Cảnh sát Mỹ sẽ dùng phần mềm tính “điểm đe dọa”

Thứ Bảy, 23/01/2016, 11:05

Bắt giữ một người để ngăn chặn anh ta phạm tội trong tương lai - chuyện tưởng như chỉ có trong phim viễn tưởng “Minority Report” của Tom Cruise, nhưng thực tế đó là điều mà Sở Cảnh sát Fresno, bang California (Mỹ) đang tiến gần.

Ở đây, cảnh sát dùng một phần mềm mới để tính toán “điểm đe dọa”, tức là khả năng một người có thể phạm tội và từ đó có hành động giám sát tương ứng? Phần mềm này chính là bước đầu tiên trong kỷ nguyên mới của lực lượng thực thi pháp luật.

Phòng ngừa tội phạm

Công nghệ thế hệ mới nói trên là phần mềm Beware, được sử dụng ở Fresno. Cảnh sát cho rằng công cụ này có thể cung cấp thông tin quan trọng giúp vạch mặt khủng bố hoặc ngăn chặn các vụ xả súng hàng loạt, đảm bảo an toàn cho cảnh sát và người dân, truy tìm nghi can và phá các vụ án mở. Trong khi các nhân viên trực tổng đài xử lý cuộc gọi khẩn, Beware tự động chạy các địa chỉ. Phần mềm sau đó đưa ra những cái tên và quét các tên này trên một loạt dữ liệu sẵn có để đánh giá mức độ đe dọa theo màu cho từng người hoặc từng địa chỉ: xanh lá cây, vàng, đỏ.

Bên trong Trung tâm Tội phạm Thời gian thực của Sở Cảnh sát Fresno.

Beware tính toán “điểm đe dọa” như thế nào là bí mật thương mại mà Công ty an ninh Intrado không tiết lộ. Hiện chưa rõ Beware có dựa nhiều vào các hành vi phạm tội và bình luận đe dọa trên Facebook để tính điểm hay không. Chỉ biết, Beware luôn đánh dấu những chỗ có vấn đề và báo cáo cho người dùng phần mềm.

Trong phần quảng cáo sản phẩm Beware, Intrado nói rằng Beware có thể biết rằng một người dân ở một địa chỉ cụ thể nào đó là một cựu binh chiến tranh bị chứng rối loạn stress sau sang chấn, từng bị kết án hình sự vì tấn công người khác và đã đăng những dòng đáng lo ngại về kinh nghiệm chiến đấu trên mạng xã hội.

Cảnh sát trưởng Fresno, ông Jerry Dyer cho biết, nhân viên của ông thường phải xử lý những thông tin nhỏ giọt, thậm chí không chính xác. Trong trường hợp đó, Beware và Trung tâm Tội phạm thời gian thực có thể giúp họ cảm nhận bằng trực giác. Ông Dyer nói: “Nhân viên của chúng tôi cần phải biết điều chưa biết và nhìn thấy điều chưa thấy. Họ phải đưa ra những quyết định tức thì dựa trên thông tin hạn chế”.

Tính chính xác

Một số nhân viên cảnh sát ở Fresno cho biết quyền lực của họ tại trung tâm này có thể khiến họ gặp rắc rối. Lo ngại đó chưa xảy ra tại Fresno nhưng đã xảy ra tại nơi khác ví dụ như Oakland. Thành phố này đã phải giảm quy mô trung tâm giám sát sau khi người dân phản đối vì lo ngại quyền riêng tư bị cảnh sát xâm phạm. Phần mềm Beware có thể tính nhầm điểm cho một ai đó vì hiểu sai những hoạt động vô thưởng vô phạt của người này trên mạng xã hội. Do bị tính điểm nhầm nên cá nhân đó có thể bị cảnh sát phản ứng nặng nề hơn.

