Triệt phá trung tâm lừa đảo online toàn cầu bằng động thái cắt điện

Các tổ hợp lừa đảo mọc lên như nấm

Tính đến chiều 5/2, ít nhất một trong những khu phức hợp lừa đảo vẫn đang hoạt động, theo một tổ chức phi chính phủ địa phương liên lạc với những người lao động bên trong một trung tâm. Tuy nhiên, không rõ liệu việc cắt điện có ảnh hưởng đến các hoạt động của các trang web lừa đảo khác trong khu vực hay không.

Các nhà máy lừa đảo trực tuyến đã phát triển mạnh ở Myanmar, nơi đã bị chia rẽ bởi một cuộc nội chiến đẫm máu kể từ khi quân đội nắm quyền vào năm 2021. Thường bị dụ dỗ bởi lời hứa về những công việc được trả lương cao hoặc các cơ hội hấp dẫn khác, những người lao động thường xuyên bị bắt giữ trái ý muốn và buộc phải thực hiện các kế hoạch lừa đảo trực tuyến trong các khu phức hợp được canh gác nghiêm ngặt, nơi những người từng bị giam giữ cho biết việc đánh đập và tra tấn là chuyện thường xuyên xảy ra.

 Bộ trưởng Nội vụ Thái Lan Anutin Charnvirakul đã đi thăm một trạm kiểm soát tại lưới điện quốc gia khi nhân viên rút phích cắm nguồn cung cấp điện cho năm địa điểm bên kia biên giới, trong một sự kiện được phát trực tiếp trên truyền hình. Thái Lan "đã ngừng cung cấp điện cho Myanmar tại năm địa điểm dựa trên quyết định của Hội đồng An ninh Quốc gia", ông nói với các phóng viên. "Việc cung cấp điện không bị dừng lại vì các công ty vi phạm hợp đồng, mà vì điện đang bị sử dụng sai mục đích cho các vụ lừa đảo, ma túy và tổng đài điện thoại", ông nói.

Một trong những địa điểm đó là ở thị trấn Myawaddy, trên bờ sông chia cắt Thái Lan và Myanmar, và gần một số khu phức hợp lừa đảo lớn nhất mà các tổ chức phi chính phủ cho biết là nơi ở của hàng nghìn công nhân. Một số khu phức hợp nằm gần biên giới, nơi họ có thể tận dụng các dịch vụ điện và viễn thông đáng tin cậy hơn từ Thái Lan. Sự tập trung trở lại nhắm vào các địa điểm này diễn ra vào tháng 1 khi một diễn viên Trung Quốc, sau khi bay đến Bangkok để tham gia buổi tuyển diễn viên phim, đã được đón tại sân bay và lái xe qua biên giới vào Myanmar và bị buộc phải làm việc tại một trung tâm lừa đảo ở đó.

Các tổ hợp lừa đảo đã hoạt động trong nhiều năm, được che đậy bởi nạn tham nhũng và tình trạng vô luật pháp vốn đã tràn ngập tại các khu vực biên giới của Myanmar từ lâu - và chỉ trở nên tồi tệ hơn sau nhiều năm nội chiến tàn khốc. Nhưng Thái Lan đã chịu nhiều áp lực hơn trong việc giúp kiềm chế hoạt động tội phạm và đã tổ chức một loạt các cuộc họp cấp cao gần đây cho thấy các quan chức ở Myanmar, Thái Lan và Trung Quốc có thể sẽ có những động thái mạnh mẽ hơn để trấn áp các tổ chức tội phạm.

Hoạt động giống như các thành phố nhỏ

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra vừa thăm Bắc Kinh, nơi bà sẽ gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh "rất quan ngại" về các vụ việc gần đây liên quan đến những kẻ lừa đảo trực tuyến "tại biên giới Thái Lan-Myanmar", người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Lin Jian cho biết trong một cuộc họp báo hàng ngày. Theo những cựu nhân viên từng được CNN phỏng vấn trước đây, các tổ hợp lừa đảo hoạt động giống như các thành phố nhỏ, với các nhà hàng, cửa hàng tạp hóa và thậm chí cả các trung tâm chăm sóc trẻ em. Bên cạnh các hoạt động lừa đảo, các trang web này còn cung cấp bất động sản cho cờ bạc và mại dâm.

