“Sốt” đầu tư bạc trên mạng: Lợi nhuận ảo, rủi ro thật

Không ít người, đặc biệt là các nhà đầu tư mới, bị cuốn vào vòng xoáy này với kỳ vọng “đổi đời” nhanh chóng. Tuy nhiên, đằng sau “cơn sốt” bạc lại là vô số rủi ro mà nhà đầu tư dễ mắc phải nếu thiếu kiến thức và cảnh giác.

Bạc mặt vì bạc

Sau thời gian dài trầm lắng, thị trường bạc thế giới đang chứng kiến sự “trỗi dậy” kéo theo đà leo thang của giá bạc trong nước. Nhu cầu mua bạc để dành và tích lũy của không ít người gần đây tăng mạnh sau khi giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn lên quá cao dẫn đến xảy ra tình trạng khan hàng. Trên các diễn đàn, các thành viên liên tục hỏi nhau về địa chỉ mua bạc, có nên tích lũy bạc với kỳ vọng tăng giá như vàng trong tương lai… 

Một trong những lý do khiến nhiều nhà đầu tư bắt đầu quan tâm tới bạc là tỷ suất lợi nhuận cao. Việc mua bán bạc dễ dàng, không khan hiếm, không chênh lệch nhiều giữa mua vào bán ra cũng là nguyên nhân đẩy giá bạc tăng cao. Thực tế cho thấy nhiều nhà đầu tư cá nhân đã thu về lợi nhuận hơn 20% chỉ trong vài tháng nhờ nắm giữ bạc. Giá hợp lý, thanh khoản dễ dàng đang biến bạc thành một lựa chọn mới cho giới đầu tư.

Cộng với cơn sốt vàng thời gian qua khiến nhiều cửa hàng vàng không có vàng miếng SJC và vàng nhẫn SJC để bán, kể cả với những thương hiệu nổi tiếng như Bảo Tín Minh Châu, Bảo Tín Mạnh Hải, Doji... nhiều nhà đầu tư chuyển sang mua vàng trang sức và bạc thỏi. Giá bạc vì thế cũng tăng nhanh vượt trội vàng và bất động sản trong năm 2024 và 9 tháng đầu năm 2025, nhưng đây là loại tài sản có biên độ biến động rất mạnh trong quá khứ. Đã có thời điểm giá của sản phẩm này tăng xấp xỉ 50% - mức tăng cao nhất trong vòng một thập kỷ trở lại đây.

Tuy nhiên nhiều người đặt câu hỏi trong gần 10 năm qua tại sao bạc không tăng giá? Câu trả lời có lẽ nằm ở việc vì bạc không có chức năng dự trữ, nghĩa là không có giá trị thanh toán kiểu như vàng. Việc lao vào đầu tư bạc theo trend khiến  không ít người ôm trái đắng vì giá cả lên xuống thất thường, nhiều cửa hàng thông báo ngừng bán hoặc nhận hàng sau vài tháng. So với đỉnh điểm, vài ngày gần đây giá bạc đã rớt xuống vài triệu đồng 1 kg. Chưa kể chỉ hôm trước hôm sau người mua có thể bị lỗ hơn 2 triệu đồng/1kg khi giá bạc giảm mạnh. Nhiều công ty vàng bạc chỉ nhận đặt hàng qua online và trả hàng sau 1-5 tháng có thể khiến nhà đầu tư lỗ nặng nếu khi hàng về giá bạc bị giảm sâu.

