Những “ông trùm Tây” điều hành “tín dụng đen”
Thực trạng người nước ngoài phạm tội ở Việt Nam nói chung và TP Hồ Chí Minh nói riêng xảy ra ngày càng nhiều. Trong đó có các loại tội phạm xuyên quốc gia xâm nhập, tạo dựng địa bàn để hình thành các ổ nhóm tội phạm, gây ra nhiều vụ án nghiêm trọng với những thủ đoạn tinh vi, tác động không nhỏ đến tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Từ hệ thống công ty cho vay nặng lãi…
Tối 26/6, Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh đã tống đạt quyết định khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam 2 tháng với Maksim Zubkov (sinh năm 1982, quốc tịch Liên bang Nga; ngụ quận 7, TP Hồ Chí Minh) để điều tra về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.
Qua điều tra, Cơ quan CSĐT xác định Maksim Zubkov là người điều hành toàn bộ hoạt động của 6 công ty: Công ty TNHH Phúc Lộc Thọ, Công ty TNHH Gofingo, Công ty Infobot, Công ty Infinity, Công ty Solution Lab và Công ty Bảo Tín Kim Long, để hoạt động cho vay tiền qua các trang web. Mức lãi suất mà các công ty này cho vay, thấp nhất là 183%/năm, cao nhất lên đến 2.555%/năm.
Tại cơ quan điều tra, Maksim Zubkov khai Công ty TNHH Gofingo Việt Nam được thành lập bởi 2 tập đoàn có trụ sở tại nước ngoài. Từ tháng 7/2019, Maksim Zubkov được thuê làm đại diện pháp luật của Công ty Gofingo Việt Nam với mức lương 140 triệu đồng/tháng. Maksim Zubkov chịu trách nhiệm quản lý, điều hành hoạt động cho vay tại 6 công ty nêu trên, trong đó có 3 công ty chịu trách nhiệm vận hành chính việc cho vay là Công ty Gofingo xây dựng và quản lý các trang web senmo.vn và thantaioi.vn; Công ty Infobot quản lý hệ thống hotline tư vấn và chăm sóc khách hàng vay tiền trên các nền tảng trang web trên; Công ty Phúc Lộc Thọ sẽ tiến hành giải ngân tiền vay cho khách hàng và thu hồi tiền vay của khách.
Liên quan tới các hoạt động này, vào đầu tháng 3/2023, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hồ Chí Minh phối hợp với Công an quận Bình Thạnh đã tiến hành kiểm tra hành chính 6 công ty nói trên. Tất cả các công ty đều đặt trụ sở tại các tầng 7, 8, 11 tòa nhà Thủy Lợi 4, số 102 đường Nguyễn Xí, phường 26, quận Bình Thạnh.
Đáng nói, cả 6 công ty có đăng ký ngành nghề kinh doanh là dịch vụ cầm đồ, tư vấn quản lý… nhưng lại đều có chung bộ máy tổ chức, nhân viên làm việc chung. Các công ty núp bóng dịch vụ cầm đồ, tổ chức cho vay tín dụng tiêu dùng trái quy định bằng hình thức trực tuyến thông qua các website như: senmo.vn, thantaioi.vn, caydenthan.vn…
Cơ quan Công an đã tạm giữ một số người tại 6 công ty trên, đồng thời niêm phong nhiều máy móc, tài liệu liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.
Theo điều tra, 6 công ty có mô hình hoạt động rất quy mô, phân chia nhiệm vụ cụ thể như: Quảng cáo, tìm kiếm khách hàng; tư vấn vay, hướng dẫn người vay thao tác trên các trang website cho vay trực tuyến; kiểm tra, xác minh thông tin người vay; duyệt vay, thu hồi nợ…
Từ hồ sơ thu thập được, Cơ quan Công an điều tra sơ bộ 42 người vay có 247 giao dịch đã hoàn tất thủ tục về mặt dân sự. Qua đó, xác định, nhóm đối tượng cho vay với lãi suất thấp nhất cho một giao dịch là 183%/năm, cao nhất cho một lần giao dịch là 2.555%/năm (gấp 10 - 128 lần so với lãi suất cho vay cao nhất trong giao dịch dân sự theo quy định của Bộ luật Dân sự), thu lợi bất chính hơn 442 triệu đồng.
Bước đầu, Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh đã khởi tố 22 người là giám đốc, trưởng nhóm, nhân viên… của 6 công ty trên, về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. Quá trình mở rộng điều tra, Cơ quan Công an xác định, Maksim Zubkov điều hành tất cả hoạt động của 6 công ty nên đã khởi tố, bắt tạm giam cũng về tội danh trên.
