Vạch mặt kẻ giết người nhờ giải mã ADN
Vụ án ly kì này đã được series phim danh tiếng "Criminal Minds" đưa lên màn ảnh nhỏ năm 2019.
Tên sát nhân "Tắc kè hoa"
Trong một phiên toà năm 2003 tại Mỹ, tên Curtis Kimball đã khiến tất cả phải sửng sốt khi hắn thừa nhận mình đã giết hại nạn nhân Eunsoon Jun. Cô Eunsoon là một nhà hoá học 44 tuổi, sống tại California.
Được biết, cô đã hẹn hò với Curtis được một thời gian ngắn và ngay sau khi Curtis biến mất, cảnh sát đã tìm thấy thi thể không còn nguyên vẹn của cô tại nhà riêng. Sau khi bị bắt giữ, Curtis khai nhận hắn còn có 2 cái tên nữa là "Larry Vanner" và "Gordon Jenson".
Bà Roxane Gruenheid, cựu đội trưởng đội điều tra hạt Contra Costa, là điều tra viên chính của vụ giết hại cô Eunsoon Jun và chính bà là người đã phát hiện ra thi thể nạn nhân. Kể cả khi Curtis đã bị bắt, bà Roxane vẫn nghi ngờ rằng kẻ giết người này đang che giấu điều gì đó.
Cụ thể hơn, bà không tin rằng cô bé 5 tuổi Lisa - đứa con từng bị hắn bỏ rơi nhiều năm trước - là con ruột của hắn. Thêm vào đó, bà cũng không khỏi thắc mắc rằng nếu Lisa không phải con ruột của Curtis thì hắn đã bắt cóc cô bé lúc nào, ở đâu.
Bà Roxane khẳng định tên Curtis đột ngột nhận tội do hắn đã nghe thấy bà Roxane trò chuyện với một điều tra viên khác tại toà về việc bà đang cố gắng tìm ra thân phận của Lisa: "Có lẽ hắn tin rằng nếu hắn thú tội, vụ án sẽ khép lại và tôi sẽ không tiếp tục tìm hiểu quá khứ của hắn".
Phải đến nhiều năm sau, bà cùng các đồng nghiệp mới biết được thân phận thật của hắn, cùng một loạt những tội ác kinh hoàng hắn đã gây ra trong quá khứ.
 |
| Tên giết người hàng loạt có biệt danh "Tắc kè hoa" Terry Rasmussen. |
Những nỗ lực tìm hiểu quá khứ của Lisa đã giúp cảnh sát biết được tên thật của Curtis Kimball là Terry Peder Rasmussen và hắn là một tên giết người hàng loạt chuyên nhắm vào những bà mẹ đơn thân khắp nước Mỹ.
Biệt tài hoá trang và hàng loạt những cái tên giả hắn sử dụng để che giấu thân phận đã khiến các điều tra viên gọi hắn là "Tắc kè hoa". Để phá giải vụ án này, các điều tra viên đã sử dụng gen phả hệ - một kĩ thuật giúp tìm ra thân phận của kẻ sát nhân hàng loạt Joseph James DeAngelo năm 2018.
Quay trở lại năm 2003, bà Roxane và các đồng nghiệp chỉ biết rằng Terry bắt đầu phạm pháp từ năm 1985. Cụ thể hơn, lúc này hắn sử dụng cái tên "Curtis Kimball" và bị bắt sau khi va chạm xe lúc đang chở bé Lisa. Sau khi bị kết tội lái xe khi sử dụng chất kích thích và gây nguy hại đến trẻ em, tên này mang Lisa bỏ trốn và bị truy nã.
Tháng 1-1986, Terry lại đổi tên thành "Gordon Jenson", sinh sống cùng bé Lisa trong một chiếc xe RV và làm việc vặt sống qua ngày. Cặp vợ chồng hàng xóm của Terry là ông bà Richard và Katherine Decker phụ giúp Terry trông nom bé Lisa khi hắn bận làm việc. Họ yêu quý và lo lắng cho cô bé đến mức yêu cầu con gái họ - lúc đó cũng sống gần đó - phải nhận nuôi cô bé 5 tuổi.