Chốt năm 2024 với khoản tiết kiệm hơn 100 triệu đồng, sau quá trình tìm hiểu, chị Nguyễn Thu Hương (Cầu Giấy, Hà Nội) đã quyết định đầu tư vào bạc thay vì vàng như những năm trước. Chị dồn toàn bộ số tiền tiết kiệm để mua khoảng 4 kg bạc tích trữ với giá hơn 30 triệu đồng/kg. Khi giá bạc lên đến hơn 40 triệu đồng/1kg, chị bán hết chờ xuống mua lại. Nhưng giá bạc vẫn tiếp tục tăng cao, nhận thấy tiềm năng sinh lời tốt, chị lại dốc thêm vốn đầu tư nhưng lại mua đúng đỉnh khi bạc hơn 50 triệu đồng/kg, trong khi cửa hàng lại báo vài tháng nữa mới được lấy bạc. Chị sốt ruột sợ đến lúc hàng về, giá lại rớt thê thảm.

Tương tự, anh Trần Lâm (trú tại Hoàng Quốc Việt, Hà Nội) cũng được bạn bè rủ rê đầu tư vào bạc. Sau nhiều lần lướt được số lãi lớn, anh quyết tâm đầu tư nhiều nên đã tìm đến cửa hàng Phú Quý để mua bạc loại 10 lượng nhưng được thông báo hết hàng. Các mẫu nhỏ hơn như 1 lượng hay 5 lượng vẫn còn nhưng phải đặt trước và chờ khoảng 20 ngày mới nhận được.

Khi bạc bắt đầu khan hiếm thì thị trường ngầm và các hội nhóm hoạt động sôi nổi hơn. Trên các diễn đàn, các thành viên liên tục hỏi nhau về địa chỉ mua bạc, có nên tích lũy bạc với kỳ vọng tăng giá như vàng trong tương lai. Những cụm từ như “đầu tư bạc nguyên chất”, “bạc 9999 giữ giá”, “bạc đầu tư quốc tế” xuất hiện dày đặc, kèm hình ảnh các thanh bạc sáng bóng, tem mác bắt mắt và lời quảng cáo hứa hẹn lợi nhuận cao.

Song thực tế, đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng đó là một thị trường còn mờ mịt, thiếu minh bạch và tiềm ẩn hàng loạt rủi ro mà ít người mua nhận ra. Nhiều người tìm đến hội nhóm để dễ dàng mua bán, thanh khoản, không phải chờ đợi một thời gian mới có bạc. Thế nhưng mua bán online luôn đi kèm rủi ro mà nhà đầu tư cần phải cẩn trọng.

Quả thật, trên các hội nhóm buôn bán bạc, giá luôn cao hơn so với các cửa hàng nên rất nhiều thành viên tham gia mua bán. “Em cần gả gấp 20kg Tl 50.5 sẵn tại (Linh Đàm), Thanh Trì, Hà Nội, ai cần inbox”, nick N.L rao bán và ngay lập tức nhiều thành viên vào comment trả giá thấp hơn. Trong khi nhiều cửa hàng lớn báo không có bạc hoặc vài tháng mới nhận được hàng thì không ít các Facebooker tự nhận là đại lý độc quyền và bán bạc không giới hạn.

“Hàng vẫn về đều hàng tuần để trả đơn cho khách. Yên tâm khi đặt đơn bên em nhé. Em vẫn nhận đặt, anh nào có nhu cầu nhắn em hỗ trợ nhé. Bên em là đại lý ủy quyền bạc Phú Quý”, nick N.N quảng cáo kèm hình ảnh tủ bạc thỏi hút khách. Tuy nhiên khi phóng viên liên hệ đặt hàng số lượng lớn thì người này cho biết với số lượng vài chục kg thì phải đặt hàng 90-100 ngày. Đồng thời phải đặt cọc hoặc thanh toán toàn bộ tiền hàng, có giấy xác nhận chờ lấy bạc.

