Iran quyết không từ bỏ chương trình hạt nhân

Phái đoàn Mỹ và Iran ngày 11/5 có cuộc đàm phán kéo dài 4 giờ đồng hồ ở thành phố Muscat (Oman) về chương trình hạt nhân của Tehran. Kết thúc đàm phán, Bộ Ngoại giao Iran mô tả cuộc gặp diễn ra "khó khăn, nhưng các bên đã trình bày rõ và hiểu được lập trường của nhau".

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cùng ngày tuyên bố, Iran sẽ không từ bỏ quyền làm giàu uranium phục vụ sản xuất năng lượng trong mọi trường hợp. Ông khẳng định Iran không có ý định sản xuất vũ khí hạt nhân và sẵn sàng đặt ra các giới hạn với việc làm giàu uranium.

"Iran sẵn sàng áp dụng hạn chế về quy mô, mức độ và khối lượng để xây dựng lòng tin", ông nói và đề cập đến những hạn chế mà Tehran từng chấp thuận trong thỏa thuận 2015 như việc chỉ làm giàu uranium ở độ tinh khiết tối đa 3,67%.

Mỹ chưa bình luận về tuyên bố của Iran. Trưởng đoàn đàm phán của Mỹ, đặc phái viên Steve Witkoff mô tả cuộc thảo luận ở Muscat rất "đáng khích lệ". Tuy nhiên, ông Witkoff trước đó nhấn mạnh, Washington sẽ không cho phép Iran tự làm giàu uranium trên lãnh thổ nước này. "Đó là ranh giới đỏ của chúng tôi", ông Witkoff nói.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Oman Badr Albusaidi tiết lộ, tại vòng đàm phán ngày 11/5, các bên đã thảo luận về "những ý tưởng hữu ích và độc đáo, phản ánh mong muốn chung về việc đạt được thỏa thuận mang tính tôn trọng".

Mỹ và Iran bắt đầu nối lại đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran từ tháng trước. Cuộc gặp ở Muscat là vòng đàm phán thứ tư giữa hai bên. Theo Guardian, Mỹ và Iran có thể sẽ gặp gỡ để đàm phán vòng tiếp theo trong một tuần tới.

Sau khi nhậm chức nhiệm kỳ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump siết chặt trừng phạt Iran và khẳng định muốn "loại trừ hoàn toàn" chương trình hạt nhân của Iran, đồng nghĩa Washington hi vọng đạt một văn kiện cứng rắn hơn thỏa thuận 2015, có tên chính thức là Kế hoạch Hành động toàn diện chung (JCPOA).

Trong JCPOA, các cường quốc đồng ý dỡ bỏ lệnh trừng phạt quốc tế chống lại Iran để đổi lại việc Tehran hạn chế chương trình hạt nhân của họ xuống ngưỡng chỉ có thể phục vụ các mục đích dân sự. Mỹ rút khỏi JCOPA năm 2018 trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump.

Ngược lại, Iran muốn thỏa thuận mới phải cởi mở hơn so với JCPOA. Ngoại trưởng Iran tháng trước khẳng định năng lực hạt nhân của Tehran đã "tiến triển đáng kể", còn Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) tuyên bố Iran kiên quyết bảo vệ "quyền hạt nhân".