Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo TP Hồ Chí Minh liên quan đến quy hoạch

Tại kết luận, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra các vi phạm về quy hoạch xây dựng tại TP Hồ Chí Minh. Theo Thanh tra Chính phủ, UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo lập đồ án quy hoạch chung xây dựng thành phố không đúng thời gian theo quy định, kéo dài nhiều năm. Việc cập nhật số liệu đầu vào, điển hình là hiện trạng sử dụng đất tại một số quận, huyện không đúng thực tế, dẫn tới một số đồ án quy hoạch như chỉ tiêu dân số, giao thông... thiếu chính xác.

Thời gian lập đồ án quy hoạch kéo dài, nội dung đồ án chưa đầy đủ và chậm cập nhật nội dung đồ án quy hoạch theo quy định, dẫn đến chất lượng đồ án thấp, khó khăn trong công tác quản lý và thực hiện quy hoạch. Một số khu vực có định hướng không gian quy hoạch đô thị xa rời thực tế, giảm hấp dẫn đầu tư. Kết quả thanh tra cũng cho thấy, quá trình tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chung quận, huyện còn chưa chặt chẽ, một số nội dung không phù hợp với quy hoạch chung xây dựng thành phố, thời gian kéo dài nhiều năm…, ảnh hưởng đến cơ hội phát triển của TP Hồ Chí Minh. Chưa kể đến việc không thành lập hội đồng thẩm định, không lấy ý kiến thẩm định của cơ quan chuyên môn, không thông qua HĐND TP Hồ Chí Minh, không ban hành kế hoạch thực hiện quy hoạch… Riêng về quy hoạch phân khu (QHPK) tỷ lệ 1/2.000, quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, Thanh tra Chính phủ nhận định cũng còn nhiều bất cập.

Vẫn theo kết luận thanh tra, giai đoạn 2011 - 2023, đầu tư nguồn vốn cho công tác lập quy hoạch của TP Hồ Chí Minh hơn 528 tỉ đồng, không đáp ứng với yêu cầu phát triển đô thị. Vốn nhà nước đầu tư cho hạ tầng còn thiếu, dàn trải. 3 lĩnh vực giao thông, môi trường và chống ngập giai đoạn này chiếm 60% nhu cầu vốn đầu tư, khoảng hơn 950.000 tỉ đồng, nhưng ngân sách thành phố mới đáp ứng được 20% vốn. Điều này dẫn đến hạ tầng đô thị chưa được đầu tư đồng bộ, tình trạng tắc đường, ngập úng, ô nhiễm môi trường ngày càng tăng, tỷ lệ người dân chưa được hưởng lợi ích từ cây xanh, hạ tầng đô thị ngày càng giảm so với yêu cầu. Ngoài ra, báo cáo của một số quận, huyện cho thấy còn nhiều dự án trên địa bàn TP.HCM chưa triển khai (dự án treo) hoặc chậm triển khai theo tiến độ...

Trước những vi phạm nêu tại kết luận, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP Hồ Chí Minh kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh có liên quan đến việc để xảy ra các tồn tại, hạn chế, khuyết điểm vi phạm trong công tác quản lý nhà nước về quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng; chỉ đạo Bộ Xây dựng thực hiện kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo Bộ Xây dựng có liên quan đến việc thẩm định điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TPHCM trong việc để xảy ra các tồn tại, hạn chế, khuyết điểm chưa đúng theo quy định được nêu trong kết luận thanh tra.

Về xử lý kinh tế, Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo các sở, ngành, quận, huyện làm rõ việc lập, thẩm định, phê duyệt đồ án Quy hoạch chung của 19 quận/huyện có nhiều nội dung thiếu đồng nhất với đồ án Quy hoạch chung xây dựng TP Hồ Chí Minh. Từ đó rà soát chi phí cho việc lập quy hoạch hơn 24 tỷ đồng để thu hồi về ngân sách nhà nước những chi phí thực hiện không đúng quy định (nếu có).

Thanh tra Chính phủ yêu cầu TP Hồ Chí Minh rà soát, tính toán, truy thu tiền sử dụng đất đối với các dự án còn nợ tiền sử dụng đất trên toàn địa bàn, tổng số tiền theo báo cáo của UBND TP Hồ Chí Minh là trên 802 tỷ đồng. Cụ thể gồm: Dự án Khu trung tâm thương mại dịch vụ và nhà ở tại Lô F, thị trấn Tân Túc, huyện Bình Chánh của Công ty TNHH Western City (thay đổi quy hoạch chi tiết như tăng tổng diện tích sàn xây dựng); dự án khu dân cư An Hạ, xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh của Công ty cổ phần tư vấn đầu tư - xây dựng - thương mại sản xuất Nhựt Thành (số tiền tạm tính trên 197 tỷ đồng); dự án Richstar Residence để công ty thực hiện nghĩa vụ tài chính với số tiền tạm tính theo Hội đồng thẩm định giá đất TPHCM mà Công ty Nova Richstar chưa nộp trên 446 tỷ đồng; dự án Khu nhà ở xã hội - Khu nhà ở thương mại Vạn Gia Phúc, phường 10, quận 6 của Công ty cổ phần Tập đoàn Địa ốc Nova với số tiền tạm tính theo hội đồng thẩm định giá đất trên 159 tỷ đồng.

Đồng thời, kiểm tra, rà soát đối với những đồ án có sự chuyển đổi từ đất công cộng như công viên, cây xanh, giao thông... sang đất ở để xác định tính phù hợp với chủ trương chung hoặc cá biệt cho từng đồ án đối với định hướng phát triển đô thị. Từ đó, TP Hồ Chí Minh đề ra biện pháp xử lý theo quy định, đảm bảo hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực xã hội, không làm thất thoát tài sản nhà nước.

Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo các sở, ngành, quận, huyện xử lý dứt điểm việc vi phạm trật tự xây dựng và quản lý đất đai theo kết luận thanh tra của Thanh tra TPHCM trên địa bàn huyện Bình Chánh, huyện Củ Chi, huyện Hóc Môn,.. Đồng thời, rà soát việc điều chỉnh quy hoạch phân khu từ nhà lưu trú công nhân sang khu nhà ở thương mại và việc chuyển khu nhà lưu trú công nhân sang khu dân cư kết hợp Tiểu thủ công nghiệp An Hạ, xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh; giải quyết dứt điểm việc đổi đất cây xanh tại Dự án Richstar Residence của quận Tân Phú; rà soát dự án Khu chung cư cao tầng thuộc Dự án khu nhà ở - Trung tâm thương mại và siêu thị Đông Nam để xử lý theo quy định tránh lãng phí.

Những bất cập trong việc phát triển nhà ở xã hội trong thời gian qua cũng được Thanh tra Chính phủ yêu cầu TP Hồ Chí Minh khắc phục. Từ đó, thành phố cần xây dựng cơ chế chính sách tạo môi trường đầu tư hấp dẫn, thu hút mọi nguồn lực cũng như nguồn vốn đầu tư, dành quỹ đất phù hợp để phát triển. Quá trình kiểm tra, rà soát và thực hiện kết luận thanh tra, nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có liên quan chuyển hồ sơ vụ việc đến cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định pháp luật.