Đáp lại, ông Dyer cho rằng sự lo lắng đó là thái quá vì điểm đe dọa không phải là căn cứ duy nhất. Cảnh sát sử dụng điểm này để làm chỉ dẫn, giúp họ lần sau thêm vào lý lịch của một người, tìm thêm thông tin liên quan cho đồng nghiệp tại hiện trường. Còn cảnh sát trên phố không bao giờ biết điểm đe dọa của ai đó.

Hội đồng thành phố Fresno đã tổ chức một buổi điều trần về Beware hồi tháng 11-2015 sau khi nhiều khu vực bày tỏ lo ngại. Một thành viên hội đồng kể về một phụ nữ bị tính điểm đe dọa cao chỉ vì bà này nói về một trò chơi bài mang tên “Rage” (Nổi giận) trên Twitter – một từ khóa mà Beware có thể dùng để đánh giá người dùng mạng xã hội.

Kho công cụ công nghệ cao

Dù vậy, Trung tâm Tội phạm thời gian thực trị giá 600.000USD của thành phố Fresno đã trở thành mô hình cho công tác giữ trật tự áp dụng công nghệ cao. Trung tâm này hoạt động liên tục không kể ngày đêm với rất nhiều loại công nghệ cho phép Sở Cảnh sát Fresno có thể xem, phân tích và phản ứng với các sự cố xảy ra khắp thành phố hơn 500.000 dân này.

Cảnh sát trưởng Fresno, ông Jerry Dyer, tại Trung tâm Tội phạm Thời gian thực.

Một ngày làm việc điển hình của trung tâm diễn ra như sau: 5 nhân viên trực tổng đài ngồi sau hàng loạt màn hình máy tính, xử lý cả núi thông tin để hỗ trợ các đơn vị phản ứng với hơn 1.200 cuộc gọi khẩn cấp 911 mà Sở Cảnh sát Fresno nhận được mỗi ngày. Với 57 màn hình treo kín tường trong trung tâm, các nhân viên theo dõi và quét 200 camera của cảnh sát nằm ở mọi ngóc ngách thành phố Fresno. Ngoài ra, họ có thể tiếp cận dữ liệu từ 800 camera giao thông và trường học trong thành phố. Sắp tới, họ có thể có thêm nguồn thông tin từ 400 máy camera gắn trên người cảnh sát và hàng nghìn máy quay từ các doanh nghiệp thành phố có hệ thống giám sát.

Beware và camera chỉ là một vài trong số các công cụ của trung tâm. Nhân viên tại đây còn có thể rà soát cơ sở dữ liệu cá nhân từ hơn 2 tỉ hình quét các biển số xe cộ và địa điểm trên cả nước. Nếu phát hiện ra tiếng súng, một hệ thống tên là ShotSpotter có thể xác định vị trí dựa vào các micro gắn quanh thành phố. Một chương trình khác là Media Sonar giúp nhân viên cảnh sát theo dõi mạng xã hội để phát hiện các hoạt động trái phép. Cảnh sát dùng Media Sonar để giám sát các cá nhân, mối đe dọa với trường học và các hashtag trên Twitter liên quan tới băng nhóm.

Cảnh sát Fresno gần đây đã dùng các camera để tìm ra một nghi can cướp bóc sau khi hắn ta chạy trốn khỏi hiện trường và nhảy xuống kênh đào để trốn. Hắn đã nhanh chóng bị tóm. Hồi tháng 9-2015, Cảnh sát Fresno dùng dữ liệu từ biển số xe để giải quyết một vụ giết người. Tất cả những gì cảnh sát biết để phá án chỉ là vài dòng mô tả chiếc xe của nghi phạm và 3 con số trong biển số xe.

Những chương trình như Beware có thể sẽ ngày càng phổ biến. Vấn đề ở đây là công nghệ có phải là cách nhân văn và hiệu quả nhất để giám sát một khu vực. Không gì có thể làm người dân cảm thấy an toàn hơn là một cộng đồng gắn kết. Nếu mọi người tin tưởng nhau và tin Sở cảnh sát, thì không có lý do gì họ phải sống trong sợ hãi.

Minh Thùy (tổng hợp)