Tổng thống Chile tái đắc cử: Mở rộng chính sách bao dung

Trong vòng một thập niên qua, người nhập cư đến Chile đã gia tăng gần gấp đôi. Chile hấp dẫn đối với dân nhập cư khu vực Nam Mỹ, trở thành "miền đất hứa" của người di cư chính là nhờ nền kinh tế ổn định và các luật lệ về nhập cư linh hoạt hơn nhiều nước khác, cho phép người nhập cư đăng ký xin việc làm và xin visa cư trú lâu dài.

Người nhập cư đến từ Peru, Bolivia, Ecuador, Venezuela và Argentina đến Chile chủ yếu là muốn tìm kiếm cuộc sống thoải mái hơn vì mức lương ở đây cao hơn, xã hội ít tội phạm hơn và nhiều cơ hội làm giàu hơn.

Cũng như nhiều nơi trên thế giới, ở Chile vẫn có một bộ phận chống người nhập cư. Những người này cho rằng, người nhập cư đến chiếm lấy những công việc quan trọng của họ, làm gia tăng thêm gánh nặng lương bổng và góp phần làm gia tăng tỉ lệ tội phạm trong xã hội.

Một khảo sát ý kiến cư dân đô thị tại 5 thành phố ở miền Bắc Chile cho kết quả: 59% người được hỏi cho rằng người nhập cư tác động tiêu cực lên cuộc sống của họ, làm gia tăng nạn thất nghiệp và tội phạm; 76,4% mong muốn chính phủ ban hành luật pháp nghiêm khắc hơn đối với vấn đề người nhập cư.

Cách đây không lâu, tại thành phố Antofagasta đã xảy ra một cuộc ẩu đả nghiêm trọng giữa người nhập cư từ Colombia với cư dân Chile tại địa phương, nguyên nhân xuất phát từ một trận đấu bóng đá. Cuộc ẩu đả đã châm ngòi cho một cuộc biểu tình chống người nhập cư tại địa phương này.

Tuy nhiên, một số chuyên gia ở Chile lại cho rằng, chỉ nhìn vào mặt tiêu cực để ngăn người nhập cư vào làm việc tại Chile là không thỏa đáng. Thực tế cho thấy người nhập cư đã góp phần giải quyết rất nhiều nhu cầu về nhân lực cho Chile. Cũng như nhiều nước châu Âu, khi đất nước Chile ngày càng phát triển, dân số Chile ngày càng già đi, nhân lực lao động thay đổi, trình độ lao động nâng lên thì những công việc khó nhọc, rẻ tiền sẽ chẳng còn ai làm.

Thống kê cho thấy tỉ lệ sinh đẻ ở Chile đang giảm, năm 2012 chỉ đạt 14,28 phần ngàn so với 17 phần ngàn vào năm 2000 và thấp xa so với mức trung bình 19,15 phần ngàn của thế giới. Do đó, nhân lực lao động cũng đang co lại, và Chile cần đến người lao động nhập cư.

Một trong những người chống nhập cư gay gắt nhất chính là bà Evelyn Matthei, vừa là đối thủ vừa là bạn  đã thất bại trước bà Bachelet trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua. Trong một bài phát biểu tranh cử hồi tháng 10/2013 tại thành phố Antofagasta, bà Matthei cho rằng cần phải đặt ra yêu cầu là người nhập cư phải có thị thực lao động khi nhập cảnh.

Bà Evelyn yêu cầu luật mới phải quy định nghiêm khắc đối với những trường hợp người nhập cư phạm tội hình sự thì phải bị trục xuất ra khỏi đất nước và cấm quay trở lại.

Những chính sách mới của bà Bachelet về người nhập cư sẽ mang lại nhiều quyền lợi cho họ.

Tuy nhiên, vấn đề trọng tâm giờ đây không phải như những gì bà Evelyn nói. Trong buổi họp báo sau khi tái đắc cử ngày 16/12/2013 tại Santiago, bà Bachelet đã nói rằng, trọng tâm của dự luật mới sẽ chuyển từ "an ninh và kiểm soát lao động nhập cư" sang vấn đề "bao dung, hội nhập vùng, và quyền lợi".

Khi còn là Tổng thống ở nhiệm kỳ thứ nhất, bà Michelle Bachelet đã ban hành một lệnh ân xá để tạo điều kiện cho khoảng 50.000 người nhập cư, trong đó có đến 32.000 người đến từ Peru, được hưởng các quyền lợi về công ăn việc làm và cư trú. Vì lẽ, người nhập cư đến từ các quốc gia trong khu vực chủ yếu chỉ làm thị thực du lịch, cho nên việc quản lý và cung cấp công ăn việc làm cho họ gặp nhiều khó khăn.

Mặt khác, nhờ có lệnh ân xá đó mà hàng chục nghìn người nhập cư đã có được giấy tờ lao động và cư trú hợp pháp, lâu dài trên đất Chile, từ đó giúp hạn chế được tình trạng giới chủ lợi dụng việc "làm chui" để bóc lột người lao động, lạm dụng người lao động.

Jorge Figueroa Cruz, Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ Chủ quyền quốc gia Chile, nhận định về lệnh ân xá của bà Bachelet bằng một từ: "perdonazo", có nghĩa là "đại xá".

Bây giờ, sau khi vừa tái đắc cử Tổng thống, bà Bachelet đã tuyên bố sẽ ban hành luật mới về người nhập cư, trong đó sẽ có những cải cách quan trọng trong việc quản lý người nhập cư để góp phần cải thiện tình hình cho tốt hơn. Dự luật mới sẽ được bà Bachelet lồng ghép những điều khoản đã được bà đưa vào lệnh ân xá cách đây 7 năm nhằm phản ánh trọng tâm mới đã nêu ở trên.

Dự luật mới của bà Bachelet hiện đang được Quốc hội xem xét. Đây được xem là dự luật nâng cấp, cải tiến những vấn đề lạc hậu của luật pháp hiện hành vốn đã được ban hành từ trước năm 1975. Luật mới sẽ tập trung giải quyết các vấn đề về nhu cầu của người lao động trong một số lĩnh vực, như: luật sẽ công nhận các bằng cấp nước ngoài, sẽ đòi hỏi người nhập cư nộp đơn xin cấp thị thực lao động trước khi đến Chile, và sẽ bổ sung thêm một loại thị thực mới là thị thực dành cho người lao động tạm thời.

Những quy định mới này được giới chuyên gia đánh giá là giống với những gì đang áp dụng ở Canada và Australia, nhưng tình hình tại Chile lại khác hai quốc gia này, do đó, nó được dự báo là sẽ gây ra một số bất tiện cho người nhập cư. Nhưng dù sao thì luật mới cũng đang được trông đợi sẽ góp phần làm nên một nhiệm kỳ Tổng thống thành công nữa cho bà Bachelet