Vụ án lừa đảo một thời chấn động Liên Xô cũ

• KGB với đại án tham nhũng của Bộ Thủy sản Liên Xô

Tự giới thiệu mình là lính xe tăng, là thuyền trưởng tàu hộ vệ Kuznetsov. Vị khách đã kể về cuộc tấn công Berlin và bị thương trong chiếc xe tăng T- 34 bị quân Đức bắn hỏng.

Sắm nhiều vai và những tặng phẩm hậu hĩnh

Mục đích chuyến viếng thăm của người lính tiền tuyến 32 tuổi rất đơn giản-anh ta không thể sống bằng đồng lương hưu bèo bọt và thực tế là đang nghèo đói. Câu chuyện về người lính tàn tật đã khiến ông Bộ trưởng rơi lệ và ngay lập tức ra tay cứu giúp số phận của người mà ông tưởng là anh hùng bị Tổ quốc lãng quên một cách bất công(!) Thế là trong ngày hôm đó, “thuyền trưởng Kuznesov” trở nên giàu có với 4.300 ruble, 7m vải sa-tanh và hai tấm vải chiến lợi phẩm “Boston” quý giá mà Bộ trưởng Shaskov lập tức ra lệnh phát cho vị khách. Một lúc sau, cũng theo yêu cầu của quan chức này, người anh hùng được trao cho một bộ vest tốt, đồ lót và một đôi ủng Mỹ xuất từ kho nhà nước.

Zosima Shaskov - vị Bộ trưởng đầu tiên bị V.Vaisman lừa.

Sau một thời gian, người "cựu lính xe tăng" này lại tới Bộ Lâm nghiệp và tự xưng là đồng ngũ của Vasily Stalin (con trai của lãnh tụ Stalin) để nhờ giúp đỡ tài chính. Chẳng ai nghi ngờ vì Vasily từng là quân nhân và tất cả mọi người đều bị mê hoặc bởi cái tên nổi tiếng này. Lần này anh lính chiến được tặng 2.500 ruble, hai chiếc áo khoác phụ nữ và hai chiếc áo pan-tô dành cho vợ anh ta.

Không có bất cứ ai trong các Văn phòng cấp cao có ý nghĩ kiểm tra nhân thân của người anh hùng đi trên đôi chân giả và mất một cánh tay, là người từng lập nhiều chiến công và đã sống sót trong chiếc xe tăng xấu số. Kuznetsov “hai lần anh hùng Liên Xô” tên thật là Veniamin Vaisman (trong giới trộm cắp hắn có biệt danh là Venya Zhitomirsky). Tất nhiên, Venya không bị thương trong chiếc xe tăng nào cả và càng không phải là một anh hùng. Hắn có một số tiền án về tội trộm cắp, đã bị mất đôi chân và một cánh tay trong một cuộc vượt ngục bất thành. Kẻ tội phạm này không thể đi ăn trộm được nữa nhưng vẫn có cuộc sống thoải mái với thủ đoạn lừa đảo tinh quái.

Chân dung kẻ tội phạm

Veniamin Borisovich Vaisman sinh năm 1914 tại Zhitomir thuộc Ukraine. Từ khi mới 9 tuổi đã bị cảnh sát bắt lần đầu tiên vì ăn trộm một chiếc ví ngoài chợ. Năm 19 tuổi, hắn đã là một tên trộm chuyên nghiệp và đặc biệt táo bạo trong việc cướp của người đi đường, đột nhập vào các căn hộ, trộm ví trên tàu xe, trộm cắp trong các cửa hàng.

Sự đam mê đặc biệt của hắn là trộm cắp quy mô lớn trên đường sắt. Một lần, tên trộm cùng với đồng bọn đã móc ngoặc để cướp cả một toa hàng hóa tại nhà ga. Lần khác, theo đồn đại, cả một đoàn tàu thực phẩm trở thành con mồi của hắn. Venya ăn chơi xả láng tại nhà hàng, ăn mặc bảnh bao và đánh bạc với số tiền lớn. Bị kết án nhiều lần nhưng hắn không cam chịu thụ án đến cùng mà thường vượt ngục thành công.

Nhưng vào năm 1945, vận may đã quay lưng với Venya. Trong một lần ngồi tù, hắn quyết định bỏ trốn trong mùa đông lạnh giá vì cho rằng sương giá sẽ ngăn cản những con chó săn lần theo dấu vết. Nhưng vì giá lạnh cực độ và tuyết dày đặc, Venya đã bị lạc trong rừng taiga và lang thang đói rét suốt 5 ngày trong giá rét âm 40 độ. Khi tìm đến được một ngôi làng, hắn đã bị tê cóng nặng và bị hoại tử cả hai chân và cánh tay trái. Tại bệnh viện địa phương, Venya được phẫu thuật khẩn cấp và sau đó đã bị tàn phế. Sáu tháng sau cuộc vượt ngục bất thành và được coi là không còn nguy hiểm, hắn được ân xá và xếp vào nhóm khuyết tật cấp I.

