở nỗ lực giành một nhiệm kỳ thứ ba trên cương vị Chủ tịch LDP của ông vào năm tới”.
Động lực cải cách
Từ chỗ thất bại trong cuộc bầu cử Hội đồng thành phố Tokyo hồi tháng 7 vừa qua, đến những cáo buộc cho rằng ông Abe đã thiên vị bạn thân trong việc mở rộng hoạt động của hai tổ hợp giáo dục Kake Gakuen và Moritmo Gakuen làm uy tín của Thủ tướng suy giảm nghiêm trọng, rồi sự cố về những phát ngôn thiếu cẩn trọng của các thành viên nội các... khiến người dân Nhật Bản giảm lòng tin vào năng lực của chính phủ đương nhiệm.
Tỷ lệ ủng hộ chính phủ giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi ông Abe trở lại nắm quyền vào năm 2012, chỉ được 36%, trong khi tỷ lệ không tín nhiệm lại leo lên mức cao nhất, tới 52%.
Quyết định cải tổ nội các với sự trở lại của hàng loạt chính trị gia kỳ cựu, được coi là một bước đi sáng suốt của Thủ tướng Abe khi kết quả các cuộc thăm dò dư luận cho thấy lòng tin của người dân dành cho chính phủ đã cải thiện.
 |
| Thủ tướng Shinzo Abe giữa vòng vây người ủng hộ. |
Việc đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) đối lập thay đổi lãnh đạo hồi đầu tháng 9 vừa qua, vận mệnh dường như đã thuộc về liên minh giữa LDP và đối tác Komeito. Cùng với đó, sự ủng hộ đối với đảng Hy vọng mới thành lập của Thị trưởng thành phố Tokyo Yuriko Koike lại giảm sút nhiều.
Các kết quả khảo sát cho thấy đảng này có thể chỉ giành được khoảng 60 ghế. Đảng Dân chủ (DP) theo đường lối trung tả có thể giành được 40 ghế.
Giới phân tích cho rằng mặc dù nhận được sự ủng hộ ban đầu tương đối mạnh mẽ nhưng việc bà Koike không tự tham gia tranh cử khiến tỷ lệ ủng hộ đảng Hy vọng giảm sút, không chỉ do những khó khăn tìm kiếm ứng cử viên, mà còn từ những hạn chế khi không có được sự ủng hộ rộng rãi bên ngoài Tokyo cũng như chưa có một gương mặt nào sáng giá.
Những điều này làm dấy lên những chỉ trích cho rằng bà Koike có thể bị phân tán tư tưởng khi đảm đương cả vị trí Thị trưởng Tokyo và lãnh đạo đảng. Đã thế không phải tất cả các thành viên DPJ đều sẵn sàng đứng dưới ngọn cờ mà bà Koike dựng lên nhất là khi Thị trưởng Tokyo thẳng thừng tuyên bố “không có ý định” chấp thuận những ứng cử viên không ủng hộ các chính sách của bà, trong đó có việc sửa đổi hiến pháp.
Chưa đầy 2 tuần trước khi diễn ra cuộc bầu cử quốc hội, kết quả các cuộc khảo sát mới nhất cho thấy liên minh cầm quyền của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe có thể giành được 2/3 số ghế.
Hãng tin Kyodo và nhật báo Nikkei dự đoán liên minh gồm đảng LDP của Thủ tướng Abe và đối tác là đảng Komeito có thể giành chiến thắng, với việc giành được khoảng 300 trong số 465 ghế của cơ quan lập pháp Nhật Bản. Thậm chí tờ báo có lượng phát hành lớn Yomiuri Shimbun còn cho rằng LDP có thể tự đảm bảo đa số mà không cần phải liên minh với các đảng khác.
Nếu giành được đa số, với 2/3 số ghế trong quốc hội, Thủ tướng Abe sẽ có điều kiện thúc đẩy sửa đổi Hiến pháp Nhật Bản.
