"Cải cách quốc phòng 2.0" - Tham vọng của Tổng thống Moon Jae-in

• “Bông hồng thép” lái xe tăng chiến đấu của quân đội Hàn Quốc
• Quân đội Hàn Quốc phát triển hệ thống trí tuệ nhân tạo chống Triều Tiên

Hướng đi mới

Dường như Tổng thống Moon đang nỗ lực hết mình nhằm cải tổ lực lượng quân sự vốn đã lỗi thời của Hàn Quốc được xây dựng từ thời Chiến tranh Lạnh với trọng tâm là quân đội và sự phụ thuộc vào quan hệ đồng minh với Mỹ. Việc di dời căn cứ quân sự Yongsan của Mỹ từ trung tâm thủ đô Seoul đang trong giai đoạn cuối.

Chính quyền Tổng thống Moon Jae-in muốn tái cấu trúc quân đội Hàn Quốc.

Hiện nay, ông Moon đang thúc đẩy hoàn tất việc chuyển giao quyền kiểm soát hoạt động thời chiến (OPCON) từ Bộ chỉ huy Mỹ sang Bộ chỉ huy Hàn Quốc trong nhiệm kỳ của mình. Việc chuyển giao OPCON được thúc đẩy từ thời cựu Tổng thống Roh Moon-hyun đã gây tranh cãi bởi những người bảo thủ không muốn gây thiệt hại cho đồng minh Mỹ, dẫn đến kế hoạch này bị trì hoãn trong thời gian dài.

Tuy nhiên, lời kêu gọi "Nước Mỹ trước tiên" và chính sách chia sẻ gánh nặng ngân sách trong các đối tác quốc tế của Tổng thống Trump đã khiến Nhà Xanh phải tìm một hướng đi khác. Chính quyền của Tổng thống Roh trước đây cũng muốn tạo ra mô hình quân đội chung hỗn hợp, trao quyền lực lớn hơn cho hải quân và không quân. 

Hiện tại, quân đội Hàn Quốc đang thu hẹp quy mô chỉ huy và các đơn vị trực thuộc, giảm số lượng tướng lĩnh từ 436 xuống còn 360 và binh sỹ từ 618.000 xuống 500.000. Hầu hết việc cắt giảm này diễn ra trong quân đội, làm tăng đáng kể tầm quan trọng của lực lượng hải quân và không quân. Trong năm 2018, hai bộ chỉ huy quân đội chính đã được sáp nhập, cho thấy đợt tái cấu trúc lớn nhất của quân đội Hàn Quốc kể từ Chiến tranh Triều Tiên.

Các công nghệ mới cũng đang được áp dụng để cải cách quân sự Hàn Quốc. Kế hoạch cải cách "thông minh" của Bộ Quốc phòng Hàn Quốc nhằm tạo ra một lực lượng quân đội vừa tinh gọn lại vừa nhanh nhạy hơn. 

Các công nghệ tiên tiến đang được nghiên cứu áp dụng như thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR), trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) để bổ sung cho việc thiếu hụt các cơ sở đào tạo quân sự cũng như nhằm tổ chức tốt hơn các hệ thống phòng vệ. 

Bên cạnh đó, công nghệ in 3D cũng được đưa vào kế hoạch cải cách quốc phòng để thiết kế đồng phục chiến đấu phù hợp hơn, máy bay không người lái cũng được tận dụng để vận chuyển đạn dược. Hàn Quốc muốn đi đầu trong việc áp dụng các công nghệ mới nổi từ cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 vào trong quân sự.

Vừa qua, bên lề Đối thoại Shangri - La - Diễn đàn cấp cao về an ninh châu Á diễn ra ở Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo cũng đã tìm cách thúc đẩy trao đổi và hợp tác quốc phòng với Singapore và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) với mong muốn đề nghị các đối tác này ủng hộ những nỗ lực của Seoul nhằm phi hạt nhân hóa Bán đảo Triêu Tiên.

Mục tiêu không mới

Tất cả cho thấy, chính quyền của Tổng thống Moon đang đặt mục tiêu xây dựng  khả năng chiến lược độc lập để đối phó những thách thức của một bán đảo Triều Tiên ngày càng bất ổn. 