Ông bà Decker đưa Lisa đến gặp con gái của họ, sau đó gọi điện báo cảnh sát khi nhận ra có vẻ như em đang bị bố đánh đập. Terry bỏ lại Lisa và biến mất vào tháng 6-1986 do sợ bị cảnh sát bắt vì tội hành hạ trẻ em.
Sau khi điều tra sâu hơn, cảnh sát nhận ra "Gordon Jenson" là tên giả, còn dấu vân tay của hắn khớp với "Curtis Kimball" và họ ngay lập tức phát lệnh truy nã gã đàn ông này.
Terry bị bắt giữ và kết án bỏ rơi trẻ em vào tháng 3-1989, rồi phải chịu án 3 năm tù. Gần 2 năm sau đó, hắn được ân xá và được trả tự do vào tháng 10-1990.
Gã đàn ông bí ẩn lại biến mất một lần nữa, rồi quay trở lại California dưới cái tên "Larry Vanner". Hắn quen biết và hẹn hò với nạn nhân Eunsoon Jun vào cuối năm 1999. Khi chị Eunsoon mất tích vào năm 2002, cảnh sát tiến hành điều tra "Larry" do hắn là người gần gũi với nạn nhân nhất, và dấu vân tay của hắn trùng với của "Curtis Kimball".
Đến năm 2003, cảnh sát đã hiểu rằng "Curtis Kimball", "Gorgon Jenson" và "Larry Vanner" cùng là một người, nhưng phải đến 14 năm sau đó, họ mới biết gã này là một kẻ sát nhân hàng loạt chuyên giết hại phụ nữ và bắt cóc trẻ em tên Terry Rasmussen.
 |
| Ảnh của các nạn nhân (từ trái sang): Marlyse Honeychurch, Marie Vaugh, em bé vô danh, Sarah McWaters. |
Kho dữ liệu ADN giúp vạch mặt tên sát nhân
Vài tuần sau khi Terry bị xử 15 năm tù vì giết hại cô Eunsoon Jun, bà Roxane nhận được kết quả giám định ADN cho thấy Lisa không phải con gái của "Curtis Kimball". Vậy là mối nghi ngờ của nữ cảnh sát đã được khẳng định: "Curtis Kimball" đã bắt cóc Lisa, và có khả năng cả 3 danh tính của hắn đều là giả, do tên của gã này không hề xuất hiện trong bất cứ kho dữ liệu nào trước năm 1985.
Con gái của ông bà Deckers đã không thể nhận nuôi bé Lisa vì tên Terry bỏ trốn trước khi kí giấy tờ, còn mẹ của cô bé đã mất tích. Lisa được đưa vào trung tâm bảo trợ trẻ em ở San Bernardino, sau đó được nhận nuôi nhưng cô vẫn tin rằng "Curtis Kimball" là cha ruột của mình.
Tuy đã biết "Curtis Kimball" không phải cha ruột Lisa vào năm 2003, bà Roxane không thể điều tra thêm gì về thân phận của cô bé cũng như quá khứ của tên giết người do ở thời điểm đó, kho dữ liệu ADN còn rất hạn chế. 10 năm sau đó, điều tra viên Peter Headley mở lại vụ án và đến năm 2014, Lisa gửi ông Peter mẫu ADN của mình lần thứ 2.
Đến lúc này kho dữ liệu ADN đã tiến bộ hơn nhiều so với năm 2003 và ông yêu cầu cô Lisa gửi ADN của mình cho trang web ancestry.com. Kết quả là ancestry.com đã tìm được 2 người anh em họ xa của cô gái.
 |
| Nạn nhân Eunsoon Jun. |
Ông Peter cũng sử dụng trang web chuyên giúp những người được nhận nuôi tìm lại bố mẹ ruột DNAAdoption và sớm được nhà di truyền học Barbara Rae-Venter hỗ trợ.
Bà Barbara nhận định trường hợp của Lisa là một trường hợp đặc biệt vì thường trong hồ sơ nhận nuôi sẽ ghi rõ quê quán cùng ngày sinh của đứa trẻ, nhưng ngoài ADN ra thì Lisa cũng không có thông tin cá nhân gì về bản thân.
