Mũi vaccine ngừa COVID-19 ở Nam Sudan

Bởi thế, những chiến sĩ mũ nồi xanh của Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 3 Việt Nam vừa sang Nam Sudan đã bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho đơn vị và cho nhân viên của phái bộ Gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc. Những mũi vaccine sẽ góp phần bảo đảm cho căn cứ Bentiu an toàn trong vòng dịch bệnh bủa vây.

 “Món quà” mang đến căn cứ Bentiu

2 giờ sáng 25-3, máy bay C-17 của Không quân Hoàng gia Australia đưa cán bộ chiến sĩ của Bệnh viện Dã chiến cấp 2 số 3 của Việt Nam (BVDC 2.3) sang Nam Sudan quá cảnh tại quốc đảo Seychelles. Khi máy bay hạ cánh, phần lớn nhân viên bệnh viện ra quầy thủ tục để chuẩn bị về khách sạn nghỉ ngơi. Còn lại 8 đồng chí có nhiệm vụ thay đá lạnh để bảo quản thuốc, hóa chất đảm bảo nhiệt độ 2 - 8 độ C. Trong đó có “món quà” đặc biệt mang sang cho 5 đồng chí tiền trạm: vaccine ngừa COVD-19.

Phía đội bay của Australia và cảnh sát sân bay chỉ cho họ đúng 15 phút để thay đá cho 11 thùng thuốc, hóa chất và vaccine. Với khoảng thời gian gấp gáp, dưới trời mưa như trút, tất cả họ đều lo lắng khi áp lực đặt ra không hề nhỏ. Bởi họ hiểu rằng vaccine mang sang từ Việt Nam có ý nghĩa vô cùng quan trọng, không chỉ là trách nhiệm của bệnh viện mà còn là nguồn động viên tinh thần to lớn đối với 5 đồng chí đang ở Nam Sudan làm nhiệm vụ. Sau 15 phút tập trung cao độ, những đôi bàn tay thoăn thoắt cũng đã kịp thay xong đá giữ lạnh. Đó là trải nghiệm đáng nhớ đầu tiên của đoàn trên hành trình đến Nam Sudan.

Từ ngày 15-4-2021, BVDC 2.3 chính thức đi vào hoạt động. Ngay thời điểm đó, nhiệm vụ tiêm vaccine ngừa COVID-19 được đặt ra cấp bách tại phái bộ Gìn giữ hoà bình của Liên Hợp Quốc tại Cộng hoà Nam Sudan (UNMISS). Trước đó, ngay từ đầu tháng 3-2021, khi còn ở Việt Nam, phần lớn cán bộ nhân viên của BVDC 2.3 được tiêm mũi vaccine ngừa COVID-19 đầu tiên tại Bệnh viện Quân y 175 (trừ 5 đồng chí tiền trạm).

Có không ít những lo lắng, bất an về khả năng xảy ra dị ứng, về hiệu quả của vaccine. Tuy nhiên với sự tổ chức khoa học, đúng quy trình của Bệnh viện Quân y 175, sự hướng dẫn đầy đủ các kiến thức cơ bản về vaccine nên việc tiêm mũi tiêm đầu tiên diễn ra an toàn. Hai tuần sau, đoàn lên đường tới Nam Sudan.

Sáng 7-5-2021 đã thành dấu ấn không thể nào quên đối với nhiều cán bộ chiến sĩ của BVDC 2.3 khi họ được tiêm vaccine ở một nơi xa Tổ quốc đúng vào ngày kỉ niệm 67 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ. Vượt lên những thiếu thốn về cơ sở vật chất, tổ tiêm chủng BVDC 2.3 đã hoàn thành đợt tiêm chủng vaccine COVID-19 cho cán bộ nhân viên và các đơn vị trong phân khu. Những lo lắng, hồi hộp và căng thẳng nhanh chóng qua đi.

