Mật vụ Mỹ thu được gì từ cuộc khám xét Mar-a-Lago?
Gần đây, một bức ảnh chưa từng có tiền lệ do FBI cung cấp đã hé lộ cái nhìn độc đáo về những tài liệu tuyệt mật mà cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump lấy từ Nhà Trắng và cất giấu trong tư dinh Mar-a-Lago của mình ở Florida. Dưới đây nhóm tác giả bài viết này sẽ giải thích chi tiết về những tài liệu tuyệt mật này cũng như nguồn gốc chúng đến từ đâu.
Bên trong những thùng tài liệu chuyển đến Mar-a-Lago
Ngày 20 tháng Giêng năm 2021, cựu Tổng thống Donald J. Trump rời Nhà Trắng và dọn dẹp hành lý để đến tư dinh Mar-a-Lago ở Palm Beach (Florida). Cơ quan lưu trữ và hồ sơ quốc gia Hoa Kỳ (NARA) sau đó đã nắm bắt được rằng xấp xỉ có 2 chục hộp hồ sơ Tổng thống chưa được trả lại chiếu theo Luật Hồ sơ Tổng thống (PRA).
Cuối năm 2021, giới chức tại NARA đã cảnh báo nhóm làm việc cho ông Trump rằng có thể có trát từ Bộ Tư pháp, hoặc cảnh báo đến Quốc hội nếu ông Trump tiếp tục khước từ tuân thủ PRA. Rõ ràng, ông Trump đã tự mình mua khổ vào thân khi chuyển một số hộp hồ sơ đến Mar-a-Lago, và vào cuối tháng 12-2021, các luật sư của Trump thông báo với NARA rằng họ đã tìm thấy 12 hộp tài liệu và chúng có thể sẵn sàng để trả lại.
Ngày 18-1-2022, NARA cuối cùng cũng thu lại 15 hộp hồ sơ từ Mar-a-Lago. Trong lần xem xét bước đầu về những tài liệu bên trong các hộp, NARA xác định những tài liệu đã được phân loại được đánh dấu ở mức độ Tuyệt mật, bao gồm Thông tin phân khu nhạy cảm (SCI) và Các chương trình truy cập đặc biệt (SAP).
Ngày 9 tháng 2 năm 2022, NARA nói với Bộ Tư pháp (DOJ) rằng, 15 chiếc hộp có chứa những hồ sơ được phân loại cao đã bị “mở ra, trộn lẫn với những hồ sơ khác và được nhận diện một cách thiếu chính xác”. Tổng thống Joe Biden đã cấp quyền cho FBI được truy cập vào những chiếc hộp để kiểm tra và đến tháng 5 năm 2022, FBI đã xác định những tài liệu được phân loại cao ở 14 trong số 15 hộp. Tổng cộng, có 184 tài liệu được phân loại, 67 trong số đó được đánh dấu kín, 92 được đánh dấu mật, và 25 là Tuyệt mật.
Cựu Tổng thống Trump sau đó đã cố gắng làm chậm nỗ lực xem xét tài liệu của DOJ bằng cách xác nhận đặc quyền điều hành của tài liệu. Sau khi trợ lý Bộ trưởng Tư pháp của văn phòng tư vấn pháp lý (OLC) bác bỏ tuyên bố này, FBI đã phát động một cuộc điều tra hình sự nhằm xác định những vấn đề sau: 1, Làm thế nào những tài liệu được phân loại này được lấy khỏi Nhà Trắng? 2, Mar-a-Lago có phải là địa điểm lưu giữ được ủy quyền cho những tài liệu đó không? 3, Những tài liệu được giải mật bổ sung ở Nhà Trắng có bị lấy hay không? 4, Những cá nhân nào đã tham gia vào việc lấy và lưu trữ tài liệu ở Mar-a-Lago? 5, Một bồi thẩm đoàn lớn đã được thiết lập và FBI bắt đầu phỏng vấn một số trợ lý cá nhân của ông Trump cũng như 3 cựu luật sư Nhà Trắng - những người thay mặt cho ông Trump tới NARA.
Có những thông tin tình báo nào được cất giấu?
Ngày 11 tháng 5 năm 2022, cựu Tổng thống Donald J. Trump đã được tống đạt trát hầu tòa khi đại thẩm phán yêu cầu ông phải chuyển giao mọi tài liệu đang giữ có ít nhất các dấu hiệu phân loại như sau.