Chỉ riêng Myawaddy là nơi có khoảng 6.500 nạn nhân từ 23 quốc gia bị giam giữ cưỡng bức trong các khu phức hợp lừa đảo, bao gồm khoảng 4.500 công dân Trung Quốc, theo ước tính của Mạng lưới xã hội dân sự hỗ trợ nạn nhân buôn người, một tổ chức phi chính phủ của Thái Lan đấu tranh chống nạn buôn người. Thái Lan trước đây đã cắt nguồn cung cấp điện cho các địa điểm lừa đảo gần biên giới với Myanmar trong những năm gần đây. Tuy nhiên, không rõ liệu những lần cắt điện trước đó có ảnh hưởng gì đến hoạt động hay không. Trong trường hợp bị cắt điện, các ông chủ khu phức hợp có thể chuyển sang máy phát điện chạy bằng dầu diesel để lấy điện và mạng phát qua vệ tinh Starlink của tỷ phú Elon Musk - được nhiều nhóm phiến quân dân tộc khác nhau ở Myanmar sử dụng - để kết nối Internet.

“Đêm nay bạn sẽ thấy ánh sáng”

Các đợt cắt điện của Thái Lan cũng nhắm vào Đèo Ba Chùa của Myanmar, nối liền Đông Nam Myanmar và Tây Thái Lan, khiến người dân địa phương lo lắng về cách họ sẽ ứng phó. "Đối với các doanh nhân, họ có tiền để mua máy phát điện để sản xuất điện và làm việc cho doanh nghiệp của mình", một cư dân nói với CNN. “Nhưng, đối với những người dân địa phương nghèo như chúng tôi, chúng tôi không đủ khả năng mua máy phát điện”. Một cư dân của Mae Sot, Thái Lan, nằm bên kia sông so với Myawaddy ở Myanmar, cho biết ông nghi ngờ việc cắt điện sẽ ngăn chặn được các trung tâm lừa đảo.

“Tối nay, mọi người sẽ thấy đèn bật sáng ở Shwe Kokko,” ông nói, ám chỉ đến một khu phức hợp khét tiếng có thể nhìn thấy bên kia biên giới. Vụ bắt cóc nam diễn viên người Trung Quốc Wang Xing đã khiến các vụ lừa đảo được chú ý trở lại. Chỉ vài ngày sau khi anh  được báo cáo mất tích ở Mae Sot, cảnh sát Thái Lan cho biết họ đã tìm thấy anh ở Myawaddy và đưa anh trở về Thái Lan.

Việc anh trở về Trung Quốc an toàn sau đó đã thúc đẩy hàng trăm gia đình Trung Quốc kêu gọi chính phủ của họ giúp tìm kiếm và giải cứu những người thân của họ, những người mà họ tin rằng vẫn đang bị mắc kẹt trong các trung tâm lừa đảo. Một số người đã mất tích trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm, gia đình họ cho biết. Hơn 4 năm sau cuộc đảo chính, quân đội Myanmar vẫn tiếp tục chiến đấu trên nhiều mặt trận trên khắp đất nước chống lại các lực lượng dân quân vũ trang dân tộc hùng mạnh để nắm giữ quyền lực.

Theo báo cáo của Liên hợp quốc vào tháng 9 năm ngoái, hơn 5.000 thường dân đã thiệt mạng và 3,3 triệu người phải di dời do giao tranh. Trong bối cảnh chính trị bất ổn, Myanmar đã trở thành điểm nóng lừa đảo mạng, nơi gian lận, tội phạm mạng, buôn người, rửa tiền và tham nhũng phát triển mạnh.

Trước đây, Trung Quốc đã hợp tác với chính quyền Myanmar để trấn áp các trung tâm lừa đảo ở bang Shan phía bắc, gần biên giới Trung Quốc. Vào năm 2023, khi các nhóm phiến quân dân tộc giành được thế trận chống lại chính quyền quân sự, các gia đình lãnh chúa quyền lực - được quân đội hậu thuẫn để cai trị khu vực và giám sát các hoạt động gian lận này - đã bị bắt giữ và giao cho cảnh sát Trung Quốc.

Chính quyền Trung Quốc cho biết hơn 53.000 "nghi phạm" người Trung Quốc - bao gồm cả nạn nhân bị buôn bán - đã bị trục xuất về Trung Quốc từ các khu phức hợp lừa đảo ở miền bắc Myanmar. Nhưng nhiều trung tâm lừa đảo đã di chuyển xa hơn về phía nam ở Myanmar, bao gồm cả Myawaddy, theo các tổ chức phi chính phủ và các chuyên gia đã theo dõi các hoạt động tội phạm này trong thời gian dài.