Dựa theo giai đoạn thay răng của Lisa, cơ quan chức năng cho rằng cô sinh năm 1981. Ngoài ra, bà Barbara còn sử dụng xét nghiệm gen 23andMe để xác định quê quán của cô, và kết quả là cô được sinh ra ở Mỹ hoặc Canada.
Sử dụng 2 kho dữ liệu ADN khác là FamilyTreeDNA và GEDMatch.com để truy tìm người thân của Lisa cùng 2 người anh em họ xa, bà Barbara dần dần tìm thấy thêm những người họ hàng của cô gái để tiến tới tìm những người thân gần gũi hơn như mẹ ruột hoặc ông bà.
May mắn thay, tất cả những người họ hàng của Lisa đều đồng lòng giúp đỡ cô. Sau một thời gian dài nghiên cứu, bà Barbara đã tìm thấy ông Armand Beaudin - ông ngoại của Lisa, hiện đang sống tại New Hampshire. Thì ra Lisa tên thật là Dawn Beaudin, là con gái của bà Denise Beaudin - người đã mất tích hàng thập kỉ.
Lần cuối cùng ông Armand Beaudin được gặp con gái và cháu ngoại là khi cô Denise đưa người bạn trai tên Bob Evans ra mắt cả gia đình vào Lễ Tạ ơn năm 1981. Khi cô bé Dawn vừa được 5 tháng tuổi, Bob và Denise bỏ trốn do nợ bạn bè quá nhiều tiền.
 |
| Nạn nhân Denise Beaudin. |
Điều tra viên Peter Headley lập tức gửi ông Armand Beaudin bức ảnh của "Curtis Kimball" để nhận diện và ông nhanh chóng nhận ra, "Curtis" chính là "Bob Evans". Vậy là vào năm 2016, cảnh sát vùng New Hampshire chính thức mở lại vụ mất tích của cô Denise Beaudin.
Lại một lần nữa nhờ vào kho dữ liệu ADN, cảnh sát tìm được một người con của "Tắc kè hoa" và xác định được tên thật của hắn là Terry Rasmussen, sinh năm 1943 tại Colorado, Mỹ. Vào năm 1985, khi Terry bắt cóc Lisa và bỏ trốn khỏi New Hampshire, cảnh sát phát hiện một thùng sắt của một người phụ nữ trẻ và một đứa bé khoảng từ 5 đến 11 tuổi.
14 năm sau, cách đó vài trăm mét, cảnh sát lại tìm thấy thi thể 2 đứa bé dưới 5 tuổi trong một thùng sắt khác. Người phụ nữ trẻ về sau được xác định là cô Marlyse Elizabeth Honeychurch, còn 2 đứa bé là 2 con gái của cô Marlyse: Marie Vaugh 7 tuổi và Sarah McWaters, 11 tháng tuổi. Cảnh sát không biết danh tính của thi thể thứ 4, nhưng xét nghiệm ADN cho thấy em là con gái ruột của Terry.
Cùng một kịch bản như cô Denise, cô Marlyse mang các con bỏ nhà theo Terry do mắc nợ, và 4 thi thể đều được phát hiện ở nơi Terry thường xuyên lui tới để làm việc.
Nhiều bằng chứng pháp y khác, cộng với suy đoán của các điều tra viên cho thấy Terry là một kẻ lừa đảo, sử dụng các tên giả, chu du dọc nước Mỹ để lừa gạt tình cảm những người mẹ đơn thân rồi trừ khử họ khi muốn bỏ đi.
Lisa cũng khai rằng cô còn vài người anh chị em nữa, nhưng họ đều đã qua đời do ăn phải cỏ độc khi cắm trại và điều này khiến cảnh sát tin rằng Terry có lẽ cũng đã giết hại những đứa trẻ tội nghiệp này.
Terry Ramussen qua đời trong tù vào năm 2010 sau nhiều năm mắc ung thư phổi, và hắn chưa bao giờ trực tiếp nhận tội.
