Chó đánh hơi phát hiện bệnh đái tháo đường

Thứ Tư, 05/04/2017, 07:15

Loài chó nổi tiếng là bạn tốt nhất của con người và sức mạnh khứu giác của chúng cũng giúp cứu mạng người. Chó có thể đánh hơi được sự thay đổi mức glucose trong máu ở bệnh nhân đái tháo đường type 1. Chó cũng phát hiện bệnh ung thư tuyến tiền liệt nhờ đánh hơi mẫu nước tiểu.

Magic đặt chân lên hai đầu gối của cô chủ và cặp mắt nâu của nó nhìn chằm chằm vào nơi đó. Đó là hành vi thường ngày mà con chó thực hiện hàng ngàn lần. Magic chính là con chó trợ giúp cảnh báo y khoa được huấn luyện để dò tìm bất cứ sự thay đổi nhỏ nào về mức đường máu của nữ chủ nhân Claire Pesterfield.

Sử dụng khứu giác siêu nhạy, Magic có khả năng dò thấy sự tập trung mùi nhỏ nhất (khoảng 1/1.000 tỷ) cho phép nó cảnh báo nữ chủ nhân khi nào cần phải tiêm insulin. Nếu không có sự trợ giúp từ Magic, những thay đổi đường máu có thể gây nguy hiểm chết người cho Claire Pesterfield và trong trường hợp nặng dễ dẫn đến hôn mê sâu.

Claire Pesterfield và Magic.

Claire bị bệnh đái tháo đường type 1, song không giống như những bệnh nhân tương tự, cơ thể cô không thể hiện dấu hiệu cảnh báo thời khắc nguy hiểm sắp sửa xảy ra. Cô cho biết: "Tôi thường sử dụng công nghệ hiện đại nhất nhưng vẫn không đủ để biết trước nhằm ngăn ngừa nguy cơ hay giúp giảm nhẹ tình trạng. Nhưng nhờ có Magic cảnh báo cho tôi trước 30 phút để hành động. Trong hơn 3 năm rưỡi sống chung với nhau, Magic luôn phát đi cảnh báo kịp thời và cứu mạng tôi đến 3.500 lần. Nếu không có Magic có lẽ tôi không còn sống cho đến ngày hôm nay".

Claire là y tá hỗ trợ và giáo dục trẻ em và gia đình về bệnh đái tháo đường type 1. Cô không thể làm tốt công việc nếu không có Magic bên cạnh: "Nếu không có Magic, tôi phải kiểm tra mức đường máu cứ mỗi 20 hay 30 phút một lần để phòng ngừa sự cố xảy ra".

Magic cũng có nhiệm vụ gửi thông điệp đến những đứa trẻ mà Claire phục vụ và với Magic thì "bệnh nhân có thể sống an toàn dù mắc bệnh đái tháo đường". Magic luôn nằm ngủ bên cạnh Claire vào mỗi đêm để khi bất ngờ đánh hơi thấy mức đường máu cao nó sẽ đánh thức cô chủ ngay lập tức.

Claire giải thích: "Trước khi có Magic, tôi phải thức dậy vào mỗi giờ để kiểm tra mức glucose trong máu. Điều đó có nghĩa là đầu óc tôi vô cùng căng thẳng. Nhiều khi quá mệt mỏi khiến tôi ngủ thiếp đi và không thức dậy nổi. Như thế là quá nguy hiểm".

Hiện nay, hệ thống bệnh viện công NHS của Anh đang thử nghiệm đánh giá năng lực đánh hơi dò tìm bệnh ung thư tuyến tiền liệt của chó. Cuộc nghiên cứu tiến hành nhằm mang đến cơ hội phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm nhất có thể - yếu tố quan trọng cải thiện tỷ lệ sống còn nơi bệnh nhân.

Chó được huấn luyện đánh hơi mẫu nước tiểu bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt.

Chó - thường là giống chó săn như labrador và springer spaniel - được huấn luyện đánh hơi mẫu nước tiểu từ bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt. Các nhà khoa học cho rằng, loài chó săn có năng lực đánh hơi được mùi ung thư "dễ bay hơi" phát ra từ các tế bào nhiễm vào nước tiểu khi cơ thể cố gắng tống khứ hóa chất. Tỷ lệ thành công đánh hơi mẫu nước tiểu bệnh nhân là hơn 90%.

Bác sĩ Claire Guest, đồng sáng lập tổ chức từ thiện Medical Detection Dogs, nhận ra cô bị ung thư vú sau khi con chó Daisy dùng mũi đẩy nhẹ một vùng ngực của cô. Các xét nghiệm sau đó tiết lộ cô có 2 khối u ở ngực. Sự sống sót may mắn khiến cho cô bắt đầu quan tâm đến năng lực đánh hơi phát hiện bệnh ung thư của chó.

Claire Guest nhận định: "Chó thực sự là cỗ máy cảm biến sinh học cực kỳ tinh tế. Sự tiến hóa đã ban cho chó khứu giác cực nhạy. Chó còn được sử dụng tại các sân bay để dò tìm chất nổ. Có thể nói, chó sẽ có quyết định sống hay chết. Đó là lý do mà ngày nay người ta thường sử dụng chó trong y khoa".

Tuy nhiên hiện nay, các chính quyền vẫn chưa có sự tài trợ cho huấn luyện những con chó dò tìm bệnh nhưng nghị sĩ Bảo thủ Anh Iain Duncan Smith hy vọng sắp tới sẽ có sự thay đổi.

Duncan Smith tình cờ biết đến hoạt động của Medical Detection Dogs khi vợ ông mắc bệnh ung thư vú và kể từ đó ông trở thành người quản trị cho tổ chức từ thiện. Duncan Smith tin tưởng "cuộc nghiên cứu tiên phong không chỉ giúp cứu sống nhiều mạng người mà còn cho phép NHS tiết kiệm được hàng triệu bảng Anh".

Bộ trưởng Y tế Anh Jeremy Hunt hứa hẹn sẽ xem xét các kết quả cuộc thử nghiệm của hệ thống NHS sau khi chúng được công bố. Jeremy Hunt phát biểu: "Tôi nghĩ rằng ý tưởng công việc huấn luyện chó không thể nhanh được. Nếu nghiên cứu có kết quả tốt đẹp, tôi chắc chắn muốn biết đến nó".

An An (tổng hợp)