Bên cạnh bạc thỏi, bạc lượng, nhiều đồng bạc đặc biệt, biểu tượng cho các sự kiện lớn như A50 (kỉ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước), A80 (kỉ niệm 80 năm quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) cũng được rao bán với đủ mức giá và hút khách…

“Xu A80 VTP 350k, Xu A80 ACR 999k, sinh nhật Bác 2.800k, Quan Âm Long Toạ 4.000k (SR:0110), Thánh Gióng 1.800k, A50 màu ACR 3.200k, Hai Bà Trưng 3.600k, Hùng Vương 6.000k, Trống Đồng 12.500k, A80 PQ 13.500k, A50 PQ 23.500k. Em giao dịch trực tiếp ở Hà Nội”, Facebooker N.L.B rao trên một nhóm. Một thành viên khác rao bán 25  triệu đồng một cặp seri đẹp đồng bạc biểu tượng trống đồng và A80.

Cẩn trọng khi đầu tư bạc theo trend

Việc mua bán bạc thỏi trên hội nhóm tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Khác với vàng, kim loại có màu và khối lượng đặc trưng, bạc dễ bị làm giả hoặc pha tạp mà mắt thường gần như không thể phân biệt. Chỉ cần pha thêm một lượng nhỏ kim loại khác như đồng, niken hoặc kẽm, thỏi bạc vẫn có độ sáng và trọng lượng tương đương bạc nguyên chất. Nhiều đối tượng còn sử dụng bạc phủ kim loại rẻ tiền, hoặc đúc hợp kim chì, đồng rồi mạ lớp bạc mỏng để đánh lừa người mua.

Các kỹ thuật làm giả hiện nay rất tinh vi: tem niêm phong, bao bì in logo “9999”, khắc mã QR, thậm chí có cả “giấy kiểm định” giả mạo của viện đo lường. Không ít người sưu tập hoặc đầu tư tin rằng cầm trong tay thỏi bạc sáng loáng là hàng thật - cho đến khi mang đi thử mới biết đó chỉ là… hợp kim. Điều đáng lo là, hầu hết cửa hàng nhỏ lẻ và người bán trên mạng không có thiết bị kiểm định chuyên dụng, còn người mua lại thiếu kỹ năng nhận biết. Một số nơi rao bán bạc thỏi kèm “giấy kiểm định” do trung tâm giám định kim loại quý cấp. Tuy nhiên, thị trường tồn tại không ít giấy tờ giả, giấy photo hoặc kiểm định của cơ sở không có tư cách pháp lý.

Đặc biệt, có những người bán sử dụng một giấy kiểm định thật cho nhiều sản phẩm khác nhau, chụp ảnh rồi gắn kèm khi rao hàng. Người mua qua mạng không được cầm tận tay, chỉ nhìn hình ảnh, nên khó phát hiện ra đây là giấy “dùng lại”.

Ngay cả khi có giấy thật, nếu người mua không hiểu rõ các chỉ số như Ag 99.99, Ag 925, fine silver, hay sterling silver, thì cũng không thể đánh giá đúng chất lượng bạc mình mua. Thế nên, một khi giao dịch đã hoàn tất, việc chứng minh mình bị lừa gần như không thể.

Chưa kể nhiều đối tượng lợi dụng tâm lý muốn đầu tư bạc lướt nhanh ăn chênh của người mua để lập nên những page giả mạo các công ty vàng bạc lớn, tự xưng là “đại lý bạc đầu tư quốc tế”, “đối tác của hãng bạc Mỹ”, “sàn giao dịch kim loại quý toàn cầu”… với chiêu bài giảm giá hay tặng thêm để lừa đặt cọc rồi chiếm đoạt tài sản. Và không ít người đã sập bẫy trước chiêu trò tinh vi này.

Công an thành phố Hà Nội đã từng phát đi cảnh báo về tình trạng xuất hiện Fanpage giả mạo Tập đoàn Vàng bạc Đá quý Phú Quý để lừa đảo khách hàng mua sản phẩm bạc thỏi kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.

Theo đó, trên mạng xã hội xuất hiện trang Facebook có tên “Phú Quý Silver” mang dấu tích xanh, giao diện gần như giống hệt Fanpage chính thức của Phú Quý. Trang này đăng tải nhiều bài viết quảng cáo nhận đặt mua “Bạc thỏi kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9”, đánh vào tâm lý của những người muốn sở hữu sản phẩm gắn với sự kiện trọng đại của đất nước.