… đến “tín dụng đen” qua mạng
Tương tự, mở rộng điều tra vụ án cho vay lãi nặng trên 2 website tamo.vn và findo.vn của 3 công ty: TNHH Sofi Solutions, TNHH MTV thương mại dịch vụ Digital Credit và Fincap VN, Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh xác định “ông trùm” đứng sau mọi hoạt động cho vay nói trên là Aigars Plivs (quốc tịch Latvia, 38 tuổi, cư trú phường An Phú, TP Thủ Đức). Hiện Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam Aigars Plivs về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.
Quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh đã làm rõ được thủ đoạn tinh vi của đường dây do ông trùm Aigars Plivs cầm đầu. Cụ thể, trang tamo.vn và findo.vn do Tập đoàn Sun Finance (trụ sở tại Latvia) thiết lập, thông qua 3 pháp nhân công ty: Sofi Solutions, Digital Credit và Fincap VN để hoạt động cho vay tiêu dùng tại Việt Nam.
Aigars Plivs thừa nhận cả 3 công ty đều hoạt động chung, cùng tham gia cho vay qua 2 trang web tamo.vn, findo.vn; trong đó Công ty Sofi Solutions đóng vai trò đơn vị tư vấn, Công ty Digital Credit/Fincap VN là đơn vị cho vay tiêu dùng dù chưa được cấp phép.
Theo Cơ quan CSĐT, dù đứng pháp nhân độc lập, trụ sở kinh doanh khác nhau nhưng sử dụng chung một hệ thống điều hành bao gồm nhân sự, kế toán, chăm sóc khách hàng, thu hồi nợ, quảng cáo, trụ sở đăng ký ở quận 10 và quận 3, tuy nhiên thực tế 3 công ty kể trên cùng hoạt động tại một tòa nhà trên đường Phan Tôn, quận 1. Aigars Plivs là người đứng sau điều hành tất cả các hoạt động cho vay lãi nặng của cả 3 công ty thông qua 2 trang web trên.
Hồ sơ điều tra thể hiện, trang tamo.vn và findo.vn là website cho vay tài chính tiêu dùng điện tử, đã cài đặt lập trình sẵn. Khi có nhu cầu vay tín dụng, khách hàng chỉ cần đăng nhập, điền thông tin họ tên, số điện thoại, địa chỉ email, thu nhập hằng tháng, chi tiêu hằng tháng, số CMND/CCCD, số tài khoản, hình ảnh CCCD, hình ảnh chính diện của bản thân là hệ thống tự động giải quyết cho vay mà không cần tiếp xúc trực tiếp với bất cứ nhân viên nào của bên cho vay. Khách hàng có thể xem thông tin khoản vay của mình bằng cách đăng nhập trang tamo.vn, findo.vn hoặc thông qua ứng dụng “tamo”, “findo” trên điện thoại.
Tại Cơ quan Công an, Aigars Plivs khai nhận là nhân viên Tập đoàn Sun Finance có trụ sở chính tại Latvia, tập đoàn này quản lý điều hành mọi hoạt động cho vay qua 2 website tamo.vn và findo.vn. Dù không đứng tên đại diện pháp luật nhưng Aigars Plivs chính là giám đốc điều hành mọi hoạt động như cho vay, thu hồi nợ, quản lý chi phí, nhân sự thông qua các trưởng phòng, trưởng bộ phận của 3 công ty. Và Aigars Plivs cũng có 2% cổ phần trong Công ty Sofi Solutions.
Aigars Plivs thừa nhận biết rõ lãi suất của các khoản vay đều cao hơn quy định pháp luật, nhưng anh ta vẫn đứng ra tổ chức các hoạt động cho vay lãi nặng thông qua các công ty trên. Theo đó, lãi suất “cắt cổ” của các công ty này thấp nhất 401,5%/năm, cao nhất 1.379,7%/năm, gấp 20 - 68 lần mức lãi suất cao nhất cho phép theo quy định của Bộ luật Dân sự.
Theo Công an quận 10, từ tháng 4/2019 đến nay, 3 công ty đã giải ngân cho vay hơn 2 triệu lượt, tổng cộng hơn 6.000 tỷ đồng, thu lợi hơn 4.100 tỷ đồng. Cơ quan Công an đã làm việc với 29 người vay tiền và xác định tổng số tiền thu lợi bất chính mà Công an quận này đã chứng minh được của bên cho vay là 780 triệu đồng.
Ngoài Aigars Plivs, các bị can như Nguyễn Thị Tuyết Sương (55 tuổi, ngụ quận 10, Giám đốc Công ty Digital Credit), Trương Tuấn Tài (32 tuổi, ngụ quận 6, Giám đốc Công ty Fincap VN) cùng nhiều nhân viên được xác định có nhiệm vụ triển khai mạng lưới tại Việt Nam với cơ cấu gồm nhiều bộ phận được phân công cụ thể.
