Tiền mất, đất không thể thu hồi vì... chuyển sai đối tượng (?)

Từ nhiệt tình “gỡ khó” cho doanh nghiệp...

Tháng 5/2008, UBND TP Đà Nẵng ban hành quyết định thu đất, giao đất cho Công ty Cổ phần Bệnh viện Đa khoa Hòa Xuân (gọi tắt là Công ty Hòa Xuân) để xây dựng bệnh viện với diện tích 39.480m2 tại phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ. Công ty đã nộp tiền sử dụng đất và được cấp 2 GCN quyền sử dụng đất (sổ đỏ) với tổng diện tích 26.920,7m². Phần diện tích 12.559,3m² còn lại, Công ty chưa nộp tiền sử dụng đất và chưa được cấp sổ đỏ.

Ngay sau đó, Công ty Hòa Xuân thế chấp 2 thửa đất đã có sổ đỏ cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Kiên Long- Chi nhánh Đà Nẵng để vay 118 tỷ đồng đầu tư dự án xây dựng bệnh viện, thời hạn vay 12 năm. Tuy nhiên, ngân hàng mới giải ngân được 28 tỷ đồng thì dừng lại và buộc Cty Hòa Xuân phải hoàn trả số tiền trên. Sau nhiều lần đàm phán, thương lượng không thành, đến cuối năm 2011, ngân hàng kiện Công ty Hòa Xuân ra tòa để đòi nợ.

Việc bị cắt đứt khoản vay của ngân hàng khiến dự án Bệnh viện Đa khoa bị đình trệ. Do toàn bộ nguồn vốn bị chôn vào cơ sở hạ tầng và các hạng mục dở dang nên Công ty Hòa Xuân cũng mất khả năng trả nợ vay. Trước khó khăn đó, lãnh đạo công ty đã đề xuất xin được chuyển một phần diện tích dự án sang đất ở đô thị để chuyển nhượng, lấy tiền trả nợ ngân hàng. Phần diện tích còn lại sẽ bàn giao lại cho nhà nước.

Để giúp doanh nghiệp, đồng thời có thêm quỹ đất bố trí tái định cư, tháng 9/2012, UBND TP Đà Nẵng ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết dự án Bệnh viện Đa khoa Hòa Xuân. Theo đó, phần diện tích đất 26.920,7m² đã có sổ đỏ được chia thành 2 khu vực. Thành phố thu hồi khu phía trước có mặt tiền giáp với đường Phạm Hùng (tạm gọi là khu đất A) có diện tích 12.120m² và chuyển sang thực hiện dự án khu dân cư do thành phố quản lý. Khu đất tiếp giáp phía sau (tạm gọi là khu đất B), thành phố sẽ cho phép Công ty Hòa Xuân chuyển mục đích từ đất cơ sở y tế sang đất ở đô thị với diện tích 12.930 m² và phân thành 90 lô. Diện tích còn lại là 1.870,7m² (trong phần diện tích Công ty Hòa Xuân đã nộp tiền sử dụng đất) cùng 12.559,3m² mà Công ty chưa nộp tiền sử dụng đất, thành phố cũng thu hồi và giao cho Công ty TNHH MTV VLXD và Kinh doanh nhà Đà Nẵng nhập vào khu D- KDC Nam cầu Cẩm Lệ.

Theo Quyết định số 4814 của UBND TP Đà Nẵng do Phó Chủ tịch UBND TP Võ Duy Khương ký ngày 18/7/2014, Công ty Hòa Xuân sẽ được hoàn trả số tiền hơn 19,4 tỷ đồng do thành phố thu hồi 12.120m² khu đất A (còn việc đền bù phần diện tích 1.870,7m² chỉ mới dừng lại ở chủ trương, đến nay vẫn chưa có quyết định). Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố được giao nhiệm vụ khấu trừ số tiền hơn 1,3 tỷ đồng mà Công ty Hòa Xuân có nghĩa vụ phải nộp vào ngân sách để chuyển mục đích sử dụng khu đất B từ đất cơ sở y tế sang đất ở.