Khi khách hàng liên hệ đặt mua, các đối tượng mạo danh yêu cầu chuyển tiền trước, sau đó chiếm đoạt toàn bộ số tiền mà không giao sản phẩm. Thủ đoạn này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng uy tín của doanh nghiệp chân chính.

Trước đó, Bộ Công an cũng đã phát đi cảnh báo về thủ đoạn mạo danh doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc, đá quý kêu gọi người dân đầu tư mua bạc tích trữ.  Các đối tượng còn lợi dụng dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước để rao bán các loại bạc thỏi khắc hình ảnh kỷ niệm sự kiện này.

Bộ Công an cho biết, thủ đoạn của các đối tượng là mua lại các tài khoản Facebook có tích xanh từ trước, đổi tên thành các thương hiệu uy tín để tạo sự tin cậy cho người dân, đăng tải nhiều bài viết giống như tài khoản thật của các thương hiệu. Sau đó, chúng chạy quảng cáo, rao bán bạc thỏi có khắc hình kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước với giá tương đương giá bạc trên thị trường.

Mánh khóe của các đối tượng là chỉ nhận đặt hàng qua các tài khoản Facebook, yêu cầu người dân thanh toán toàn bộ tiền hàng trước với lý do mặt hàng có hạn, chỉ nhận những đơn thanh toán trước. Sau khi chiếm đoạt được tiền, kẻ xấu sẽ chặn liên lạc với bị hại.

Theo chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu, đầu tư vào bạc cũng chịu sự rủi ro từ các yếu tố thị trường, đặc biệt ở thời điểm này, khi mà giá cả của các loại kim loại quý nói chung, đều bất ổn như nhau. Giá bạc trong nước chủ yếu phụ thuộc vào giá thế giới. Trên thị trường quốc tế, vàng và bạc đều tăng do biến động chính trị, kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, bạc không tăng quá mạnh như vàng.

Ở Việt Nam, nguồn cung vàng hạn chế hơn nhiều so với bạc. Người dân dễ mua bạc hơn, giá cả cũng ít biến động. Vì thế, nếu xét ở góc độ an toàn vốn, tiết kiệm lâu dài thay vì giữ tiền mặt, trong thời điểm này, bạc có triển vọng hơn.

Tuy nhiên, về lợi nhuận, bạc không thể sánh được với vàng. Do đó, trong danh mục bảo toàn dòng tiền gia đình, người dân nên phân bổ tỷ lệ hợp lý, không nên dồn hết vốn vào một kim loại quý duy nhất. Một phần vàng để tận dụng lợi nhuận và thanh khoản, một phần bạc để bảo toàn vốn, tiết kiệm lâu dài và hạn chế rủi ro. Hai kênh này có thể bổ trợ cho nhau. Ngoài ra phải theo dõi sát diễn biến thị trường vàng - bạc để có quyết định kịp thời. Nếu mua bạc, nên lưu giữ ít nhất 6 tháng, không lướt sóng trong bối cảnh giá kim loại quý biến động mạnh.

Người dân không nên vay nợ để đầu tư vàng hay bạc. Khi thị trường giảm, họ vừa thiệt hại tài sản, vừa gánh nặng trả nợ. Đầu tư kim loại quý chỉ thực sự an toàn khi người mua sử dụng nguồn vốn nhàn rỗi và có chiến lược dài hạn.

Cũng theo TS Nguyễn Trí Hiếu, để tránh rủi ro bạc giả, bạc pha, người dân nên mua sản phẩm tại các cơ sở uy tín, được cấp phép, có thương hiệu và kiểm định chất lượng. Ngược lại, nếu mua bạc trôi nổi ở chợ đen hoặc qua kênh online không rõ nguồn gốc, người dân có nguy cơ mất cả vốn lẫn tính thanh khoản khi cần bán lại.