Nhưng cảnh sát đã rất sai lầm khi bỏ qua tên tội phạm tàn tật này. Vì đã quen với lối sống xa hoa, Venya chỉ biết kiếm sống bằng việc phạm pháp. Hắn đặt mua các tài liệu giả về hai lần Anh hùng Liên Xô, thêm hai huân chương “Sao vàng” và huân chương Lenin, kèm theo đôi chân giả bằng gỗ sơ sài có thể đi lại được. Kể từ đó, Venya bắt đầu hoạt động dưới một hình ảnh mới, giúp hắn kiếm sống thoải mái và không còn bị căng thẳng. Hắn thường quanh quẩn ở các ga xe lửa và quán rượu, lắng nghe các cuộc trò chuyện của những cựu chiến binh, nhờ đó đã học được rất nhiều điều về các hoạt động quân sự và đặc biệt là về các trận đánh xe tăng. Có được kho kiến thức vững, tên tội phạm mua một bộ đồng phục có phù hiệu sĩ quan và sau đó bắt đầu thực hiện kế hoạch của mình.

Những hình ảnh về Veniamin Vaisman tại Cục điều tra hình sự MUR.

Venya đeo huân chương xuất hiện tại Văn phòng các Bộ và đề nghị được tiếp kiến các Bộ trưởng và cấp phó của họ. Vào được văn phòng của một quan chức cấp cao không dễ, nhưng điều này không là vấn đề đối với người đã hai lần Anh hùng và là một thương binh. Sau nạn nhân đầu tiên của Venya là Bộ Hạm đội Đường sông, còn có thêm 26 Bộ khác của Liên Xô đã bị “thuyền trưởng tàu hộ vệ Kuznetsov” qua mặt lừa đảo

Venya đã hành động một cách thận trọng và tinh khôn. Trước mỗi chuyến viếng thăm, hắn đã nghiên cứu kỹ các thuật ngữ chuyên môn, tên của giám đốc các tổ chức và doanh nghiệp. Tại Bộ Tài chính, hắn tự xưng là cựu kế toán, tại Bộ Giao thông-là tài xế xe điện, ở Bộ Lâm nghiệp -là công nhân bảo dưỡng ngành công nghiệp gỗ… Nhìn một Anh hùng tiền tuyến cụt chân, mất một tay nói năng rất thuyết phục nên không ai thấy cần xác minh danh tính.

Thông thường với mỗi chuyến “vi hành”, khoảng 2.000-3.000 ruble, vải vóc, quần áo và thực phẩm sẽ là quà tặng cho kẻ lừa đảo, có ngày hắn may mắn rời khỏi một văn phòng với 9.000 ruble. Chỉ trong vòng một năm, “người lính tiền phương” đã lừa được các Bộ trưởng  thời Stalin hơn 56.000 ruble và rất nhiều hàng hóa. Những bộ quần áo, áo khoác, vải vóc và đồ hộp hắn được họ tặng đã ngay lập tức được đem bán ở chợ đen. Một lần, quà tặng của Venya là một chiếc áo khoác lông thú mà Bộ trưởng Bộ Tài chính đã chỉ thị phát cho “con gái” của hắn.

Các chuyến viếng thăm của Venya đến các Bộ ngày càng trở nên táo tợn hơn, đến mức hắn còn tìm đến thư ký Ủy ban Trung ương của Đảng CSLX Nicolai Patolichev để phàn nàn về “điều kiện sống quá tồi tệ”. Vị quan chức lớn của Đảng đã không do dự chỉ thị phát cho “người Anh hùng” một căn hộ ở trung tâm Kiev có đầy đủ trang thiết bị. Ngoài ra, ông còn cấp cho hắn một số tiền lớn để hỗ trợ về vật chất. Cuộc đời của Venya đã biến thành một câu chuyện cổ tích thần kỳ. Hắn ăn uống tại các nhà hàng đắt tiền nhất thủ đô, tặng quà đắt tiền cho phụ nữ và nướng hàng nghìn ruble vào các sới bạc. Khi nào hết tiền, hắn lại mặc quân phục đến gõ cửa Văn phòng của một Bộ trưởng khác và rời khỏi đó với túi tiền đầy và đến nhà kho của các Bộ để nhận hàng hóa.

Vaisman có biệt danh Venya Zhitomirsky trong giới trộm cắp.

