Mối tương tác giữa công nghệ và giấc ngủ

• Lạm dụng quá mức thiết bị điện tử hiện đại dẫn tới hỏng thị lực
• Bệnh viện tâm thần "đón" nhiều bệnh nhân "nghiện" điện thoại

Thiết bị điện tử ảnh hưởng xấu tới giấc ngủ - ngủ muộn hơn và thường xuyên thức giấc vào giữa đêm. Nhiều nghiên cứu khác còn cho rằng việc sử dụng công nghệ vào ban đêm ảnh hưởng tới khả năng ứng phó với stress, và sức khỏe tâm thần.

Matthew Walker, giáo sư khoa học thần kinh và tâm lý học, Đại học California, Berkeley (Mỹ).

Matthew Walker, giáo sư khoa học thần kinh và tâm lý học Đại học California, Berkeley (Mỹ), nhấn mạnh: "Chúng ta có thể thấy buồn ngủ hoàn toàn nếu các thiết bị điện và điện thoại của chúng ta được tắt. Nhưng khi chúng ta nhấc điện thoại, giấc ngủ đã bị trì hoãn. Gửi tin nhắn, đăng tin trên Facebook hay kiểm tra email có nghĩa là bạn đang đợi phản hồi và khiến hệ thống cảm xúc lo lắng hoạt động". 

Ben Carter, nhà thống kê sinh học Viện Tâm thần học, Đại học King's College London, dành nhiều năm nghiên cứu tác động của công nghệ tới giấc ngủ và khám phá mối liên hệ chặt chẽ giữa chứng mất ngủ với việc sử dụng các thiết bị điện tử trong phòng ngủ.

Tổ chức Sleep Foundation ở Mỹ phát hiện trong 5 người có 1 người bị đánh thức bởi thiết bị điện tử vào ban đêm. Và một nửa trong số những người này tiếp tục sử dụng nó. Carter thực hiện rà soát lại 20 nghiên cứu về ảnh hưởng của công nghệ tới giấc ngủ ở trẻ em và phát hiện kể cả những người không sử dụng điện thoại trước khi đi ngủ nhưng để chúng trong phòng ngủ cũng ngủ không sâu bằng những người để thiết bị trong phòng khác.

Carter lập luận: "Chỉ sự hiện diện của các thiết bị điện tử cũng đã ảnh hưởng tới giấc ngủ. Những đứa trẻ này vẫn kết nối với các thiết bị điện tử một cách có ý thức".

Còn Walker khẳng định: "Chỉ việc có thiết bị có khả năng gây ức chế trong phòng ngủ cũng có thể thay đổi chất lượng giấc ngủ".

Có một sự khác biệt rất rõ ràng giữa việc thức khuya đọc sách hay xem TV với việc sử dụng điện thoại thông minh và laptop. Cách thức chúng ta tương tác với các thiết bị điện tử tước đoạt của chúng ta nhiều thời gian vốn dành cho giấc ngủ hơn, theo các nhà nghiên cứu. Ví dụ, ánh sáng xanh phát ra bởi màn hình các thiết bị điện tử có thể thay đổi quá trình sinh ra melatonin - hormone giúp điều khiển giấc ngủ, từ đó tác động đến đồng hồ sinh học trong cơ thể.

Tính năng "Night Shift" của Apple.

Giáo sư Paul Gringas ở Bệnh viện Nhi đồng Evelina (London, Anh) buộc tội các công ty công nghệ phải chịu trách nhiệm khi hàng loạt sản phẩm thế hệ mới của họ ngày càng phát ra ánh sáng xanh mạnh hơn do kích thước to hơn nên tác động xấu đến giấc ngủ nhiều hơn nữa. Trung tâm Kiểm soát và phòng bệnh Hoa Kỳ cho biết 35% người Mỹ trưởng thành không ngủ đủ giấc, tăng 29% so với 10 năm về trước.

Cụ thể, trung tâm hiện ước tính 70 triệu người Mỹ trưởng thành ngủ dưới 6 tiếng mỗi đêm. Điều này gây ra hậu quả thiếu tập trung và ghi nhớ trong công việc. Thiếu ngủ cũng là một trong những nhân tố làm tăng rủi ro tai nạn ô tô và tai nạn ở công trường. Ngoài ra, thiếu ngủ còn dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe như bệnh về tim, béo phì và trầm cảm.

Colin Espie, giáo sư về giấc ngủ Đại học Oxford, lập luận: "Đây có lẽ là vấn đề lớn nhất chưa được giải quyết thuộc lĩnh vực sức khỏe công cộng ở thời đại chúng ta. Giấc ngủ rất quan trọng giúp duy trì trạng thái khỏe mạnh của con người. Cá nhân tôi nghĩ rằng công nghệ cũng có thể là lời giải cho vấn đề giấc ngủ của chúng ta".

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại thiết bị giúp điều khiển và hỗ trợ giấc ngủ. Clin Espie cũng hy vọng việc sử dụng công nghệ máy học (machine learning) sẽ tạo ra cách can thiệp mới đối với hội chứng thiếu ngủ. Thời gian qua, cả hai công ty Apple và Amazon đều có cách giải quyết vấn đề về mối tương tác giữa công  nghệ và giấc ngủ.

Ánh sáng xanh phát ra bởi màn hình các thiết bị điện tử có thể thay đổi quá trình sinh ra melatonin.

Ví dụ, Apple với hệ điều hành iOS 9.3 của công ty tích hợp tính năng gọi là "Night Shift" giúp người dùng có được giấc ngủ ngon. Nhưng, thực ra tính năng này chỉ đơn giản là giảm cường độ ánh sáng xanh phát ra từ màn hình của các thiết bị, từ đó làm màn hình của iPhone hay iPad sẽ trở nên ám vàng và giúp dễ ngủ hơn.

Về phần mình, Amazon giới thiệu "Blue Shade" cho thiết bị máy tính bảng Amazon Fire của công ty. Tính năng "BlueShade" có tác dụng làm giảm ánh sáng xanh. Ngoài ra, một số ứng dụng khác như là "f.lux" (cho phép chỉnh độ sáng-tối của màn hình và loại bỏ ánh sáng xanh) cũng xuất hiện trên hệ điều hành Android.

Nhưng, giáo sư Gringas bình luận: "Vấn đề chỉ là chiêu thức quảng cáo sản phẩm của các công ty công nghệ hơn là nỗ lực khắc phục hậu quả của ánh sáng xanh".