Các dấu hiệu phân loại này gồm nhiều chữ viết tắt ít được biết đến hơn xuất hiện theo thứ tự sau: 1, Tình báo đặc biệt (tình báo thu được từ liên lạc bị đánh chặn-SI); 2, GAMMA (đánh chặn các liên lạc nhạy cảm-G); 3, Không công dân nước ngoài (Noforn); 4, Người khởi tạo được kiểm soát (Orcon); 5, Hệ thống kiểm soát Humint (tình báo từ nguồn con người - HCS); 6, Hoạt động HCS (Các phương pháp và hoạt động Humint - HCS-O); 7, Sản phẩm HCS (Các báo cáo tình báo Humint - HCS-P); 8, Talent-Keyhole (Tình báo từ thu thập vệ tinh - TK); 9, Tuyệt mật (Việc công bố sẽ gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho an ninh quốc gia – TS); 10, Chương trình truy cập đặc biệt (Tương đương với SCI phi tình báo - SAP); 11, Noforn (NF); 12, Orcon (OC); 13, Dữ liệu bị hạn chế trước đây (về các loại vũ khí hạt nhân - FRD); 14, Có thể chấp nhận được đối với các đối tác NATO (NATO); 15, Mật (Công bố sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho an ninh quốc gia - S); 16, Kín (Công bố sẽ gây thiệt hại cho an ninh quốc gia - C).
Danh sách này có thể dựa trên những dấu hiệu phân loại mà FBI đã tìm thấy trên các tài liệu trong những cái hộp do NARA thu hồi, nhưng theo nguồn tin của Washington Post thì mục tiêu của danh sách này là đảm bảo phục hồi mọi hồ sơ được phân loại, và không chỉ những hồ sơ mà các điều tra viên có lý do để tin rằng chúng có thể có ở Mar-a-Lago. Bên cạnh đó, thông tin vũ khí hạt nhân là như thế nào?
Có lẽ đánh dấu FRD vào danh sách mà sau đó đã khiến báo giới hồ nghi rằng trong số những thứ mà ông Trump vẫn đang giấu có những tài liệu về vũ khí hạt nhân. Có thông tin cho rằng trong số hàng ngàn tài liệu mà FBI cuối cùng đã tịch thu tại Mar-a-Lago thì có một tài liệu được mô tả là “hệ thống phòng thủ quân sự của chính phủ nước ngoài, bao gồm các khả năng hạt nhân”.
Giải mật tài liệu
Ngày 3 tháng 6 năm 2022, trưởng phòng phản gián của DoJ là ông Jay Bratt cùng một số đặc vụ FBI đã “ghé thăm” Mar-a-Lago nơi họ nhận 38 tài liệu phân loại được bổ sung bao gồm 17 gắn nhãn Tuyệt mật trong “phong bì Redweld được quấn băng 2 lớp”. Một trong các luật sư của ông Trump đã ký một tuyên bố khẳng định rằng họ đã tiến hành lục soát một cách siêng năng những cái hộp từ Nhà Trắng và chuyển giao tài liệu được phân loại.
FBI được mật báo rằng toàn bộ hồ sơ của Nhà Trắng đã được giữ trong một căn phòng cụ thể và rằng “không có hồ sơ khác được giữ trong bất kỳ không gian văn phòng tư, hoặc địa điểm khác tại tư dinh, và rằng mọi cái hộp đã được tra soát”. Tuy nhiên, các nhân viên chính phủ bị “cấm mở hoặc nhìn vào bất kỳ cái hộp nào trong phòng chứa chúng”.
Vào ngày 5 tháng 8 năm 2022, một thẩm phán liên bang đã ký trát lục soát khuôn viên Mar-a-Lago với lý do rằng “Thông tin quốc phòng quốc gia (NDI) đã được tìm thấy trong những cái hộp NARA được thu hồi khỏi tư dinh, và có thể là căn nguyên khiến người ta tin rằng những tài liệu bổ sung chứa những thông tin như thế vẫn đang còn trong “biệt phủ” của ông Trump. 3 ngày sau đó, các điệp viên FBI lục soát tư dinh Mar-a-Lago và tịch thu bước đầu là 12 hộp tài liệu.
Tài liệu được phân loại được thu hồi từ phòng lưu giữ trong tầng hầm và từ một thùng chứa đặt trên sàn trong phòng thay đồ của phòng trang điểm cũ của phòng cô dâu nằm ở phía trên phòng khiêu vũ, giờ đây nó dùng làm văn phòng Trump (nơi có tên gọi là “văn phòng 45”). Kết quả của hoạt động lục soát đã được mô tả trong một biểu mẫu gọi là “Biên nhận tài sản” trong đó liệt kê 33 danh mục, chủ yếu là hộp, được dán nhãn từ A-1 đến A-73. Bên cạnh những cái hộp còn có một số tài liệu riêng rẽ, các ghi chú và bìa ảnh.