Không chỉ rút kinh nghiệm từ công tác tổ chức tiêm chủng tại Việt Nam, các cán bộ, nhân viên thực hiện tiêm chủng còn được đào tạo bài bản từ cơ quan y tế của phái bộ về quy trình tiêm ngừa theo tiêu chuẩn của WHO và có chứng nhận tiêm chủng do WHO cấp thông qua đào tạo trực tuyến. Vì vậy việc tổ chức tiêm ngừa cho cán bộ nhân viên bệnh viện, cho nhân viên phái bộ được tổ chức chặt chẽ, đúng quy trình và an toàn. Hiện tại, toàn bộ 63 cán bộ, nhân viên BVDC 2.3 đã hoàn tất việc tiêm 2 mũi vaccine phòng ngừa COVID-19 do AstraZeneca sản xuất.

Từ Bentiu, bác sĩ Đinh Văn Hồng – người phụ trách việc theo dõi bệnh nhân sau tiêm chia sẻ rằng trong số nhân viên được tiêm vaccine COVID-19 tại BVDC 2.3 trong 2 ngày 7 và 8-5-2021, bao gồm 5 đồng chí đoàn Việt Nam đi tiền trạm và 9 nhân viên phái bộ tiêm mũi thứ nhất, chưa ghi nhận trường hợp nào có biểu hiện phản vệ. Biểu hiện sốt nhẹ, đau mỏi cơ trong vòng 24 giờ sau tiêm chỉ gặp ở 3 trong số 14 người tiêm. Công tác theo dõi sau tiêm được thực hiện theo đúng quy trình của WHO, được quân y Liên Hợp Quốc tại phái bộ đánh giá cao.

Nhiệm vụ quốc tế cao cả

Tiếp nối thành công từ đợt tiêm chủng đầu tiên, được sự ủy quyền của Liên Hợp Quốc, dưới chỉ đạo của Phó giám đốc chuyên môn, Thiếu tá – Bác sĩ CKII Trần Đăng Khoa, ngày 23-6-2021, BVDC 2.3 tổ chức tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 liều thứ nhất cho 60 nhân viên trong tổng số hơn 250 người của các đơn vị Công binh Pakistan và cảnh sát Campuchia.

BVDC 2.3 đã phân chia các bộ phận làm việc nhịp nhàng, từ bước lấy thông tin cá nhân và tiền sử dị ứng, kí cam kết trước tiêm chủng cho đến khám sàng lọc, tư vấn trước tiêm, giới thiệu thông tin về vaccine, tiến hành tiêm và theo dõi sức khỏe sau tiêm. Vaccine được sử dụng của Hãng Astra Zeneca sản xuất tại Ấn Độ với liều lượng 0,5 ml/lần tiêm. Sau tiêm, các công binh Pakistan được hướng dẫn đến khu vực nằm nghỉ theo dõi tại giường bệnh trong 30 phút theo đúng quy trình của WHO. Buổi tiêm chủng đã diễn ra thuận lợi và an toàn.

Sau đợt tiêm chủng tại bệnh viện cấp 1, Daniel – một chiến binh thuộc lực lượng gìn giữ hòa bình của đơn vị Ghana có phản ứng nguy hiểm, được gọi là hội chứng Stevens-Johnson (SJS). Sốt cao, đau đầu dữ dội, ngứa toàn thân kèm theo các nốt phỏng nước với đường kính 1-3cm nằm rải rác từ phần lưng xuống 2 chân là các triệu chứng mà Daniel gặp phải sau khi tiêm vaccine hai ngày. Nhanh chóng, anh  được nhập BVDC 2.3 để điều trị. Đây là ca bệnh hiếm gặp, tần suất bệnh trong dân số chỉ là 2/1.000.000 người, nhưng tỉ lệ tử vong lên tới 30%. Trước tình trạng bệnh nguy cấp của Daniel, BVDC 2.3 đã tiếp nhận, theo dõi sát sao và xử lý theo đúng hướng dẫn của y văn.

Sau này, khi sức khoẻ đã hồi phục, Daniel bộc bạch rằng anh đã từng đi chiến đấu tại nhiều nước trên thế giới, đã trải qua biết bao nhiêu nguy hiểm, nhưng chưa bao giờ anh có cảm giác sợ hãi như lần này. Khi được điều trị tại BVDC 2.3, có các bác sĩ mũ nồi xanh của Việt Nam chăm sóc và điều trị kịp thời, anh cảm thấy yên tâm và vững vàng hơn rất nhiều. Khi tình trạng bệnh Daniel đã ổn định, anh được xuất viện. Giờ đây, với chiến binh này, BVDC 2.3 thực sự là mái ấm thân thiết và an toàn.