Cũng theo quyết định này, số tiền còn lại hơn 18,05 tỷ đồng sẽ chuyển cho Chi cục Thi hành án dân sự TP Đà Nẵng để chuyển cho Ngân hàng TMCP Kiên Long - Chi nhánh Đà Nẵng với mục đích trừ vào số nợ của Công ty CP Hòa Xuân, như chủ trương tại Công văn số 6641/UBND-QLĐTh ngày 31/7/2013 của Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng. Đồng thời, UBND TP Đà Nẵng cũng phê duyệt kinh phí đền bù và hỗ trợ vật kiến trúc của dự án với số tiền gần 5,8 tỷ đồng (Công ty Hòa Xuân đã nhận). Như vậy, tổng số tiền thành phố giải ngân để thu hồi khu đất trên là hơn 25 tỷ đồng.

Sở TN&MT TP Đà Nẵng cho biết, do nhiều nguyên nhân, việc hoàn trả số tiền sử dụng đất 18,05 tỷ đồng cho Công ty Hòa Xuân chưa được thực hiện ngay sau khi có quyết định của UBND thành phố, nên chưa có cơ sở để lập thủ tục hủy bỏ 2 sổ đỏ đã cấp cho Công ty Hòa Xuân theo quy hoạch cũ và cấp sổ đỏ đối với 90 lô đất khu B cho công ty theo điều chỉnh quy hoạch.

Khoản nợ của Công ty Hòa Xuân tại Ngân hàng Kiên Long được “treo” đến tháng 3/2017 thì ông Nguyễn Văn Hạnh, Chủ tịch HĐQT Công ty Hòa Xuân ký giấy cam kết chuyển nhượng 88/90 lô đất khu đất B (căn cứ chủ trương cho phân lô của UBND TP Đà Nẵng) cho bà Huỳnh Thị Thanh Hiền (trú quận Hải Châu, Đà Nẵng). Bà Hiền cam kết thay Công ty Hòa Xuân trả cho Ngân hàng Kiên Long số tiền nợ gốc và lãi phát sinh đã được “chốt” là 45 tỷ đồng. Sau khi được Sở TN&MT cấp sổ đỏ thì Công ty sẽ làm hợp đồng chuyển nhượng 88 lô đất cho bà Hiền... Ngoài ra, bà Hiền còn cam kết hỗ trợ vợ chồng ông Hạnh 10 tỷ đồng, thanh toán một số khoản nợ của Công ty Hòa Xuân khi triển khai dự án với số tiền 800 triệu đồng...

Tại mục 3 Giấy cam kết ngày 8/3/2017 (do Công ty Hòa Xuân cung cấp), thì Công ty Hòa Xuân có trách nhiệm xúc tiến thủ tục để nhận hơn 18 tỷ đồng từ UBND TP Đà Nẵng chuyển trả do thu hồi khu đất A. Theo mục 2, Giấy thỏa thuận ngày 19/12/2017 (cũng do Công ty Hòa Xuân cung cấp) thì “Khu đất 12.120m² phía trước mặt tiền giáp với đường Phạm Hùng, nay Công ty CP Bệnh viện đa khoa Hòa Xuân đề nghị được giữ lại để tiếp tục xây bệnh viện. Bà Huỳnh Thị Thanh Hiền không liên quan, không đề nghị mua bán, không tranh chấp...”. Không có văn bản nào thể hiện bà Hiền có quyền lợi liên quan đến khu đất A với diện tích 12.120m².

Đến chuyển tiền, rồi mòn mỏi đòi tiền

Trở lại với Ngân hàng Kiên Long, sau khi bà Hiền nộp đủ tiền ký quỹ giúp Công ty Hòa Xuân tất toán khoản nợ 45 tỷ đồng, ngày 28/4/2017, bà Lê Thị Kim Liên, Giám đốc Chi nhánh Đà Nẵng đã xác nhận vào thời điểm nêu trên, Công ty CP Bệnh viện Đa khoa Hòa Xuân “không còn bất kỳ khoản nợ gốc, lãi nào tại Ngân hàng TMCP Kiên Long - Chi nhánh Đà Nẵng”.

Ngày 26/6/2017, Sở TM&MT TP Đà Nẵng có công văn số 1629 gửi Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố, Văn phòng đăng ký đất đai thành phố và Công ty CP Hòa Xuân nêu rõ: “Công ty Cổ phần Bệnh viện Đa khoa Hòa Xuân đã hoàn thành việc thanh toán nợ cho Ngân hàng TMCP Kiên Long và đã được Chi cục Thi hành án dân sự quận Cẩm Lệ trả lại 2 Giấy chứng nhận QSDĐ theo Quyết định số 01/QĐ-CCTHADS ngày 28/4/2017”. Thực hiện chỉ đạo của UBND TP Đà Nẵng về xử lý các nội dung liên quan đến dự án Bệnh viện Đa khoa Hòa Xuân, Sở TN&MT giao Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố liên hệ với Sở KH&ĐT bố trí kế hoạch vốn 6 tháng cuối năm 2017 (số tiền 19.421.697.120 đồng) để thanh toán cho Công ty Hòa Xuân.