Theo liệt kê của DoJ từ ngày 31 tháng 8 năm 2022, những cái hộp chứa những hồ sơ được phân loại cao trải đều trong 11 hộp. Trong biên nhận, chúng được liệt kê riêng biệt và được đánh dấu với A bổ sung, ví dụ như “13 – Hộp dán nhãn A-18” và được thêm thành “13A - Những tài liệu tuyệt mật khác”. Loại tài liệu nhạy cảm nhất được phân loại là “Thông tin phân khu nhạy cảm (SCI) được tìm thấy trong danh mục 2, “Hộp tài liệu bọc da”. Rõ ràng chúng có dấu hiệu nhạy cảm đến nỗi “ngay cả nhân viên phản gián của FBI và các luật sư DOJ đang tiến hành đánh giá yêu cầu các giấy tờ chứng minh bổ sung trước khi họ được phép xem xét chúng”.
Vào ngày 30 tháng 8 năm 2022, một hồ sơ của Bộ Tư pháp bao gồm một bức ảnh chưa từng có tiền lệ cho thấy các tài liệu được phân loại từ “hộp bọc da” trong văn phòng của ông Trump. Các tài liệu được trải trên một tấm thảm với mô típ hoa cổ điển, ngay bên phải của một hộp các tông có 5 khung ảnh, một trong số đó là bìa tạp chí Time đề ngày 4 tháng 3 năm 2019, là hình ảnh tất cả ứng viên đảng Dân chủ hy vọng thách thức Trump trong kỳ tranh cử 2020.
Thỉnh thoảng SCI được gọi là “Trên cả tuyệt mật” nhưng chính thức thì nó lại không như vậy: SCI gồm các ngăn thông tin cung cấp bổ sung ngay trong mức độ Tuyệt mật. Trong cùng cách tương tự thì những ngăn này có thể tồn tại trong mức độ Mật, và thật sự có một ngăn SCI cụ thể có thể chứa thông tin ở bất kỳ cấp độ phân loại nào. Ở góc trên bên phải có một con dấu có thể được nhận diện là của Văn phòng điều hành của Tổng thống Hoa Kỳ (EOP) bao gồm Hội đồng An ninh quốc gia (NSC) và nhân viên của Cánh Tây (nơi đặt các văn phòng của Tổng thống Mỹ). Tài liệu này được xếp vào hàng Tuyệt mật nhưng có nét thú vị là phần còn lại của dòng phân loại đã được FBI biên tập lại. Tài liệu này có thể chứa một kế hoạch nhạy cảm hay chương trình gì đó của Tổng thống hoặc NSC.
Những tờ bìa cho Mật / SCI và Tuyệt mật / SCI đều có cảnh báo “Chứa thông tin phân khu nhạy cảm HCS-P/SI/TK”, nghĩa là các tài liệu có thể chứa thông tin từ 1, 2 hoặc thậm chí là cả 3 hệ thống kiểm soát SCI: 1, HCS-P: Hệ thống kiểm soát Humint - Sản phẩm (tình báo từ nguồn con người); SI: Tình báo đặc biệt (tình báo từ liên lạc bị đánh chặn); TK: TALENT KEYHOLE (tình báo từ nền tảng thu thập vệ tinh).
Ngoài ra, bên cạnh những tài liệu có bìa thì bức ảnh của FBI cũng cho thấy 12 tài liệu được phân loại mà không có bảo vệ màu và vì thế cho thấy chúng đã được biên tập lại nội dung. Tổng cộng bức ảnh của FBI cho thấy có 22 tài liệu được phân loại: 1 Kín, 14 mật và 7 tuyệt mật. Tòa án tối cao cũng đã niêm phong Bản kiểm kê tài sản chi tiết vào ngày 2 tháng 9 năm 2022, cái này liệt kê chi tiết hơn hẳn những gì FBI thu giữ được ở Mar-a-Lago.
Thói quen tích trữ thông tin của ông Trump là có thật. Rất nhiều giấy tờ mà ông đã tích trữ trong những tháng cuối cùng tại nhiệm Nhà Trắng đã được bỏ vào trong khoảng xấp xỉ 2 chục hộp, rõ ràng chúng đã được nhìn thấy trong Nhà Trắng và được đóng gói trong các hành lý cá nhân của ông Trump. Chúng có thể chứa những tài liệu được phân loại cao như vài “bức tâm thư” của Chủ tịch CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un, hay lá thư của cựu Tổng thống Obama.
Mặc dù Văn phòng cố vấn của Nhà Trắng từng nói với Chánh văn phòng Nhà Trắng, Mark Meadows, rằng những cái hộp ở Nhà Trắng nên được chuyển cho NARA nhưng cuối cùng chúng được chuyển tới Mar-a-Lago. Cuối cùng 42 hộp về tới Florida. 15 hộp trong số đó được thu hồi bởi NARA vào ngày 18-1-2022, 38 tài liệu được phân loại được chuyển cho FBI vào ngày 3-1-2022, trong khi phần còn lại bị tịch thu trong cuộc lục soát vào ngày 8-8-2022.