Mỹ cân nhắc biện pháp quân sự để kiểm soát kênh đào Panama?

Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần nói rằng ông muốn “lấy lại” Kênh đào Panama, tọa lạc ở phần hẹp nhất của eo đất giữa Bắc và Nam Mỹ và được coi là một trong những tuyến đường thủy quan trọng nhất về mặt chiến lược trên thế giới, nhưng ông không đưa ra thông tin cụ thể về cách thức thực hiện hoặc liệu có cần hành động quân sự hay không.

Reuters trích dẫn hai quan chức chính quyền Mỹ cho biết, một tài liệu được cho là hướng dẫn an ninh quốc gia tạm thời của chính quyền mới kêu gọi quân đội tính đến các phương án quân sự để đảm bảo quyền tiếp cận của Mỹ đối với kênh đào này.

Một nguồn tin khác cho biết, Mỹ có nhiều phương án để bảo vệ quyền tiếp cận, bao gồm việc duy trì quan hệ đối tác chặt chẽ với quân đội Panama.

Lần gần nhất Lầu Năm Góc công bố Chiến lược quốc phòng quốc gia là vào năm 2022, trong đó nêu rõ các ưu tiên của quân đội.

Các hãng tin lớn của Mỹ như CNN và NBC cũng đưa tin về tài liệu được coi là hướng dẫn tạm thời nói trên. NBC News ngày 13/3 còn đưa tin rằng Nhà Trắng đã yêu cầu Lầu Năm Góc có phương án cho Kênh đào Panama.

Tổng thống Trump khẳng định Washington cần phải lấy lại kênh đào vì Trung Quốc kiểm soát nó và có thể sử dụng tuyến đường thủy này để phá hoại lợi ích của Mỹ nhưng không đưa ra chứng cứ. Trong bài phát biểu nhậm chức vào tháng 1, ông Trump đã lặp lại cáo buộc rằng Panama đã phá vỡ các lời hứa mà họ đã đưa ra về việc chuyển giao kênh đào vào năm 1999.

Bất kỳ động thái nào từ nước ngoài nhằm giành quyền kiểm soát kênh đào này bằng vũ lực sẽ vi phạm luật pháp quốc tế.

Đáng chú ý, Mỹ và Panama có một hiệp ước về việc bảo vệ kênh đào trước mọi mối đe dọa đối với tính trung lập của nó và được phép thực hiện hành động đơn phương nếu tính trung lập này bị đe dọa.

Mỹ là nước xây dựng và vận hành kênh đào vào đầu thế kỷ 20. Trong một hiệp ước được ký kết vào năm 1979, dưới thời chính quyền của Tổng thống Jimmy Carter, Mỹ đã đồng ý chuyển giao quyền kiểm soát kênh đào cho Panama vào cuối năm 1999.