“Trong đó, thay Công ty Hòa Xuân nộp vào ngân sách số tiền 1.370.580.000 đồng do chuyển mục đích sử dụng đất sản xuất, kinh doanh sang đất ở đối với phần diện tích 12.930m²; chuyển trả cho Công ty Hòa Xuân 18.051.117.120 đồng” - Công văn do Phó Giám đốc Sở TN&MT Nguyễn Quang Vinh ký, nêu rõ.

Mặc dù đã xác nhận Công ty Hòa Xuân không còn nợ, nhưng đến ngày 23/10/2017, Ngân hàng TMCP Kiên Long - Chi nhánh Đà Nẵng lại có công văn số 460/NHKL đề nghị chuyển số tiền hơn 18,05 tỷ đồng mà thành phố đền bù do thu hồi đất của Công ty Hòa Xuân vào tài khoản của ngân hàng này. Sau khi trao đổi với Chi cục Thi hành án dân sự quận Cẩm Lệ, đến ngày 31/10/2017, Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Đà Nẵng đã chuyển số tiền hơn 18,05 tỷ đồng nói trên vào tài khoản của Ngân hàng TMCP Kiên Long - Chi nhánh Đà Nẵng để “giải quyết khoản nợ của Công ty CP Bệnh viện Đa khoa Hòa Xuân” (?).

Sau khi biết số tiền đền bù 18,05 tỷ đồng được chuyển cho Ngân hàng Kiên Long, ông Nguyễn Văn Hạnh tìm hiểu thì nghe thông tin chủ thể thụ hưởng số tiền trên không phải là Công ty Hòa Xuân mà là bà Huỳnh Thị Thanh Hiền. Cho rằng công ty chỉ hứa chuyển nhượng cho bà Hiền 88 lô đất ở khu B, bà Hiền không có quyền lợi phát sinh đối với khoản tiền đền bù đối với diện tích đất khu A nên không đồng ý làm thủ tục công chứng chuyển nhượng 88 lô đất cho bà Hiền cho tới khi nhận được 18,05 tỷ đồng nói trên. Sau đó, bà Hiền đã khởi kiện Công ty Hòa Xuân tại TAND quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng...

Theo Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Đà Nẵng, ngày 6/11/2017 đơn vị mới nhận được công văn của Công ty Hòa Xuân thông báo đã tất toán xong nợ và nhiều lần khiếu nại về việc Trung tâm chuyển 18,05 tỷ đồng cho Ngân hàng TMCP Kiên Long. Sau đó, Trung tâm đã “nhiều lần yêu cầu ngân hàng bổ sung các căn cứ pháp lý cho việc ngân hàng đã đề nghị chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng là hợp pháp, trường hợp không bổ sung đủ hồ sơ thì chuyển trả lại cho Trung tâm”. Ngày 12/9/2018, Ngân hàng TMCP Kiên Long - Chi nhánh Đà Nẵng có công văn phúc đáp, đề nghị được chờ TAND quận Cẩm Lệ phán quyết vụ kiện của bà Hiền với Công ty Hòa Xuân để thực hiện các thủ tục tiếp theo “theo đúng quy định của pháp luật”.

Ngày 13/11/2018, TAND quận Cẩm Lệ có Bản án số 186/2018/DS-ST yêu cầu Công ty Hòa Xuân và bà Huỳnh Thị Thanh Hiền tiếp tục thực hiện các cam kết liên quan thỏa thuận mua bán 90 lô đất, đồng thời xác định bà Hiền được nhận số tiền đền bù 18.051.117.120 đồng. Công ty Hòa Xuân đã kháng cáo bản án sơ thẩm nói trên. Đến ngày 4/6/2019, TAND TP Đà Nẵng có bản án số 27/2019/DS-PT hủy phần quyết định của bản án sơ thẩm về việc bà Hiền được nhận số tiền nói trên, đồng thời giao về TAND quận Cẩm Lệ thụ lý, giải quyết lại vụ án theo trình tự sơ thẩm.

