Tương lai nào cho công nghệ trí tuệ nhân tạo?
Takeo Kanade, Giáo sư khoa Robot học thuộc Đại học Carnegie Mellon (CMU, Mỹ) bình luận: "Chúng ta không nên đánh giá AI như bộ não đang cạnh tranh với con người mà cần công nhận AI giúp nâng cao khả năng của chúng ta".
Đó là vì AI không hề biết đến cảm giác nhàm chán cũng như phát hiện được các khuôn mẫu - đặc tính nằm ngoài khả năng của con người. Và có thể, AI giúp chúng ta được an toàn hơn ở thế kỷ 21.
Chống lại các bệnh nhiễm trùng
Đối với hàng tỷ người trên thế giới, tiếng muỗi vo ve bên tai không chỉ là sự khó chịu vì nỗi ám ảnh sẽ bị đốt, mà còn có thể là dấu hiệu của bệnh tật hay thậm chí cái chết.
Ví dụ như Aedes aegypti - một trong những loài muỗi đặc biệt nguy hiểm - mang mầm bệnh sốt xuất huyết, sốt vàng da, Zika và chikungunya (một loại virus gây đau khớp) lây lan cho con người từ châu Phi đến hầu hết các khu vực nhiệt đới cũng như cận nhiệt đới. Đó là lý do thúc đẩy Rainier Mallol hợp tác với bác sĩ Dhesi Raja từ Malaysia (quốc gia bị đe dọa bởi loại virus này) cùng xây dựng thuật toán AI dự đoán những khu vực dễ bùng phát dịch bệnh nhất.
Chương trình Trí thông minh nhân tạo trong Dịch tễ y học (Aime) của họ là hệ thống kết hợp thời gian và địa điểm của những vụ sốt xuất huyết dựa trên báo cáo của bệnh viện địa phương kết hợp với 274 thông số tùy biến khác - như là hướng gió, độ ẩm, nhiệt độ, mật độ dân số, loại nhà ở.
Mallol giải thích: "Đó là tất cả các yếu tố giúp xác định muỗi sẽ lan rộng như thế nào". Một loạt thử nghiệm tiến hành ở Malaysia và Brazil cho thấy hệ thống có thể dự đoán điểm bùng phát với độ chính xác khoảng 88% với thời gian sớm trước 3 tháng.
Hệ thống cũng có thể giúp xác định tâm điểm của một ổ dịch trong vòng 400m cho phép nhân viên y tế công cộng can thiệp sớm bằng thuốc trừ sâu để bảo vệ người dân khỏi bị muỗi đốt. Aime cũng được mở rộng để dự báo sự bùng nổ của Zika và Chikungunya.
 |
| Chương trình DeepMind của Google giúp các bác sĩ lập phác đồ điều trị ung thư bằng cách dùng máy tầm soát, xác định các vùng mô lành ở bệnh nhân. |
Xử lý bạo lực sử dụng súng
Năm 2016, tại Mỹ có đến 15.000 người chết do bạo lực sử dụng súng. Mỹ cũng là quốc gia có tỷ lệ bạo lực liên quan đến súng cao nhất trong các nước phát triển. Để giải quyết vấn đề, nhiều thành phố ở Mỹ đang hướng đến công nghệ để giải quyết.
Ví dụ như hệ thống gọi là Shotspotter tự động phát hiện tiếng súng bằng thiết bị cảm ứng được sử dụng để xác định địa điểm xảy ra vụ nổ súng và báo động trong vòng 45 giây kể từ khi súng được khai hoả. Hệ thống Shotspotter được trang bị từ 15 đến 20 cảm biến âm thanh trên mỗi 2,5km2 để phát hiện tiếng súng và sử dụng thuật toán để tìm ra vị trí.
Công nghệ máy học (machine learning) cũng được vận dụng để nhận dạng âm thanh và số lượng tiếng súng để báo cho cảnh sát biết họ sẽ phải xử lý một cá nhân hay một nhóm người, hoặc liệu các đối tượng có dùng vũ khí tự động hay không. Hiện nay, trên thế giới có 90 thành phố - phần nhiều ở Mỹ, một số ở Nam Phi và Nam Mỹ - đang sử dụng Shotspotter trong khi nhiều thành phố khác đang cân nhắc sử dụng hệ thống.
Các hệ thống nhỏ hơn cũng được triển khai trong 9 khối trường trung học ở Mỹ nhằm để đối phó những vụ xả súng. Sở Mật vụ Mỹ (USSS) cũng cài đặt hệ thống trong Nhà Trắng. Ralph Clark - Giám đốc điều hành ShotSpotter - tuyên bố trong tương lai hệ thống có thể được ứng dụng nhiều hơn ngoài việc phản ứng trước các sự cố.
Ông phát biểu: "Chúng tôi rất háo hức muốn xem dữ liệu của chúng tôi có thể giúp hỗ trợ tốt hơn cho việc giữ gìn an ninh trật tự như thế nào. Máy học có thể kết hợp dữ liệu của chúng tôi với dữ liệu về thời tiết giao thông cũng như các vụ trộm cắp tài sản để giúp cảnh sát triển khai lực lượng hiệu quả hơn".
Chống ung thư
Mỗi năm ung thư gây ra hơn 8,8 triệu ca tử vong trên toàn thế giới và 14 triệu người được chẩn đoán bị mắc một loại ung thư nào đó. Tuy nhiên, phát hiện bệnh ung thư sớm có thể cải thiện đáng kể cơ hội sống sót của bệnh nhân đồng thời giảm nguy cơ bệnh tái phát. Xét nghiệm là một trong những cách phát hiện ung thư sớm, nhưng việc kiểm tra khá mất thời gian.
Đó là lý do thúc đẩy DeepMind - thuộc sở hữu của Alphabet, công ty mẹ của Google - và IBM ứng dụng công nghệ AI vào để giải quyết vấn đề. DeepMind triển khai chương trình huấn luyện các bác sĩ Dịch vụ Y tế quốc gia Anh (NHS) tại các bệnh viện thuộc Đại học University College London về AI nhằm giúp điều trị ung thư bằng cách xác định các mô khỏe từ các khối u qua kết quả scan đầu và cổ.
DeepMind cũng làm việc với Bệnh viện mắt Moorfields ở London để xác định sớm dấu hiệu mất khả năng thị lực bằng cách scan mắt.
Dominic King, lãnh đạo DeepMind Health, cho biết: "Thuật toán của chúng tôi có khả năng diễn giải thông tin hình ảnh qua quá trình scan. Hệ thống có khả năng xác định vấn đề tiềm ẩn và đề xuất phác đồ điều trị cho bác sĩ. Hiện thời hãy còn quá sớm để bình luận kết quả, nhưng những dấu hiệu đầu tiên rất đáng khích lệ".
Theo Dominic King, công nghệ AI giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh nhanh hơn bằng cách lọc hình ảnh qua scan và ưu tiên những điểm mà bác sĩ cần chú ý. Gần đây, IBM cũng công bố công nghệ Watson AI có thể phân tích hình ảnh và đặc điểm bệnh nhân nhằm xác định khối u với tỷ lệ chính xác lên tới 96%.
Hệ thống đang được thử nghiệm bởi các bác sĩ tại 55 bệnh viện trên khắp thế giới nhằm giúp chẩn đoán ung thư vú, phổi, đại trực tràng, cổ tử cung, dạ dày và tuyến tiền liệt.