Mặc dù không đề cập cụ thể đến Triều Tiên, song kế hoạch của MND nhằm tăng cường "khả năng tấn công mục tiêu chiến lược" của Seoul, đặc biệt là thông qua các vụ mua sắm mới, bao gồm một vệ tinh do thám, máy bay không người lái giám sát tầm trung và tầm cao, tên lửa dẫn đường không đối đất tầm xa… cũng đủ nói lên những toan tính của Seoul.

Seoul cũng đang phát triển một "khả năng phòng thủ tên lửa kiểu Hàn Quốc" bằng cách cải thiện hiệu suất của radar cảnh báo sớm tên lửa đạn đạo, thành lập Đơn vị không quân và phòng thủ tên lửa (AMD-Cell) và phát triển tên lửa đất đối không tầm trung Cheelmae-2 (KM-SAM). Khoản ngân sách trị giá 58,8 tỷ USD sẽ được phân bổ để "đảm bảo khả năng răn đe chiến lược của quân đội Hàn Quốc và đối phó với các mối đe dọa toàn diện".

Tháng 3-2019, lực lượng không quân Hàn Quốc đã giới thiệu hai máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ 5 đầu tiên của Mỹ. Hiện nay, Hàn Quốc đã đặt mua thêm 40 máy bay, nâng tổng giá trị hóa đơn mua sắm thiết bị quân sự lên 7 tỷ USD. 

Ngoài ra, các nguồn tin cho biết cũng có khoảng 20 đơn hàng mua sắm thiết bị quân sự sẽ được bổ sung, phi đội máy bay F-35A mới sẽ được tăng cường bởi các đơn vị giám sát Global Hawk mới và 4 máy bay tiếp nhiên liệu từ Airbus.

Rõ ràng, với tham vọng lớn đó, ngân sách quốc phòng của Seoul cũng sẽ tăng lên đáng kể. Theo MND, trong "kế hoạch trung hạn" giai đoạn từ năm 2019-2023, phân bổ ngân sách quốc phòng sẽ khoảng 242 tỷ USD. 

Khoản ngân sách này sẽ khiến mức tăng chi tiêu quốc phòng bình quân của Seoul lên 7,5% mỗi năm, hơn tỷ lệ trung bình 4,9% của giai đoạn từ 2009-2018. Ông Moon đã đề xuất mức tăng lên đến 8,2% chi tiêu quốc phòng trong năm 2019 để đối phó với những mối đe dọa trong tương lai, mức tăng lớn nhất kể từ năm 2008.

"Cải cách quốc phòng 2.0" sẽ tạo đà cho một sự chuyển giao sang một lực lượng quân sự Hàn Quốc hiệu quả và có khả năng hơn trong thế kỷ 21. Tuy nhiên, việc thanh toán cho khoản chi 242 tỷ USD không phải là điều dễ dàng với chính phủ Seoul hiện tại, đặc biệt khi chi phí an sinh xã hội Hàn Quốc đang tăng nhanh nhưng tăng trưởng kinh tế trì trệ. Để đạt được mục tiêu của mình, Seoul cần phải bắt đầu ưu tiên các dự án phù hợp với tư thế phòng thủ mạnh mẽ hơn.

Hòa bình trên bán đảo Triều Tiên là điều mà Chính phủ Hàn Quốc luôn mong muốn có được nhưng đó vẫn có lẽ là một chặng đường dài, cần sự kiên nhẫn cũng như tỉnh táo. 

Gần đây, Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Lee Tae-ho cũng cho rằng, việc củng cố "hòa bình bền vững" trên Bán đảo Triều Tiên là điều kiện sống còn để đạt được mục tiêu "hòa bình lâu dài" ở châu Á, khu vực lâu nay bị bao vây bởi mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên và các thách thức an ninh khác. 

Chừng nào chưa có được hai chữ "hòa bình" thực chất, chính phủ Hàn Quốc vẫn phải nỗ lực cho một hệ thống quân đội phòng thủ vững mạnh.