Công nghệ khôi phục trên không gian ảo những di sản bị khủng bố phá hoại

Thứ Năm, 04/06/2015, 15:50

Các nhà khảo cổ đang vận động những người tình nguyện ứng dụng công nghệ 3D để phục hồi những di sản văn hóa đã mất hay bị phá hoại bởi bọn khủng bố ở Syria và Iraq. Nỗ lực bắt đầu với cuộc trò chuyện giữa 2 nhà nghiên cứu trẻ tuổi vào cuối tháng 2 vừa qua - tức khi hình ảnh các chiến binh IS đập phá những tác phẩm điêu khắc cổ trong Nhà bảo tàng Mosul ở miền bắc Iraq bắt đầu lan rộng.

Chance Coughenour và Matthew Vincent là hai nghiên cứu sinh tiến sĩ đang làm việc cho Mạng Huấn luyện ban đầu về Di sản Văn hóa kỹ thuật số (ITN-DCH) - một dự án được Liên minh châu Âu (EU) tài trợ nhằm mục đích ứng dụng công nghệ mới vào các vấn đề liên quan đến di sản văn hóa của nhân loại.

Cảnh đổ nát hoang tàn tại thành phố cổ Palmya.

Matthew Vincent cho biết, dự án này kêu gọi sự giúp đỡ cộng tác từ mọi người nhằm phục hồi những di sản văn hóa đã bị phá hủy bằng phương pháp quang trắc - kỹ thuật phổ biến trong các dự án di sản văn hóa hiện đại, sử dụng phần mềm để xử lý nhiều hình ảnh 2D của một vật thể đơn lẻ thành hình ảnh 3D (hình ảnh nổi 3 chiều).

Matthew Vincent.

Vincent giải thích: "Đó là công nghệ hữu ích có thể tạo ra các mô hình 3D trong khi chỉ sử dụng những bức ảnh được chụp từ camera kỹ thuật số thông thường".

Vincent và Coughenour nhận thức rằng nếu tìm kiếm được đủ hình ảnh về những đồ tạo tác bị phá hủy thì họ có thể khôi phục được chúng trong không gian ảo. Đó là lý do thúc đẩy họ thành lập Dự án Mosul - dự án mang tên thành phố của Iraq, nơi có nhà bảo tàng bị chiến binh IS phá hoại. Nhiều người đã từng viếng thăm những nơi mà nay đã bị bọn khủng bố phá hoại - bắt đầu từ Nhà Bảo tàng Mosul - có thể đóng góp cho dự án với những bức ảnh mà họ chụp được. Sau đó, những người tình nguyện sẽ xử lý các bức ảnh 2D sang 3D để tái tạo lại những đồ tạo tác bị đập phá.

Một bức tượng 3D được nhóm người tình nguyện phục hồi trong Dự án Mosul.

Cho đến nay, Dự án Mosul đã nhận được hơn 700 bức ảnh - trong đó có 543 bức về những đồ tạo tác tại Nhà Bảo tàng Mosul - và từ đó 9 người tình nguyện đã tạo được 15 bản sao cổ vật 3D để chia sẻ trên nền tảng Sketchfab (trang web được sử dụng để chia sẻ những mô hình 3D).

Con sư tử trong Nhà Bảo tàng Mosul.

Mô hình 3D nổi bật nhất trong gallery của 9 người tình nguyện là bức tượng sư tử trong Nhà Bảo tàng Mosul. Khoảng 16 bức ảnh chụp con sư tử này khi nó còn nguyên vẹn trong nhà bảo tàng được gửi đến Dự án Mosul cho phép các nhà khoa học phục hồi hoàn toàn bức tượng đến từng chi tiết. Matthew Vincent nhận xét: "Con sư tử là một phần của nghệ thuật Vương quốc Assyria cổ.

Tượng Bò đầu người có cánh đứng gác trước lối vào Cung điện Tây Bắc của vua Ashurnasirpal II.

Nếu nhìn gần, chúng ta sẽ thấy văn bản được khắc bằng ký tự hình nêm. Điều đáng buồn là chúng ta không thể biết được những bản sao kỹ thuật số chính xác đến đâu bởi vì bản gốc đã bị phá hoại".

An Di (tổng hợp)