Liên quan đường dây này, đến nay ngoài bị can Aigars Plivs do Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh khởi tố, bắt tạm giam, Công an quận 10 cũng đã khởi tố vụ án, khởi tố 9 bị can là giám đốc, trưởng phòng, trưởng bộ phận, trưởng nhóm thuộc 3 công ty: Digital Credit, Fincap VN và Sofi Solutions, để điều tra về hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự…
Trước tình hình trên, Bộ Công an thường xuyên chỉ đạo các cục nghiệp vụ, Công an các địa phương tăng cường công tác quản lý người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm và vi phạm pháp luật của người nước ngoài.
Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền các quy định liên quan đến trách nhiệm của người nước ngoài nhập cảnh, cư trú tại Việt Nam. Tăng cường công tác nắm tình hình, quản lý người nước ngoài tại các cơ sở lưu trú, các cơ sở có người nước ngoài đang lao động, làm việc, các cơ sở kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài, casino; thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ công tác cấp giấy chứng nhận đủ điều về an ninh, trật tự đối với ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện liên quan đến người nước ngoài tại Việt Nam. Tăng cường các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn hoạt động vi phạm pháp luật của các đối tượng là người nước ngoài; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực xuất cảnh, nhập cảnh theo quy định của pháp luật…
Khó khăn trong xử lý
Theo Đại tá Mai Hoàng, Phó Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh, các công ty cho vay lãi nặng núp bóng doanh nghiệp do người nước ngoài cầm đầu rất khó xử lý vì thủ đoạn tinh vi, các đối tượng điều hành từ xa. Để thu thập tài liệu, chứng cứ liên quan các công ty này, Cơ quan CSĐT gặp nhiều khó khăn, nhất là việc xác định nơi hoạt động thực tế của họ… Việc bắt giữ được hai đối tượng người nước ngoài kể trên là nỗ lực rất lớn của Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hồ Chí Minh và các đơn vị phối hợp trong việc triệt phá các băng nhóm tội phạm “tín dụng đen”.
Trước đó, ngày 1/6, Công an TP Hồ Chí Minh cũng đã phối hợp Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Bộ Công an và các đơn vị liên quan tiến hành bắt giữ 3 đối tượng người Hàn Quốc (có lệnh truy nã quốc tế) sử dụng công nghệ cao hoạt động phạm tội.
Các đối tượng bị bắt giữ gồm: Jeong Kiwon (sinh năm 1974, Quốc tịch Hàn Quốc, nhập cảnh ngày 23/3/2023); Park Jaihyung (sinh năm 1983, Quốc tịch Hàn Quốc, nhập cảnh ngày 20/9/2022); Jang WooJin (sinh năm 1980, Quốc tịch Hàn Quốc, nhập cảnh ngày 28/3/2023).
Theo Công an TP Hồ Chí Minh, các đối tượng này đã nhập cảnh, hoạt động tại Việt Nam dưới vỏ bọc là nhà đầu tư, chuyên gia người nước ngoài được một số doanh nghiệp trên địa bàn TP Hồ Chí Minh bảo lãnh, hợp thức hóa hồ sơ xin cấp thị thực và thẻ tạm trú. Theo hồ sơ truy nã của Interpol, các đối tượng đã tạo lập và điều hành trang web đánh bạc, cá cược online, vận hành hệ thống trò chơi “Slot” trên Internet tại Việt Nam để kiếm tiền (đây là trò chơi đánh bạc, người chơi nạp tiền để chơi và thắng thua bằng tiền). Nhóm đối tượng làm việc chung thường liên lạc qua ứng dụng Telegram và cài đặt chế độ tự xóa tin nhắn trong ngày nhằm tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng.
Ngoài 3 vụ việc điển hình kể trên, còn nhiều vụ việc phạm tội khác do các đối tượng người nước ngoài có hành vi gây án ở TP Hồ Chí Minh. Công an TP Hồ Chí Minh tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an và các cơ quan liên quan trong phát hiện, đấu tranh với các đối tượng nước ngoài lợi dụng địa bàn thành phố để ẩn náu, hoạt động vi phạm pháp luật.
Về mặt pháp lý, theo Luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh), Bộ luật Hình sự quy định, bất kể là ai, dù là người nước ngoài, khi thực hiện hành vi phạm tội tại Việt Nam, thì phải chịu chế tài xử lý của pháp luật Việt Nam, ngoại trừ các đối tượng được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao, hoặc lãnh sự theo pháp luật Việt Nam, theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, hoặc theo tập quán quốc tế thì mới xử lý theo đường ngoại giao, căn cứ bằng những cam kết, hiệp ước mà Việt Nam ký kết.
Phạm tội ở Tiền Giang, bị bắt ở Long An khi di chuyển về TP Hồ Chí Minh 