 “Hàng rào” ngăn COVID-19

Lên đường sang Nam Sudan là chuyến công tác nước ngoài đầu tiên đầy dấu ấn với bác sĩ Nguyễn Trọng Chiến – người điều trị bệnh truyền nhiễm và phụ trách quy trình tiêm chủng BVDC 2.3. “Trước khi lên đường, chúng tôi hơi lo lắng về tình hình đại dịch tại Nam Sudan vì chưa có nhiều thông tin về tình hình ở đây. Tuy nhiên, chúng tôi đã được đào tạo kỹ lưỡng về kiến thức và kỹ năng chuyên môn trước khi lên đường nên đã vận hành bệnh viện suôn sẻ”, anh chia sẻ.

Nhưng có bắt tay vào làm việc mới thấy để hoàn thành tốt nhiệm vụ là cả một sự nỗ lực hết mình. Một số nhân viên phái bộ như Mông Cổ hoặc dân địa phương giao tiếp tiếng Anh rất hạn chế đã gây khó khăn khi khai thác triệu chứng, dễ bỏ sót yếu tố nghi ngờ. Phòng ốc, không gian trong bệnh viện còn thiếu thốn để có thể triển khai đầy đủ hệ thống cho phòng chống dịch so với quy chuẩn.

Tuy vậy, “hàng rào” ngăn dịch COVID-19 vẫn được lập nên và phát huy tác dụng. Trong tổng số các bệnh nhân mà BVDC 2.3 tiếp nhận khám chữa bệnh thời gian qua, có gần 30 trường hợp nghi nhiễm COVID-19. Các trường hợp nhẹ được hướng dẫn cách ly tại đơn vị hoặc tại bệnh viện cấp 1. Các ca bệnh nặng, nguy kịch sẽ nhanh chóng được chuyển đến điều trị tại BVDC 2.3.

Thời gian tới, BVDC 2.3 sẽ phụ trách tiêm chủng cho 500 nhân viên của Liên Hợp Quốc, đồng thời chịu trách nhiệm đến kiểm tra và giám sát quy trình tiêm chủng của các đơn vị trước khi thực hiện và hỗ trợ chuyên môn cần thiết, xử lý các phản ứng sau tiêm vừa, nặng do các đơn vị gửi đến.

Bên cạnh việc tiêm chủng, bước sàng lọc được thực hiện ngay từ cổng vào giống như nhiều bệnh viện ở Việt Nam. Khách đến thăm và bệnh nhân được cung cấp dụng cụ sát khuẩn tay, được yêu cầu đeo khẩu trang, điền vào tờ khai sức khỏe và kiểm tra sức khỏe tổng quát.

Nếu bệnh nhân mắc bệnh truyền nhiễm, họ sẽ được chuyển đến khu vực đặc biệt; ngược lại, họ sẽ được chuyển đến khoa điều trị ngoại trú. Nhóm gồm một bác sĩ và hai y tá mặc đồ phòng hộ cá nhân luôn sẵn sàng tiếp nhận các trường hợp bị nhiễm bệnh và nghi ngờ. Bệnh viện đã được Liên Hợp Quốc trang bị máy xét nghiệm nhanh phát hiện kháng nguyên COVID-19 nên sẽ tiến hành xét nghiệm ngay.

Việc kiểm soát lây nhiễm trong quá trình điều trị cho bệnh nhân cũng rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ lây truyền giữa nhân viên với bệnh nhân và giữa các bệnh nhân với nhau. Hoạt động của bệnh viện trong môi trường đa văn hóa quốc gia, có giao lưu với các đơn vị và chính quyền địa phương nên công tác chống dịch càng phải chú ý.

Biện pháp 5K do Bộ Y tế Việt Nam đề ra cũng được thực hiện nghiêm ở căn cứ Bentiu để không chỉ phòng COVID-19 mà cả những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác như Ebola, dịch tả và thương hàn. Trên mảnh đất Nam Sudan đầy gió bụi, những người con của Tổ quốc mang mũ nồi xanh vẫn ngày đêm dõi theo, chung tay và mong dịch sớm được kiểm soát tại Việt Nam cũng như trên thế giới.