Công nghệ thiết bị đeo thay đổi bóng đá

Thiết bị đeo không phải là điều mới mẻ

Không có gì ngạc nhiên khi một số cầu thủ không thích sự sắp xếp này. Jonny Northeast, trưởng bộ phận khoa học thể thao Câu lạc bộ Swansea City, cho biết: “Đầu tiên, chúng tôi đặt thiết bị theo dõi vào áo vest mà cầu thủ sử dụng khi tập luyện, nhưng việc yêu cầu họ mặc thêm một lớp trong suốt trận đấu là hơi xâm phạm. Chúng tôi hỏi Adidas và họ đã tìm ra cách để giấu chúng trong áo đấu, điều này tạo ra sự khác biệt lớn”. Thiết bị đeo chứa nhiều loại cảm biến - chẳng hạn như gia tốc kế, con quay hồi chuyển và la bàn.

Chúng triển khai cùng loại chip GPS như điện thoại thông minh, có nghĩa là chúng có thể phát hiện không chỉ vị trí của cầu thủ tại một thời điểm nhất định mà còn cả hướng họ đang đối mặt, tốc độ di chuyển, tác động của các sự kiện như vậy - như những cú nhảy và những cú tắc bóng cũng như tốc độ tăng tốc và giảm tốc của bóng.

Dữ liệu này giúp huấn luyện viên tìm ra lý do tại sao trận đấu diễn ra theo một cách nhất định. Như Chris Barnes, nhà tư vấn khoa học thể thao làm việc với Premier League, nói: “Nếu đang thắc mắc tại sao một hậu vệ bị đánh, bạn có thể xem dữ liệu thiết bị đeo và xem anh ta đang đối mặt với hướng nào vào thời điểm đó”.

Paul Boanas, giám đốc kinh doanh Catapult Sports, một trong những nhà sản xuất thiết bị đeo thể thao chuyên nghiệp lớn nhất thế giới, giải thích: “Trong một khoảng thời gian, một lượng lớn áp lực đặt lên cơ thể cầu thủ và nếu điều đó không được kiểm soát, họ sẽ bị chấn thương hoặc không thể thi đấu tiếp tục.

Bằng cách theo dõi dữ liệu trong suốt mùa giải, người ta có thể đánh giá liệu một cầu thủ có phù hợp vào đúng thời điểm hay không. Và có thể đánh giá thời lượng những buổi tập dựa trên dữ liệu. Một số buổi tập có thể tương đương với nửa trận bóng đá hoặc cả trận. Nếu biết rằng trong một tuần thi đấu, một cầu thủ không nên tập nhiều hơn hai trận rưỡi, huấn luyện viên có thể điều chỉnh lịch trình dựa trên mức độ chăm chỉ của họ trong trận đấu và giảm đáng kể nguy cơ bị chấn thương”.

Tất nhiên, việc tập luyện dưới mức cần thiết có thể nguy hiểm không kém, vì các cầu thủ sẽ không sẵn sàng cho cường độ của một trận đấu. Thiết bị đeo cũng có thể giúp ích bằng cách cung cấp cho một nhóm thông tin cần thiết để cầu thủ biết rằng họ cần tập luyện nhiều hơn. Tất cả dữ liệu được hiệu chỉnh theo mức độ thể chất của từng cầu thủ, vì vậy huấn luyện viên có thể cá nhân hóa mọi chỉ số, đưa các con số vào ngữ cảnh cho mọi thành viên trong đội. Các phép đo chính xác đến mức chúng thậm chí có thể chẩn đoán chấn thương trước khi điều đó xảy ra.

Bất ngờ thiết bị đeo trong trận đấu

Ngày 8/7/2015, chỉ một tháng trước khi mùa giải Premier League 2015/16 khởi tranh, FIFA đã gửi thư tới các giải đấu lớn trên thế giới. Bức thư nói rằng các đội được phép sử dụng thiết bị EPTS trong các trận đấu, miễn là họ tuân thủ một số quy định. Sau đó, vào tháng 10/2015, FIFA và IFAB - Ủy ban phụ trách các quy tắc bóng đá - thông báo họ đang phát triển một tiêu chuẩn toàn cầu cho thiết bị đeo trong bóng đá và mời các nhà sản xuất thiết bị EPTS trình bày hệ thống của họ để đánh giá. Trước đây, dữ liệu theo dõi duy nhất được ghi lại trong các trận đấu ở Premier League là những pha bóng, được camera trong sân vận động ghi lại. Chúng bao gồm mọi đường chuyền, quả tạt và cú sút, nhưng không bao gồm một số hành động ngoài bóng.

Mặc dù hữu ích cho đội ngũ chuyên gia truyền hình, những người muốn chuyển tiếp số đường chuyền mà một cầu thủ đã thực hiện; nhưng dữ liệu không thú vị lắm đối với huấn luyện viên, vì nó hoàn toàn khác với dữ liệu được thu thập trong quá trình huấn luyện.

Northeast bình luận: “Khi chúng tôi đeo thiết bị cho cầu thủ lần đầu tiên trong các trận đấu, chúng tôi thấy có sự khác biệt giữa dữ liệu của họ và dữ liệu từ máy quay của ngày diễn ra trận đấu. Bằng cách sử dụng cùng một số liệu trong huấn luyện và trong trận đấu chúng tôi có được dữ liệu nhất quán hơn nhiều”. Mặt trái của máy ảnh? Chúng ít xâm lấn hơn thiết bị đeo. Máy ảnh vẫn được sử dụng trong mọi trận đấu ở Premier League.