Bị lật tẩy

Nhưng rồi cuối cùng Venya đã mất cảnh giác và bắt đầu mắc những sai lầm chết người. Kẻ lừa đảo đã kể cho Bộ trưởng Công nghiệp máy bay Mikhail Khrunichev câu chuyện về một trong những “kỳ tích” của mình, còn ám chỉ rằng đã cứu mạng Vasily-con trai của Stalin. Câu chuyện của người “lính xe tăng” không làm cho ông Bộ trưởng nghi ngờ, ông đã khoe với “người được cứu” là có quen với một người tuyệt vời. Vasily Stalin đã trả lời ngắn gọn: “Tôi không biết Kuznetsov nào cả… chắc hẳn đó là một tên lừa đảo tầm thường”, điều này đã khiến Khrunichev choáng váng.

Hơn thế, trong một cuộc trò chuyện với cha mình, Vasily Stalin đã nhắc đến cuộc trò chuyện kỳ lạ với ông Bộ trưởng nọ. Sau đó cơ quan Pháp luật nhận được văn bản chính thức của chính Stalin với một quyết định ngắn gọn “Tìm và trừng phạt”. Các nhân viên của MUR (Cục Điều tra hình sự) Moscow liền mang những tập ảnh về kẻ tội phạm cụt chân tìm đến các Bộ, đề nghị những quan chức từng bị lừa nhận diện kẻ gian. Rất nhanh chóng, nhân thân của Venya đã được xác định và chỉ thị hướng dẫn đã được gửi đến tất cả các cơ quan Nhà nước.

Vẫn còn phải chờ cho đến khi “Anh hùng Liên Xô Kuznetsov” lại xuất hiện để xin tiền. Các nhân viên của MUR đã phải chờ đợi khá lâu, bởi sau khi nhận được “sự hỗ trợ tài chính” kẻ lừa đảo đã lâu không xuất hiện tại các Bộ nữa. Nhưng cuối cùng hắn cũng hết tiền và vào lúc mà cảnh sát không còn hy vọng nữa thì Venya lại xuất hiện. Lần này hắn lại đến Bộ Công nghiệp nặng và lại nhiệt thành bịa ra những khó khăn đối với một người lao động tiên tiến là thợ hàn Kuznetsov-người đã bị mất sức khỏe khi ra trận vì lợi ích của Tổ quốc. Ông Bộ trưởng liền “viết lệnh” xuất 2.000 ruble và Venya theo thói quen tìm đến quầy thủ qũy. Tại đây hắn liền bị cảnh sát Moscow bắt tại trận khi đang nhận tiền.

Hết đường chối cãi, Venya nhanh chóng khai báo và tỏ ra ăn năn. Phiên tòa xét xử kẻ lừa đảo khép lại mà không được báo chí đưa tin, bởi những người bị hắn lừa đều giữ trọng trách cao của Nhà nước. Hơn nữa, vụ án này có thể tác động tiêu cực, bởi trong nước còn có hàng triệu cựu chiến binh tàn phế do chiến tranh đang phải sống nghèo khổ. Thật lạ là tác giả của những vụ siêu lừa đã không bị kết án tử hình mà chỉ nhận một bản án khiêm tốn với 9 năm tù. Và đây là trường hợp hiếm hoi mà tên trộm chịu thụ án đến hết hạn mà không cố bỏ trốn.

Biên bản thẩm vấn Vaisman, năm 1947.

Cuối đời

Sau khi ra tù, Veniamin Vaisman (Venya) liền hiểu rằng sẽ không có điều gì tốt đẹp chờ đợi mình. Hai tháng sau hắn lại xuất hiện tại đồn cảnh sát để… nhờ tìm giúp một công việc và một ngôi nhà tử tế. Veniamin thề rằng sẽ không bao giờ đi ăn trộm nữa. Tại MUR Moscow, người ta cười nhạo lời nói của tên què và đuổi hắn ra khỏi cửa. Veniamin không có lựa chọn nào khác ngoài việc lại tìm cách vào tù để được nhà nước cấp dưỡng. Tại một nhà ga của tỉnh, hắn lại mặc quân phục rồi ăn trộm của ba người đang trên đường công tác đã mời hắn đồ uống. Sau đó, Veniamin tới đồn cảnh sát để tự thú. Hành động của tên tội phạm có phần bất ngờ,  cảnh sát đã không mở vụ án hình sự mà sắp xếp cho hắn đến một ngôi nhà dành cho những người tàn tật ở Orenburg. Đến đây thì con đường phạm tội của Veniamin Vaisman đã kết thúc.

Thế nhưng tại đây Veniamin đã giúp phát hiện ra hành vi phạm tội của Ban lãnh đạo ở Nhà khuyết tật-những kẻ đã ăn chặn đồ ăn của những người tàn tật một cách vô liêm sỉ. Nhờ có tin báo, một cuộc kiểm tra được tiến hành, viên giám đốc và các phó giám đốc đã bị bỏ tù.

Veniamin Vaisman chết vào năm 1969 ở tuổi 55. Ngôi mộ của kẻ siêu lừa nổi tiếng nằm tại một nghĩa địa ở Kiev và những khách du lịch hiếu kỳ với “tài năng” của hắn vẫn đến ghé thăm.