Nộp đơn xin làm kẻ lừa đảo

Nhiều công nhân bị đưa đến các trung tâm tội phạm ở Đông Nam Á không biết mình đang làm gì, nhưng một số người vẫn tìm kiếm một ngày được trả lương bất chấp rủi ro. Báo Frontier đã trò chuyện với hai công nhân - một người làm nghề cờ bạc trực tuyến và một người làm nghề lừa đảo trực tuyến - về cuộc sống hàng ngày, điều kiện làm việc của họ và lý do đưa họ đến Shwe Kokko. Đúng 7 giờ sáng mỗi ngày, Ko Htet giật mình tỉnh giấc vì tiếng chuông báo động phát ra từ loa ở góc phòng. Với chiều rộng 18 feet ( 1 feet tương đương 30,5 cm), phòng ở chỉ đủ rộng để kê 3 giường tầng, đủ cho Ko Htet và năm người khác nằm. Cửa sổ duy nhất bị bịt kín từ bên ngoài bằng băng dính đen, chỉ để lọt một chút ánh sáng ban mai yếu ớt.

Ko Htet cho biết "giống như bị nhốt trong tù". Điểm khác biệt duy nhất là phòng của anh có máy lạnh. Sau đó, Ko Htet xếp hàng bên ngoài phòng tắm mà anh dùng chung với năm người bạn cùng phòng, chờ đến lượt mình sử dụng nhà vệ sinh và tắm rửa. “Bữa sáng bắt đầu từ 8:30 đến 9:30. Nếu chúng tôi không đến kịp, chúng tôi sẽ không được ăn”, anh nói. Khoảng 300 công nhân đổ ra từ những căn phòng tương tự và tụ tập ăn sáng cơ bản gồm cơm, trứng, bánh mỳ và cà phê trong một phòng ăn rộng rãi, trò chuyện bằng nhiều ngôn ngữ châu Á khác nhau. “Trong giờ ăn, tôi nghe mọi người nói chuyện với nhau và nhận ra rằng không phải tất cả họ đều là công dân Myanmar”, anh nói thêm rằng có những người đến từ Thái Lan, Philippines, Lào và những nơi khác.

“Chúng tôi không thể nói chuyện khi đang làm việc và không ai nói chuyện nhiều với nhau trong phòng ngủ”, Ko Htet nói thêm, cho biết những công nhân này nghi ngờ lẫn nhau vì họ tin rằng có gián điệp của công ty trong số họ. “Ngay cả trong phòng ngủ, tôi cũng không dám chụp ảnh hoặc nói to qua điện thoại. Những vấn đề quan trọng chỉ có thể được trao đổi qua tin nhắn”. Hai tháng trước, Ko Htet đã đến làm việc tại Yatai New City  ở Shwe Kokko, trên biên giới Thái Lan thuộc bang Kayin của Myanmar. Khu định cư cao tầng này đã được Lực lượng Biên phòng Nhà nước Kayin liên kết với quân đội phát triển trong năm năm qua hợp tác với Yatai International, một công ty đăng ký tại Hồng Kông do một người Trung Quốc bỏ trốn hiện đang bị giam giữ tại Thái Lan làm chủ tịch.

"Thành phố mới" của Shwe Kokko đã là một trung tâm cờ bạc trực tuyến bị cáo buộc vào thời điểm COVID-19 bùng phát vào năm 2020. Trong đại dịch, trung tâm đã chuyển sang lừa đảo trực tuyến, trở nên tràn lan ở vùng biên giới của Myanmar cũng như ở Campuchia. Những người cần  việc làm thường bị dụ vào các khu phức hợp với lời hứa hẹn sai sự thật về công việc hợp pháp, sau đó bị bắt giữ trái ý muốn và buộc phải lừa nạn nhân gửi tiền cho công ty. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, những người lao động biết trước được mình sẽ phải làm gì.

Vì quá cần tiền, Ko Htet đã nộp đơn xin làm kẻ lừa đảo, mặc dù anh ta đã đọc được những gì về Shwe Kokko trên báo. "Tại công ty tôi làm việc, có hai loại công việc: lừa đảo trực tuyến và cờ bạc trực tuyến. Tôi đã phỏng vấn xin việc làm kẻ lừa đảo với mức lương 30.000 baht mỗi tháng, bao gồm cả chi phí ăn uống và sinh hoạt,” Ko Htet giải thích.