Ryan Bahia, giám đốc tiếp thị OptaPro, công ty giúp phân tích dữ liệu camera, cho biết hai công nghệ này có thể phối hợp với nhau để hiểu rõ hơn về những gì cầu thủ hành động. Northeast nhận định: “Chúng tôi chắc chắn không coi thiết bị đeo là mối đe dọa mà sẽ cố gắng hợp tác với những công ty này khi có thể. Chúng tôi hiểu rằng các nhóm làm việc với nhiều nguồn dữ liệu khác nhau hoạt động trong những lĩnh vực hoàn toàn khác nhau, vì vậy điều quan trọng là chúng tôi phải đảm bảo dữ liệu của mình tương thích với những nguồn đó và tích hợp với những nguồn đó. Tóm lại các công nghệ bổ sung cho nhau”.

Những người ủng hộ công nghệ thiết bị đeo cho rằng bạn càng có nhiều dữ liệu, bạn càng có thể thực hiện chiến lược của mình. Bạn chỉ cần nhìn vào những môn thể thao khác để xem bằng chứng.

Năm 2003, cuốn sách “Moneyball: Nghệ thuật chiến thắng một trò chơi không công bằng” của Michael Lewis chỉ ra cách một đội bóng chày có thể sử dụng phân tích thống kê để đạt được lợi thế - họ nên chọn những cầu thủ có thành tích cao. Điều này không chỉ mang lại kết quả tốt hơn mà còn tiết kiệm cho nhóm rất nhiều tiền. Tất cả các loại thể thao đã nắm lấy sức mạnh của dữ liệu lớn. Bóng bầu dục, bóng rổ, quần vợt, cricket, khúc côn cầu trên băng và thậm chí chèo thuyền đã kết hợp công nghệ thiết bị đeo vào tập luyện và/ hoặc thi đấu.

Ví dụ: trong môn cricket tại ICC Champions Trophy mùa hè 2017, một số vận động viên tích hợp thêm một thiết bị vào đầu gậy của họ để thu thập dữ liệu về độ mạnh của cú đánh bóng, góc của cú đánh và tốc độ theo dõi để cho phép xây dựng hồ sơ điểm mạnh và điểm yếu của cầu thủ. Theo nhóm nhà phân tích của IHS Technology, doanh thu toàn cầu cho mọi thiết bị theo dõi thể thao tăng từ 1,9 tỷ USD năm 2013 lên 2,8 tỷ USD năm 2019.

Vì vậy, trong khi bóng đá đang phát triển, những môn thể thao khác cũng có một khởi đầu thuận lợi. Nhưng bóng đá chưa bao giờ sáng tạo nhất khi nói đến công nghệ mới. Premier League chỉ bắt đầu sử dụng Hawk-Eye vào năm 2013, tròn 11 năm sau khi công nghệ tương tự tạo nên cuộc cách mạng cho môn cricket. Mặc dù nếu bóng đá có thể nắm lấy sức mạnh của thiết bị đeo, thì tác động có thể rất lớn.

Khi công nghệ được cải thiện, thiết bị đeo sẽ có khả năng tạo ra những điều tuyệt vời

Hiện tại, thiết bị đeo tập trung vào việc giúp cầu thủ tránh chấn thương, nhưng chúng cũng có thể sớm giúp cải thiện kỹ thuật của họ. Dữ liệu đã đủ chi tiết để cho biết liệu cầu thủ có đẩy chân này nhiều hơn chân kia khi chạy hay không, vì vậy sẽ là một bước tiến lớn nếu kết hợp dữ liệu đó vào mọi vị trí cơ thể tinh chỉnh của cầu thủ khi đá bóng.

Boanas nói: “Kỹ thuật và phòng ngừa chấn thương có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Khi chúng trở nên tiên tiến hơn, tôi chắc chắn rằng chúng ta sẽ thấy thiết bị đeo được sử dụng nhiều hơn như một công cụ hỗ trợ cho kỹ thuật”. Các đơn vị cũng sẽ trở nên chính xác hơn nhờ hệ thống định vị cục bộ, hệ thống này sẽ thay thế GPS tiêu chuẩn để trở thành cách tốt nhất xác định vị trí cầu thủ.

Thay vì sử dụng vệ tinh để xác định vị trí cầu thủ như GPS, thiết bị đeo sẽ liên lạc với một loạt nút xung quanh sân vận động thông qua tia hồng ngoại - giống như cách điều khiển từ xa tương tác với TV của bạn. Danh mục thiết bị đeo bao gồm nhiều thứ hơn là chỉ thiết bị theo dõi. Chúng cũng bao gồm tai nghe thực tế ảo như Oculus Rift và Samsung Gear VR, và thiết bị thực tế tăng cường như Microsoft HoloLens và Magic Leap. Và những điều này có thể làm cho việc xem trận đấu ở nhà thậm chí còn tốt hơn là ở sân vận động.

James Wallman, người sáng lập The Future Is Here, bình luận: “Theo một cách nào đó, xem bóng đá ở nhà thích hơn là đi xem trực tiếp trận đấu. Bạn có mọi góc máy ảnh, bạn cảm thấy thoải mái trước màn hình 50 inch. Điều duy nhất còn thiếu là bầu không khí. Vì vậy, nếu thiết bị đeo có thể tái tạo điều đó ở nhà, điều đó thật tuyệt vời”.

Tuy nhiên, Barnes cho rằng một số huấn luyện viên cũng hoài nghi về công nghệ mới: “Nếu có mặt ở một câu lạc bộ, tôi muốn có bằng chứng rằng tôi sẽ nhận được dữ liệu chất lượng. Có một số huấn luyện viên kinh nghiệm tuyệt vời dựa vào con mắt huấn luyện của họ để đưa ra quyết định. Và họ càng miễn cưỡng áp dụng những cách suy nghĩ mới hơn”.