Google bị kiện vì theo dõi và thu thập dữ liệu học sinh

Thứ Năm, 17/12/2015, 08:30

Không giống như tuyên bố trên trang web của công ty hoặc như Google đã từng cam kết, “Google Apps for Education” (Các ứng dụng dành cho giáo dục) của Google thật ra chẳng phải là công cụ mà “các trường học có thể tin tưởng”, bởi vì nó đang theo dõi 40 triệu học sinh bậc phổ thông và thu thập dữ liệu về các hoạt động trực tuyến của những học sinh này.

Trước thực trạng được coi là “vô đạo đức” như thế, nhóm luật sư Tổ chức Ranh giới điện tử (EFF) đã làm đơn kiện Google gửi đến Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) đề nghị khẩn cấp điều tra về hành vi vi phạm cam kết về quyền riêng tư được soạn thảo bởi Diễn đàn Tương lai Quyền riêng tư (FPF) và Hiệp hội Công nghệ Thông tin và Phần mềm (SIIA) - cả hai tổ chức đều đặt trụ sở tại Mỹ - mà Google đã ký kết vào tháng 1-2015.

Jonathan Rochelle, Giám đốc GAFE.

Theo đơn kiện của EFF gửi đến FTC, Google đã vi phạm “Cam kết Quyền riêng tư học sinh” (SPP) ở 3 vấn đề. Thứ nhất, dữ liệu cá nhân học sinh bị Google “thu thập, lưu giữ và sử dụng” để phục vụ lợi ích của công ty và không hề liên quan đến mục đích giáo dục. Thứ hai, tính năng “Chrome Sync” trong trình duyệt Chrome của Google được kích hoạt mặc định trên mọi laptop Chromebook cho phép công ty “thu thập và sử dụng” toàn bộ lịch sử duyệt web cũng như dữ liệu khác của học sinh. Thứ ba, tính năng cài đặt “Google for Education’s Administrative” (Quản trị Giáo dục) cho phép ban quản trị trường học kiểm soát mọi cài đặt trên Chromebook, và các nhà quản trị chọn những cài đặt chia sẻ thông tin cá nhân của học sinh với Google và các trang web bên thứ 3.

Theo EFF, 40 triệu học sinh ở Mỹ sử dụng Chromebook và các công cụ phần mềm của Google đều không hề nhận được cảnh báo về hành vi thu thập dữ liệu cá nhân của Google. Thật ra, mọi người đều đã quá quen với việc các công ty Internet theo dõi mỗi thao tác tìm kiếm của họ - đa phần nhằm để phân tích thói quen mua sắm của người tiêu dùng và hướng họ đến những quảng cáo.

Thiết bị Chromebook của Google.

Nhưng cam kết về quyền riêng tư mà Google đã ký kết nhằm bảo vệ thông tin cá nhân của học sinh trước mọi hành vi theo dõi. Cam kết bảo vệ của Google bao gồm mọi tìm kiếm trên web, các video trên YouTube được xem, mọi trang web được tuy cập, mọi ứng dụng được cài đặt và mật khẩu.

Đơn kiện của EFF trình bày rõ ràng: “Dữ liệu như thế tiết lộ chi tiết thông tin cá nhân học sinh và không cần thiết để phục vụ mục đích giáo dục. Google không chỉ thu thập và lưu trữ hàng loạt dữ liệu học sinh mà còn sử dụng nó vì lợi ích của công ty như là cải thiện sản phẩm cũng như thực hiện quảng cáo. Rõ ràng, Google đã vi phạm cam kết SPP trong khi không hề nhận được sự cho phép từ học sinh hay các bậc cha mẹ. Hơn nữa, ban quản trị trường học cũng có thể tiếp cận và cung cấp thông tin học sinh cho các bên thứ 3 – bao gồm các doanh nghiệp đang muốn bán dịch vụ hay các tổ chức muốn xác định vị trí hiện tại của học sinh.

Không chỉ đề nghị FTC điều tra Google mà EFF còn yêu cầu cơ quan liên bang thông báo đến các bậc cha mẹ những thông tin về con cái của họ đã bị thu thập đồng thời hủy bỏ toàn bộ các file dữ liệu thu thập trái phép. EFF còn yêu cầu FTC “ra lệnh” cho Google rút khỏi cam kết về quyền riêng tư đã ký kết và phạt tiền thật nặng.

Phản ứng trước đơn kiện của EFF, Jonathan Rochelle - Giám đốc dịch vụ đám mây Google Apps for Education (GAFE) – khẳng định Google vẫn tuân thủ cam kết của mình và viết trên blog dịch vụ: “Với sự đánh giá cao về sự tập trung của EFF vào quyền riêng tư dữ liệu của học sinh, chúng tôi tự tin rằng các công cụ của chúng tôi đều tuân thủ luật pháp cũng như những cam kết của chúng tôi, trong đó bao gồm SPP mà chúng tôi đã ký hồi đầu năm 2015”.

Trong khi đó Paul Keith, giới chức ở FPF, phát biểu: “Chúng tôi đã xem qua đơn kiện của EFF và cảm thấy nó không có giá trị. Tính năng Chrome Sync là một cài đặt nằm trong sự kiểm soát của nhà quản trị công nghệ thông tin trường học và cũng có thể được thay đổi bởi học sinh hay phụ huynh. Tính năng này giúp cho học sinh đăng nhập tại nhà hay tại thư viện và sử dụng được các đánh dấu liên kết bookmark của nhà trường, những trang web yêu thích cùng với các cài đặt khác.

Paul Keith cũng nhấn mạnh rằng từ khi máy tính Chromebook được nhiều học sinh sử dụng trong trường học, tính năng Chrome Sync trở nên phổ biến. Người phát ngôn của SIIA Mark McCarthy đánh giá trong đơn kiện của EFF “chứa đựng một số sự hiểu lầm về SPP”.

Theo McCarthy, cam kết SPP không hề ngăn cản việc thu thập loại thông tin nhằm phục vụ cho ban quản trị nhà trường nắm được trải nghiệm giáo dục của học sinh. Google cũng cho biết dữ liệu học sinh đều được thể hiện vô danh và không được sử dụng vào mục đích thương mại mà cũng được các bậc phụ huynh và giáo viên kiểm soát một phần.

Duy Minh (tổng hợp)