Đến ngày 31/10/2019, TAND quận Cẩm Lệ đã có quyết định đình chỉ vụ án do nguyên đơn là bà Hiền đã có đơn xin rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện và bị đơn không có yêu cầu phản tố. Công ty Hòa Xuân lúc này vẫn không chấp nhận công chứng chuyển 90 lô đất cho bà Hiền nhưng căn cứ vào bản án phúc thẩm đã thực hiện và hoàn thành việc sang tên, sau đó bán lại 90 lô đất trên cho nhiều người. Trong khi đó, Công ty Hòa Xuân vẫn tiếp tục khiếu nại về quyền lợi liên quan đến số tiền đền bù của UBND TP Đà Nẵng đối với khu đất 12.120m² của Công ty.

Do Ngân hàng Kiên Long không bổ sung giấy tờ pháp lý thể hiện việc đề nghị chuyển khoản tiền 18.05 tỷ đồng là hợp pháp nên Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Đà Nẵng tiếp tục có công văn đề nghị Ngân hàng Kiên Long chuyển lại số tiền trên cho Trung tâm. Tuy nhiên, ngân hàng không thực hiện với lý do căn cứ các quyết định liên quan của UBND TP Đà Nẵng, Sở TN&MT thành phố và các bản án sơ thẩm, phúc thẩm đã đề cập thì “việc chuyển số tiền trên cho bà Huỳnh Thị Thanh Hiền là đúng quy định”.

Không nhận được tiền đền bù, Công ty Hòa Xuân không đồng ý bàn giao 12.120m² đất khu A cho Trung tâm phát tiển quỹ đất TP Đà Nẵng. Trung tâm nhiều lần tổ chức làm việc nhưng các bên liên quan vẫn chưa tìm được tiếng nói chung. Các cơ quan liên quan cũng chưa thống nhất phương án xử lý do sự khác nhau về quan điểm đánh giá các tài liệu, hồ sơ vụ việc. “Đất vẫn do công ty chúng tôi quản lý, nhà nước vẫn chưa hoàn thành thủ tục thu hồi, vậy mà đã có người mang sơ đồ phân lô khu đất đến thực địa để chào bán” - bà Nguyễn Thị Kim Duyên, Giám đốc Công ty Hòa Xuân bức xúc.

Công ty Hòa Xuân nhiều lần gửi đơn đến lãnh đạo Thành ủy, UBND, HĐND, Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố kiến nghị vì quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp. Công ty Hòa Xuân tiếp tục đề xuất đầu tư dự án bệnh viện tại khu đất A và cam kết triển khai dự án trong vòng 24 tháng nếu được chấp thuận, hoặc xin thành phố cho công ty thực hiện nghĩa vụ với nhà nước để chuyển mục đích sử dụng lên đất ở và khai thác khu đất này. Nếu thành phố vẫn thu hồi khu đất thì phải thẩm định lại giá đất để bồi thường căn cứ trên giá đất thực tế và quy định của pháp luật, chứ không thể áp dụng mức giá từ 7 năm trước. Trong khi đó, bà Huỳnh Thị Thanh Hiền mới đây đã tái khởi kiện, yêu cầu tòa án giải quyết công nhận số tiền đền bù 18,05 tỷ đồng thuộc quyền sở hữu của bà...

Hiện nay Công ty Hòa Xuân vẫn quản lý và sử dụng khu đất A. Vướng mắc liên quan đến chủ thể được hưởng quyền lợi từ khu đất vẫn chưa có hồi kết. Trong khi số tiền 18,05 tỷ đồng của Nhà nước sau 7 năm vẫn đang “đi lạc”. Trong báo cáo gửi UBND TP Đà Nẵng ngày 19/9/2023, Sở TNMT TP Đà Nẵng nhận định yêu cầu công nhận quyền sở hữu số tiền 18,05 tỷ đồng của bà Hiền là không có cơ sở và đề nghị TAND quận Cẩm Lệ buộc Ngân hàng TMCP Kiên Long và bà Hiền hoàn trả số tiền trên cho Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố. Trước đó, Sở cũng đã kiến nghị UBND TP Đà Nẵng chuyển hồ sơ vụ việc sang Cơ quan Công an...